09:09 - 21/09/2019
10 sự thật về an toàn bệnh nhân
Có lý do để tổ chức Y tế thế giới (WHO) lần đầu tiên phát động ngày An toàn người bệnh thế giới (17/9), vì theo đánh giá những ngành công nghiệp nguy cơ cao như hàng không và hạt nhân, vẫn an toàn hơn cả chăm sóc sức khoẻ.
Một so sánh: Nếu nguy cơ tử vong khi đi máy bay là 1/3 triệu, thì tử vong do sự cố y khoa có thể phòng ngừa là 1/300. Nhân dịp này, WHO đưa ra 10 thực trạng đáng lo về an toàn bệnh nhân sau đây:
1/ Cứ 10 người đi bệnh viện, 1 người gặp sự cố. Tại những nước thu nhập cao, cứ 10 người điều trị trong bệnh viện có 1 người gặp các sự cố y khoa khác nhau, trong đó 50% sự cố có thể phòng ngừa được. Một nghiên cứu tại 26 bệnh viện ở các nước thu nhập thấp và trung bình cho thấy tỷ lệ sự cố y khoa chiếm 8%, trong đó 83% có thể phòng ngừa và 30% khiến bệnh nhân tử vong.
2/ Sự cố y khoa: 1 trong 10 nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu. Nghiên cứu mới nhất cho thấy có đến 134 triệu sự cố y khoa do chăm sóc không an toàn ở các nước thu nhập thấp và trung bình, khiến 2,6 triệu người tử vong mỗi năm. Một nghiên cứu khác tiết lộ 2/3 tai biến y khoa do chăm sóc không an toàn trên thế giới xảy ra ở những quốc gia này.
3/ Cứ 10 bệnh nhân ngoại trú và chăm sóc sức khoẻ ban đầu, 4 người gặp sự cố y khoa. Thống kê này ghi nhận trên toàn cầu và 80% sự cố có thể phòng ngừa được. Những sai sót chết người nhất liên quan đến chẩn đoán, kê toa và sử dụng thuốc. Sự cố trong chăm sóc ban đầu và điều trị ngoại trú thường khiến bệnh nhân phải nhập viện. Tại các nước thuộc tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế(OECD), mỗi năm những sự cố này chiếm hơn 6% số ngày nằm viện và hơn 7 triệu lượt nhập viện.
4/ Ít nhất 1 trong 7 đô la Canada dùng cho điều trị hậu quả sự cố y khoa. Con số này có từ một nghiên cứu của viện An toàn Canada. Bằng chứng mới đây cho thấy 15% tổng chi phí hoạt động bệnh viện ở các nước OECD là dành cho sự cố y khoa, trong đó nhiều nhất dùng để giải quyết các sự cố từ thuyên tắc tĩnh mạch, lở loét do nằm lâu và nhiễm trùng. Tổng thiệt hại sự cố y khoa ở những nước này lên đến hàng ngàn tỷ USD mỗi năm.
5/ Đầu tư cho an toàn bệnh nhân giúp tiết kiệm đáng kể tiền bạc. Quan trọng hơn cả là kết quả điều trị sẽ tốt hơn nếu đầu tư cho an toàn bệnh nhân, đơn giản vì chi phí dùng phòng ngừa thấp hơn nhiều so với chi phí để xử lý sự cố. Một thí dụ, chỉ tại Mỹ, việc tập trung để cải thiện an toàn bệnh nhân giúp tiết kiệm 28 tỷ USD cho bệnh viện từ năm 2010 – 2015. Sự tham gia nhiều hơn của bệnh nhân là chìa khoá để chăm sóc tốt hơn. Nếu làm tốt, nó có thể giảm 15% thiệt hại do sự cố y khoa, tiết kiệm hàng tỷ đô la mỗi năm và số tiền này dùng đầu tư lại rất tốt cho phòng ngừa sự cố y khoa.
6/ Sai sót do dùng thuốc đe doạ hàng triệu bệnh nhân và gây thiệt hại nhiều tỷ USD mỗi năm. Những sai sót như liều dùng không đúng, hướng dẫn không rõ ràng, dùng chữ tắt và kê toa không phù hợp, là nguyên nhân hàng đầu gây hại trong chăm sóc sức khoẻ toàn cầu, nhưng điều này có thể phòng ngừa được. Ước tính mỗi năm sai sót do dùng thuốc trên toàn cầu làm thiệt hại 42 tỷ USD, chưa kể thiệt hại từ tiền lương, năng suất lao động giảm, hoặc chi phí chăm sóc khoẻ do sự cố gây ra. Con số này chiếm 1% chi tiêu sức khoẻ toàn cầu.
7/ Chẩn đoán trễ hoặc không chính xác là một trong những nguyên nhân thường gặp gây sự cố y khoa và ảnh hưởng hàng triệu bệnh nhân. Lỗi chẩn đoán, là thất bại trong nhận định bản chất một căn bệnh một cách chính xác và kịp thời, xảy ra cho khoảng 5% người lớn điều trị ngoại trú ở Mỹ. Khoảng một nửa sai sót này có thể gây đe doạ nghiêm trọng. Một nghiên cứu trong các cơ sở chăm sóc ban đầu ở Malaysia cho thấy sai sót chẩn đoán chiếm 3,6%. Tại Mỹ, một nghiên cứu khám nghiệm tử thi đã phát hiện lỗi chẩn đoán góp phần gây ra 10% cái chết cho bệnh nhân. Hơn thế nữa, nghiên cứu hồi cứu bệnh án cho thấy sai sót chẩn đoán chiếm 6 – 17% sự cố
y khoa có hại trong bệnh viện.
8/ Nhiễm trùng bệnh viện chiếm 10% ca nhập viện. Trong 10 bệnh nhân nhập viện có 7 người ở các nước thu nhập cao và 10 người ở các nước còn lại mắc phải một hoặc nhiều bệnh nhiễm trùng liên quan đến chăm sóc sức khoẻ. Có hàng trăm triệu bệnh nhân toàn thế giới bị nhiễm trùng bệnh viện mỗi năm. Nhưng quốc gia có giàu, nghèo thế nào thì những can thiệp khác nhau, bao gồm việc vệ sinh tay đúng đắn, cũng có thể làm giảm 55% ca nhiễm trùng bệnh viện.
9/ Hơn 1 triệu bệnh nhân tử vong hàng năm vì biến chứng phẫu thuật.Nghiên cứu của WHO cho thấy trên toàn cầu mổ xẻ vẫn gây ra nhiều sự cố, bệnh tật và tử vong. Các quy trình chăm sóc phẫu thuật không an toàn gây ra biến chứng đến 25% bệnh nhân được phẫu thuật. Hàng năm có gần 7 triệu bệnh nhân phẫu thuật bị các biến chứng đáng kể, trong đó 1 triệu người tử vong trong hoặc ngay sau khi mổ. Nhờ những cải thiện về an toàn bệnh nhân mà tử vong do biến chứng phẫu thuật đã giảm trong 50 năm qua, nhưng các biến chứng này ở các nước thu nhập thấp và trung bình vẫn cao hơn 2 – 3 lần so với các nước thu nhập cao.
10/ Phơi nhiễm phóng xạ là nỗi lo về an toàn sức khoẻ cộng đồng và người bệnh. Hàng năm có hơn 3,6 tỷ cuộc kiểm tra X-quang trên thế giới, khoảng 10% là trẻ em. Ngoài ra, có hơn 37 triệu lượt thủ thuật về y học hạt nhân và 7,5 triệu lượt xạ trị. Việc sử dụng phóng xạ không phù hợp hoặc thiếu kỹ năng có thể gây ra các nguy cơ sức khoẻ cho bệnh nhân, lẫn nhân viên y tế.Sai sót về phóng xạchiếm khoảng 15/10.000 lượt xạ trị.
Dương Cầm (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này