10:22 - 11/01/2020
Cận tết coi chừng… đột quỵ
Nhịp sống thay đổi, áp lực công việc gia tăng, thời tiết thất thường, nhiều cơ hội giao lưu ăn uống nhưng thời gian tập luyện lại ít đi, đó là những yếu tố khiến nguy cơ đột quỵ tăng cao vào thời điểm gần tết.
Nhiều yếu tố đe doạ
Thống kê tại nhiều bệnh viện cho thấy, những ngày cuối năm âm lịch lượng bệnh nhân đột quỵ tăng 15 – 30% so với những ngày thường trong năm. Theo PGS.TS Nguyễn Hoài Nam, giảng viên đại học Y dược TP.HCM, cuối năm thời tiết thường diễn biến bất thường, nhiệt độ cả ngày có thể dao động trên dưới chục độ C khiến mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch thu hẹp làm lượng máu đến não giảm đi. Lúc này huyết áp tăng cao làm áp lực lòng mạch gia tăng. Ở người bình thường, những yếu tố này có thể bù trừ được, nhưng ở người bị chứng xơ vữa động mạch, mạch máu sẽ dễ tắc, vỡ gây nhồi máu não hoặc xuất huyết não.
Các nhà khoa học Đức đã xem xét hồ sơ sức khoẻ của 1.700 bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ từ năm 2003 – 2010 ở TP Jena, phân tích tình trạng thời tiết (thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ ẩm và áp lực khí quyển) trong ba ngày trước khi họ vào cấp cứu. Kết quả cho thấy khi nhiệt độ ngoài trời giảm đột ngột, nguy cơ máu đông dẫn đến chết người sẽ tăng theo. Cụ thể, cứ mỗi 2,9 độ C bên ngoài giảm xuống trong vòng 24 giờ, số ca đột quỵ tăng lên 11%. Nhưng ở người có nguy cơ cao (béo phì, hút thuốc, cao huyết áp) nguy cơ này tăng đến 30%. Ngoài yếu tố thời tiết, theo PGS Hoài Nam, nhịp sống đảo lộn do áp lực chạy đua hoàn thành công việc, ăn uống thất thường, cũng làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Nghiên cứu của các nhà khoa học Phần Lan vào năm 2016, cho thấy khi nhịp sinh học cơ thể thay đổi vào cuối năm, người ta sẽ dễ đột quỵ hơn so với thời điểm khác trong năm.
Trong nghiên cứu này, người ta so sánh hơn 3.000 người đột quỵ nhập viện trong tuần lễ điều chỉnh giờ mùa đông với 12.000 bệnh nhân bị đột quỵ, nhưng ở thời điểm hai tuần trước hoặc sau tuần lễ này. Kết quả cho thấy tỷ lệ đột quỵ tăng 8% trong vòng hai ngày sau khi điều chỉnh giờ. Đáng lưu ý, những bệnh nhân ung thư và lớn hơn 65 tuổi lại dễ đột quỵ hơn, với tỷ lệ tăng 25% và 20% tương ứng. Các nhà khoa học lý giải, bản thân những người này đã khó ngủ, ngoài ra họ còn bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác như thay đổi miễn dịch, và chúng đã làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Tuổi nào cũng phải cảnh giác
Không ít người cho rằng đột quỵ chỉ xảy ra ở người trung niên hoặc lớn tuổi, đây là quan điểm không đúng, vì ngày càng có nhiều khảo sát cho thấy đột quỵ xảy ra ở người trẻ. Theo TS.BS Trần Chí Cường, chủ tịch hội Can thiệp thần kinh TP.HCM, ở nước ta xu hướng trẻ hoá đột quỵ ngày càng rõ rệt, thậm chí ông từng gặp bệnh nhân đột quỵ chưa đến 30 tuổi.
Ông giải thích, trong khi nhịp sống xã hội ngày càng hối hả, thì con người lại gia tăng sử dụng rượu, bia, thuốc lá, thức ăn nhanh, nhưng ít vận động; và đây chính là những nguy cơ dẫn đến đột quỵ, vì chúng tạo điều kiện gây ra các bệnh béo phì, đái tháo đường, cao huyết áp, tăng cholesterol… Trớ trêu thay, những yếu tố trên lại xuất hiện nhiều vào thời điểm cuối năm.
Để phòng tránh hoặc giảm bớt nguy cơ đột quỵ vào những ngày cuối năm, lễ tết, PGS Hoài Nam khuyên mọi người dinh dưỡng hợp lý, ăn uống điều độ; ăn ít muối (không quá 5g/muối ngày), giảm bớt các thực phẩm giàu chất béo, chất đường, ăn nhiều rau, củ, quả; bỏ thuốc lá. Ngoài ra, cũng nên thường xuyên vận động, không vì bận chuyện ăn uống mà lơ là tập luyện, mỗi ngày tập 30 – 60 phút (chạy bộ, đạp xe, đi bộ nhanh… ), 4 – 5 lần/tuần. Một điều không kém phần quan trọng là theo dõi huyết áp, đường huyết, cân nặng chặt chẽ.
Hạn chế rượu, bia là điều mà các chuyên gia sức khoẻ khuyến cáo, đặc biệt trong bối cảnh sử dụng nhiều thức uống này ở nước ta. Năm qua, một nghiên cứu đăng trên tạp chí uy tín The Lancet cho thấy, trái với suy nghĩ trước đây, giờ đây các nhà khoa học phát hiện rằng dùng rượu, bia ở mức độ thấp không có tác dụng bảo vệ chống lại đột quỵ, cũng như các bệnh khác. Khi theo dõi 500.000 người Trung Quốc trong vòng mười năm, nhóm nghiên cứu nhận thấy cứ dùng thêm mỗi 280g rượu mỗi tuần, nguy cơ đột quỵ nói chung tăng lên 38%. GS Sir Richard Peto, tác giả nghiên cứu, nhận định: “Nếu bạn uống 1 – 2 ly bia, rượu/ngày (tương đương 1 – 2 lon bia 355ml hay 14 – 28g rượu) nguy cơ đột quỵ của bạn sẽ tăng lên 10 – 15%”.
Rượu, bia góp phần gây đột quỵ theo nhiều cách khác nhau: gây loạn nhịp tim dẫn đến tắc mạch máu não, làm tăng huyết áp, gia tăng kết dính tiểu cầu và kích hoạt tiến trình đóng cục máu, giảm lượng máu đến não. Người ta nhận thấy việc sử dụng rượu, bia thường xuyên có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp, xuất huyết nội sọ, nhồi máu não và tăng nguy cơ tử vong vì đột quỵ.
Lưu ý “Hội chứng trái tim lễ hội”
Năm 1978, các bác sĩ phương Tây đã sử dụng thuật ngữ “Hội chứng trái tim lễ hội” (Holiday heart syndrome) để chỉ việc nhiều bệnh nhân bị chứng rung nhĩ do lạm dụng rượu, bia vào thời điểm hội hè cuối năm. Rung nhĩ là tình trạng loạn nhịp tim trong đó bệnh nhân thấy khó chịu, hồi hộp, tim đập nhanh, kèm theo khó thở, cảm giác hụt hơi, choáng váng, thậm chí đau ngực. Phát biểu trên CNN tháng qua, TS Marco Perez, chuyên gia điện sinh lý tim của đại học Stanford (Mỹ) cho biết một khi người ta đạt ngưỡng uống ba lon bia mỗi lần thì nguy cơ rung nhĩ cũng bắt đầu tăng cao. Lâu dài rung nhĩ không được điều trị sẽ dẫn đến hiện tượng đóng cục máu, đột quỵ, suy tim và những biến chứng tim mạch khác.
Châu Giang (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Hơn 80% người không biết mình mang gien ung thư
Vòng eo to dễ ung thư tử cung
Vì sao Việt Nam chưa dùng vắcxin sốt xuất huyết?
Ô nhiễm không khí gây hại cho xương
Sữa thanh trùng và tiệt trùng, chọn loại nào?
Tags:bệnh tim mạchđột quỵ
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này