10:03 - 15/01/2025

Lãi suất sẽ là ‘ẩn số’ của tỷ giá năm 2025

Thống kê từ NHNN cho thấy, năm 2024 lãi suất huy động (LSHĐ) bình quân tăng 0,73%/năm so với cuối năm 2023, nhưng lãi suất cho vay bình quân giảm 0,59%/năm.

Lãi suất hiện nay cũng đã ở mức thấp nhất trong tất cả các thời kỳ từ trước đến nay, nếu giảm thêm nữa cũng không có ý nghĩa. Doanh nghiệp và người dân họ vẫn chịu đựng được các mức lãi suất hiện tại, vấn đề là họ có nhu cầu vay hay không.

Song với đà tăng LSHĐ vẫn đang nối tiếp trong đầu năm 2025 và ngày càng nhiều nhà băng điều chỉnh tăng, cùng với đó áp lực tỷ giá tăng, sẽ tiếp tục gánh nặng đối với nhà điều hành.

LSHĐ tiếp tục tăng

Ngày 9/1, KienlongBank đã điều chỉnh tăng mạnh LSHĐ, đối với cá nhân kỳ hạn từ 1-3 tháng đồng loạt tăng thêm 0,4% lên mức 4,3%/năm, kỳ hạn 6 tháng cũng tăng thêm 0,4% lên 5,8%/năm, kỳ hạn 9 tháng tăng thêm 0,2% lên 5,5%/năm, các kỳ hạn 12-24 tháng tăng 0,2% lên 5,9%/năm.

Cùng ngày, Vietbank cũng tăng LSHĐ thêm 0,2% đối với kỳ hạn từ 1-2 tháng lên 4,2%/năm, tăng 0,3% đối với kỳ hạn 3-4 tháng lên 4,4%/năm, và tăng mạnh 0,5% đối với kỳ hạn 5 tháng lên ngưỡng 4,5%/năm.

Ghi nhận trong 9 ngày đầu tháng 1/2025, đã có 7 nhà băng tăng LSHĐ gồm Agribank, Bac A Bank, NCB, MTV Việt Nam hiện đại (MBV), Eximbank, KienlongBank, VietBank. So sánh với LSHĐ của nhóm Big 4 ở kỳ hạn dưới 12 tháng, Agribank đang có mức lãi suất hấp dẫn nhất, kỳ hạn 1 tháng và 2 tháng áp dụng mức 2,2%/năm, BIDV và VietinBank là 1,7%/năm, và Vietcombank là 1,6%/năm.

Lãi suất kỳ hạn 3 tháng của Agribank là 2,5%/năm, của BIDV và VietinBank là 2%/năm, Vietcombank 1,9%/năm. Lãi suất kỳ hạn 6-9 tháng của Agribank là 3,5%/năm, BIDV và VietinBank là 3%/năm, Vietcombank là 2,9%/năm.

MBV là tên gọi mới của OceanBank sau khi được chuyển giao về MB, cũng tăng LSHĐ trực tuyến dành cho cá nhân, kỳ hạn từ 1-5 tháng tăng thêm 0,2%/năm, kỳ hạn từ 6-15 tháng tăng thêm 0,1%/năm. Hiện LSHĐ kỳ hạn 1-2 tháng ở mức 4,3-4,4%/năm, kỳ hạn 3 tháng lên tới 4,6%/năm.

Lãi suất kỳ hạn 4-5 tháng của MBV là 4,7%, áp sát lãi suất trần theo quy định của NHNN và là LSHĐ cao nhất thị trường ở cùng kỳ hạn. Đồng thời, MBV huy động các kỳ hạn 11-36 tháng ở mức 6,1%/năm.

Hiện nay đối với tiền gửi thông thường, mức lãi suất cao nhất đang thuộc về Eximbank, như 6,8%/năm dành cho kỳ hạn 24-36 tháng, 6,6%/năm đối với kỳ hạn 18 tháng và 6,5%/năm đối với kỳ hạn 15 tháng dành cho tiền gửi trực tuyến lãnh lãi cuối kỳ.

Ở kỳ hạn 18 tháng, những NH có lãi suất trên 6%/năm gồm SaigonBank, BaoVietBank, CBBank (cùng 6%/năm); MVB, HDBank, DongABank (cùng mức 6,1%/năm), GPBank 6,15%/năm, BacABank 6,2%/năm, BVBank 6,3%/năm…

Đối với “lãi suất đặc biệt”, PVcomBank hiện đang dẫn đầu với mức 9,5%/năm cho kỳ hạn từ 12-13 tháng, áp dụng số dư tiền gửi tối thiểu 2.000 tỷ đồng. HDBank áp dụng lãi suất 8,1%/năm kỳ hạn 13 tháng, 7,7%/năm kỳ hạn 12 tháng, MSB áp dụng lãi suất 8%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7% cho kỳ hạn 12 tháng, điều kiện gửi tối thiểu 500 tỷ đồng.

Tại DongABank, LSHĐ lên tới 7,5%/năm đối với kỳ hạn từ 13 tháng trở lên dành cho các khoản tiền gửi từ 200 tỷ đồng.

Lãi vay khó ở mức thấp?

LSHĐ có nhịp giảm mạnh vào đầu năm 2024, và tăng trở lại các quý sau đó. Tại thời điểm cuối năm, LSHĐ bình quân các kỳ hạn 1 tháng, 6 tháng, 9 tháng tăng khoảng 0,9% so với mức lãi suất thấp nhất được ghi nhận vào cuối quý I/2024. Xét theo nhóm NH, nhóm NHTM nhà nước vẫn giữ được mức lãi suất thấp từ cuối quý I cho đến hết năm. Trong khi đó, việc cạnh tranh lãi suất có phân hóa ở nhóm NHTMCP.

LSHĐ liên tục tăng thời gian qua xuất phát từ việc tốc độ tăng trưởng tín dụng nhanh hơn tốc độ huy động vốn. Cụ thể, tính đến thời điểm 25/12/2024, huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 9,06%, trong khi tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 13,82%.

Thống kê của NHNN cũng cho biết, LSHĐ bình quân năm 2024 tăng 0,73%/năm so với cuối năm 2023. Đối với việc một số NH điều chỉnh tăng LSHĐ thời gian qua, NHNN đánh giá, mức tăng vẫn nằm trong tầm theo dõi, kiểm soát của NHNN, chưa gây tác động bất lợi tới chính sách tiền tệ, không tạo ra chênh lệch lớn, không dẫn tới tình trạng tiền gửi từ NH này “chảy” sang NH khác hay các kênh đầu tư khác.

Do đó, NHNN chưa cần các biện pháp tác động để ngăn chặn LSHĐ tăng quá cao, gây mất cân bằng.

Mặc dù LSHĐ tăng trong năm 2024, nhưng theo NHNN lãi suất cho vay bình quân năm ngoái giảm 0,59%/năm. Trong đó, nhóm NHTM nhà nước giảm lãi suất cho vay trung bình gần 1%/năm so với cuối năm 2023.

Tuy nhiên, với việc NHNN giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống 16% trong năm 2025, nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh huy động tăng chậm hơn và LSHĐ đang nâng lên, xem ra diễn biến lãi suất năm 2025 vẫn là một ẩn số. Bởi lẽ, lãi suất ngoài việc phụ thuộc vào vấn đề nguồn vốn còn phụ thuộc vào yếu tố tỷ giá.

Các dự báo được đưa ra gần đây đều cho rằng, tỷ giá năm 2025 sẽ tương đối khó khăn, áp lực mất giá với tiền đồng sẽ duy trì bởi triển vọng đồng USD mạnh lên theo những kỳ vọng chính sách của chính quyền Donald Trump, tạo ra áp lực đối với việc ổn định tỷ giá của các thị trường mới nổi.

Năm 2025, với bộ đệm dự trữ ngoại hối tiếp tục bị bào mòn và khả năng thu hút/giữ chân dòng ngoại tệ thiếu tính bền vững, sẽ khiến cho tỷ giá USD/VNĐ biến động mạnh trong biên độ +/-5%. Ngoài ra, rủi ro bị áp thuế quan từ chính quyền Donald Trump (dù xác suất thấp), có thể khiến cho áp lực mất giá tiền đồng mạnh hơn. Vì vậy, áp lực tỷ giá vẫn là gánh nặng điều hành với NHNN trong năm 2025.

Nếu lãi suất cho vay giảm, tỷ giá có nguy cơ tăng cao hơn, sẽ gây mất ổn định kinh tế vĩ mô và tâm lý lo ngại cho nhà đầu tư nước ngoài.

Chia sẻ với ĐTTC, một chuyên gia kinh tế cho biết, tỷ giá và lãi suất là hai vấn đề cốt lõi trong điều hành của NHNN, nhưng hai vấn đề này lại mâu thuẫn với nhau. Giảm lãi suất tỷ giá sẽ tăng, giữ tỷ giá lãi suất sẽ phải tăng. Vì vậy đây là câu chuyện cần phải đánh đổi.

Chỉ khi Mỹ giảm lãi suất mạnh và đồng USD có xu hướng giảm giá, Việt Nam mới có thêm dư địa để giảm lãi suất mà không ảnh hưởng tỷ giá. Còn nếu như Mỹ vẫn thực thi chính sách tiền tệ thận trọng như hiện nay, việc giảm lãi suất sẽ kéo theo tỷ giá tăng và ngược lại.