Người tiêu dùng sao còn cách ly?

Hết dịch nhưng nhiều người vẫn còn khoái mua hàng qua ứng dụng.

Dù vậy, vì là nền kinh tế mở, GDP phụ thuộc vào xuất khẩu rất nhiều nên chúng ta vẫn bị ảnh hưởng nặng nề bởi kinh tế toàn cầu đang tiếp tục lao đao vì Covid-19.

Mới đây, có một dự báo được quan tâm: Kinh tế gia hàng đầu Nouriel Roubini cảnh báo về sự suy thoái sẽ kéo dài. Những công việc đã biến mất sẽ chỉ quay trở lại một phần, với mức lương thấp hơn, không có phúc lợi, và làm việc bán thời gian”, ông nói và giải thích: “Bạn có thể mở các cửa hàng nhưng câu hỏi là liệu khách hàng có quay trở lại không? Hiện hầu hết các trung tâm mua sắm ở Trung Quốc vẫn vắng vẻ. Một nửa số chuyến bay không có hành khách. Các cửa hàng Đức mở cửa nhưng ai muốn đi thăm và mua sắm…?”

DN Việt trong và sau cách ly?

Doanh nghiệp làm ăn được hay không cũng rất khác nhau. Những doanh nghiệp thuộc những ngành ảnh hưởng trực tiếp thì lỗ chắc. Như văn phòng phẩm Thiên Long báo lỗ 20 tỷ suốt thời gian học sinh và nhân viên văn phòng nghỉ làm việc. Có vài ngành lại có cơ hội, dù luôn hết sức xoay sở. Như Hóa Mỹ phẩm Mỹ Hải đã quyết chí xúc tiến thủ tục để xuất nước rửa tay vào thị trường Mỹ. Và sau một tháng chạy thủ tục, lần đầu tiên Mỹ Hải được FDA cho phép xuất hàng và đến nay họ xuất được 3 container. Nhiều DN ngành thực phẩm cũng đang bán khá chạy, thậm chí ra thêm sản phẩm mới. Thị trường trái cây bị tắc trong mấy tuần đầu tháng 4 (cách ly ở Việt Nam) rồi sau đó chạy lại.

Tuy nhiên, doanh nghiệp chẳng những khó khăn vì thị trường mà con khó vì thủ tục để nhận hỗ trợ của chính phủ. Vừa rồi chính phủ đưa ra 3 gói cứu trợ. Gói thứ 3, hỗ trợ DN là do ngân hàng đảm trách, nhưng khảo sát ít có DN nào tiếp cận được, vì ngân hàng đòi hỏi đủ thứ lý do, hơn nữa họ cũng là DN, vốn huy động từ dân nên không thể cho không được.

Kể khó khăn ra thì nhiều vô kể, tựu trung doanh nghiệp đang kêu khó mấy điểm:

– Thông tin mơ hồ. Nơi nào thủ tục ra sao để đi nhận trợ cấp.

– Một số doanh nghiệp cho rằng cách tổ chức cứu trợ có vẻ bị sai về chiến lược khi nhà nước đem chia đều gói cứu trợ cho nhiều người thành ra mỗi người chỉ được nhận một vài triệu rồi tiêu mất, trong khi DN thì hầu như chỉ được giãn hoặc hoãn nộp thuế chứ không được miễn đủ thứ loại thuế, phí, càng không thấy giảm lãi suất.

– Vài doanh nghiệp còn nhắn tin than thở rằng các cơ quan quản lý như Phòng cháy chửa cháy, quản lý thị trường, thuế… và cả các nhà báo đang bu vào các doanh nghiệp mới hoạt động lại. Tuần trước thuế gọi điện lên quyết toán gấp. Sau Covid, thì thấy rõ thêm, Covid hoành hành có đợt còn mấy con virus hành DN thì hoạt động không ngưng nghỉ

Còn với DN tư nhân xuất khẩu?

Đến thời điểm này các công ty may mặc xuất khẩu đều không có đơn hàng cho đến tháng 11.2020. Một số nhanh nhạy thì đã có đơn hàng may khẩu trang tốt, còn đơn vị nào chỉ trông chờ vào đơn hàng xuất khẩu bình thường thì không có lối thoát. Việt Nam chống dịch ổn mà xung quanh “bão” càng ngày càng lớn thì làm sao mà khỏi “bão” ảnh hưởng. Những công ty như Huê Phong mà khách hàng của họ ở “tâm bão” thì tạm dừng hoạt động để giữ lại nguồn lực ít ỏi cũng là một giải pháp, làm càng sớm càng tốt và là tín hiệu cho nhà nước có quyết sách mạnh hơn.

Về thủ tục giải thể DN?

Cũng rất nhiêu khê. Chủ nợ nhanh lắm, mà đội thuế cũng phải “kiếm cơm” nữa trong khi tòa thì kéo dài. Nhiều chủ nợ phải chạy “lo” cho doanh nghiệp phá sản nhanh để họ cỏn “lấy lại” được cái gì đó. Nợ nhà nước thì rất căng về thời gian, như nợ bảo hiểm một tháng thôi là nhắc nhở thông báo đủ kiểu. Nhưng suốt mấy tháng cách ly, doanh nghiệp than là đi kiếm cơ quan quản lý, thì hầu như ai cũng lơ. Đến khi nộp đơn xin “chôn” doanh nghiệp thì còn bị tốn một mớ tiền nữa.

Thôi thì anh em doanh nghiệp gặp nhau sau cách ly, khó khăn vẫn còn, đành an ủi nhau:  Chưa bị thanh kiểm tra hỏi tới hỏi lui các kiểu là mừng lắm rồi. Có bạn chủ doanh nghiệp nói vui: Không hiểu các tổ chức, hội đoàn sinh ra để làm chi, để khiến cho người dân và doanh nghiệp vất vả hơn chứ chẳng ai đoái hoài đến DN những lúc khó khăn này.

Lại còn thấy báo đăng người ta đòi hỗ trợ cho các tập đoàn, tổng công ty. Nếu cứu trợ họ thì bao nhiêu cho đủ?

Hỗ trợ từ gói số 3, từ ngân hàng?

Còn với ngân hàng, có thể ghi nhận thực tế là: mưa không thấm đất.

Không là khách quen của ngân hàng không thể xin hỗ trợ. Ngân hàng cũng chỉ ưu tiên giúp cho doanh nghiệp có khả năng phục hồi. Họ có thể cho vay tín chấp (thế chấp bằng chính hợp đồng hay dự án) nhưng cũng chỉ là giãn, hoãn trả nợ chứ không thấy giảm lãi suất, có thể rất hiếm trường hợp được như vậy. Với các doanh nghiệp quá khó khăn, xét thấy khó phục hồi họ chỉ giúp cơ cấu lại nợ và thời gian trả nợ thôi chứ không cho vay thêm.

Doanh nghiệp còn nợ cũ thì phải tìm nguồn nào khác vay để trả cho xong nợ cũ rồi mới được vay khoản mới, tất nhiên, có thể DN cũng dùng khoản này để trả món nợ vừa vay thôi, nhưng độ chịu rủi ro của ngân hàng rất thấp, họ nói họ cũng còn phải chịu áp lực cổ đông và họ cũng là doanh nghiệp, cũng huy động vốn từ dân nên không thể để mất vốn.

Kiến nghị 3 vấn đề tập trung:

– Gói hỗ trợ cho người nghèo, lao động mất việc hiện nay đến chậm. Người lao động nghèo sau cách ly đã tự trở lại với việc mưu sinh hàng ngày. Phần dôi dư nếu định trả về ngân sách thì nên chuyển qua gói hỗ trợ doanh nghiệp.

– Nên có chỉ đạo tập trung 4 ngân hàng cổ phần, gốc quốc doanh (nhà nước nắm cổ phần lớn), gồm: Vietcombank, BIDV, Agribank và Vietinbank tập trung cho doanh nghiệp vay. Nhà nước có thể hỗ trợ cho 4 ngân hàng này một phần lãi suất để coi như có một phần bảo trợ cho rủi ro khi cho doanh nghiệp vay lúc khó khăn vì Covid?

– Nên ngưng các khoản thu “có vấn đề” như kiểu thu bằng cách chặn xét giấy bảo hiểm xe máy. Người tiêu dùng là lao động phổ thông trong xã hội hiện còn tìm mọi cách mưu sinh, phục hồi thì những khoản thu “trời ơi” gây ức chế càng khiến họ khó thể mở hầu bao chi tiêu và như vậy, ảnh hưởng tới mức chi tiêu chung của xã hội.

Kim Hạnh (theo TGHN)

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này