Khởi nghiệp Xanh 2025: Đã chú ý đến ‘xanh, tuần hoàn’, cần rõ nét hơn về ‘công nghệ, đổi mới sáng tạo’

Thí sinh Trần Biểu với Dự án “Ống hút sinh thái từ cây đót Việt”

Bảng B với sự góp mặt của 26 dự án tranh tài, Ban Giám khảo sẽ chọn ra 10 dự án vào vòng Chung kết.

Bảng B là nơi dành cho các cá nhân, nhóm, hợp tác xã, doanh nghiệp đã hoạt động trên 1 năm, có sản phẩm/dịch vụ đã thương mại hóa, và thời gian kinh doanh không quá 5 năm.

Phát biểu khai mạc, bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (Trung tâm BSA), nói: “Điều đáng mừng là các bạn có quá nhiều nguyên liệu phong phú sử dụng theo kinh tế tuần hoàn, mà nhất thời tôi đọc không thể nào nhớ được. Có những tên dễ nhớ như cỏ mần trầu, nhưng cũng có nhiều nguyên liệu “lạ”. Các dự án lần này khám phá nhiều được nguồn nguyên liệu mới như vỏ sầu riêng, lá ổi, da cái đuối, trái sa kê, dầu mù u… Mỗi cái tên đều có một câu chuyện thú vị đằng sau. Tôi rất thích danh sách những nguyên liệu này, vì nguyên liệu mới rất quan trọng. Chẳng hạn như sợi dứa hiện đã được Fastlink làm thành vải PINALINA. CEO Fastlink đang có tham vọng muốn nguyên liệu PINALINA được ghi tên trên bản đồ nguyên liệu mới của thời kỳ 4.0. Tôi tin tham vọng này có tính khả thi, bởi cho tới hôm nay Fastlink đã hoàn tất đơn hàng 10.000 áo thun cho công ty xây dựng ở Việt Nam.”

“Khi chúng tôi bắt đầu chương trình khai thác tài nguyên bản địa bằng công nghệ mới vậy mà đã 13 năm. Cuộc thi cũng đã chuyển qua 11 năm rồi. 10 tuổi là tuổi đứa trẻ ghi nhận kiến thức đầu đời, nhưng với cuộc thi thì đã hình thành nên đội ngũ 100 doanh nông” – bà Vũ Kim Hạnh nói thêm.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội DN HVNCLC, Giám đốc Trung tâm BSA thay mặt BTC phát biểu khai mạc.

Ngay sau phần phát biểu và chụp hình lưu niệm ngắn gọn, 10 dự án đầu tiên của Bảng B đã bước vào phần thi buổi sáng 13/9. Dự án mở đầu cho Bảng B là “Bittersweet Chocolatier – Phú Quốc Chocolate” thí sinh Huỳnh Hoàng Nhật Trường.

Đây là dự an sản xuất sô-cô-la thủ công cao cấp từ Phú Quốc, áp dụng mô hình sản xuất từ hạt đến thanh (bean to bar). Dự án này kết hợp nguyên liệu bản địa và văn hóa dân gian Việt Nam vào sản phẩm của mình. Bao bì sô-cô-la được lấy cảm hứng từ tranh Hàng Trống, gấm vóc Nam Bộ và các biểu tượng dân gian khác.

Dự án không chỉ bán sản phẩm mà còn phát triển du lịch trải nghiệm, bao gồm các tour tham quan nhà máy và workshop làm sô-cô-la. Mục tiêu của Bittersweet là đạt doanh thu 12 tỷ đồng vào năm 2025 và trở thành thương hiệu sô cô la cao cấp của Việt Nam, có mặt tại các khách sạn 5 sao và thị trường xuất khẩu châu Á.

Huỳnh Hoàng Nhật Trường trình bày Dự án Bittersweet Chocolatier – Phú Quốc Chocolate.

Huỳnh Hoàng Nhật Trường có phong cách trình bày tự tin, nhưng cũng bị Ban giám khảo “quay dữ dội”. Giám khảo TS Phan Văn Minh – Nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu công nghệ sinh học môi trường, Viện nghiên cứu sinh học và môi trường, Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM, đặt nghi vấn về danh xưng “chuyên gia sô-cô-la” của chủ dự án và đặt câu hỏi về “công nghệ đột phá” nào dự án thực sự mang đến. Trong khi đó, giám khảo Nguyễn Khắc Minh Trí – CEO – MimosaTek thì cho rằng: Ra được sản phẩm là bước đi dài và khó. Giai đoạn nhỏ tăng trưởng 50-60% thì bình thường, nhưng khi quy mô nó lớn lên thì sẽ khác. “Vùng nguyên liệu thế nào, vùng trồng ra sao, sản xuất thủ công lên công nghiệp như thế nào?” – ông Trí chất vấn. Trong khi đó, dưới góc độ thương mại, giám khảo Trần Nguyễn An Ninh – Cựu Giám đốc Marketing Oreo Đông Nam Á Mondelez, đặt câu hỏi về khả năng cạnh tranh của Bittersweet, đặc biệt khi đặt cạnh thương hiệu sô cô la nổi tiếng trước đó là Marou.

Huỳnh Hoàng Nhật Trường cho biết, trước khi đi sâu vào nghiên cứu sản xuất sô-cô-la anh đã có 10 năm kinh nghiệp làm bartender (người pha chế) và đặc biệt yêu thích sô-cô-la. Nhật Trường cho rằng Bittersweet không chỉ lép vế khi cạnh tranh với Marou mà còn có thể “dựa hơi” để phát triển vì thị trường là thường là cuộc đua song mã, khi Marou được kéo lên thì Bittersweet cũng đi lên theo. Mặt khác, trong khi Marou hướng đến “gu Tây” thì Bittersweet hướng đến các khách hàng mục tiêu châu Á với vị ít chua và ít đắng hơn.

Đại diện Dự án “Ông Ù Food – Nem và Bò lá lốt gia truyền” thuyết trình trước BGK.

Dự án thứ hai trong buổi sáng là dự án “Ông Ù Food”, dự án mang đến giải pháp cho những người bận rộn bằng các món truyền thống tiện lợi. Các sản phẩm chủ lực bao gồm nem nướng và bò lá lốt. Điểm nổi bật là sản phẩm không chứa chất bảo quản hay phẩm màu, được sản xuất theo quy trình an toàn thực phẩm, sử dụng công nghệ cấp đông nhanh để giữ trọn dinh dưỡng và có bao bì thân thiện với môi trường.

Trương Thị Thu Trang, đại diện nhóm dự án cho biết, khách hàng mục tiêu của Ông Ù Food là người bận rộn, các gia đình trẻ và những người yêu ẩm thực truyền thống.

Tuy nhiên, dự án đã không thuyết phục được Ban Giám khảo, đặc biệt là TS Phan Văn Minh. Nhận xét một cách thẳng thắn, TS Minh cho rằng: “Dự án hoàn toàn không gây ấn tượng, không hề có một tính mới, sáng tạo hay yếu tố công nghệ nổi bật nào”.

Một dự án từ Bảng A được Ban Giám khảo chọn giới thiệu tham dự vào Bảng B là dự án “Dịch vụ hun trùng hữu cơ KOMOT” của nhóm thí sinh Huỳnh Thị Cẩm Xuyên, Nguyễn Phước Toàn, Nguyễn Văn Phát (TP.HCM).

KOMOT khác biệt  với các biện pháp thông thường, Oxylow hoạt động bằng cách giảm nồng độ oxy trong buồng kín xuống dưới 1%, tạo môi trường khiến côn trùng ở mọi giai đoạn – kể cả trứng – bị tiêu diệt hoàn toàn. Nhờ vậy, sản phẩm được bảo quản an toàn mà không cần sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào. Diệt sạch mọt và trứng mọt tới 99,99%. Giữ nguyên hương vị tự nhiên của nông sản. Phù hợp với nhiều loại nông sản như gạo, cà phê, hạt điều, thuốc lá. An toàn cho người lao động và thân thiện với môi trường.

Đại diện Dự án “Dịch vụ hun trùng hữu cơ KOMOT” thuyết trình trước BGK.

Đại diện dự án, thí sinh Huỳnh Thị Cẩm Xuyên giải thích: “Trứng mọt là chìa khóa, trứng bị ung rồi thì kể cả khi gặp điều kiện thuận lợi cũng không nở được”. Tuy nhiên, công nghệ của dự án hiện là công nghệ nhập khẩu. Đây cũng là điều dễ hiểu bởi dự án là một dự án cung cấp “dịch vụ”.

Một dự án khác cũng bị đặt câu hỏi về yếu tố công nghệ là dự án “Refuel Coffee – Viên nén sinh khối tái chế từ bã cà phê“. TS Phan Văn Minh cho rằng công nghệ áp dụng để sản xuất loại viên nén này không “có gì mới” trong khi có thể gặp vấn đề về chi phí. Giám khảo Huỳnh Phước Nghĩa – Giám đốc Trung tâm Kinh tế, Luật và Quản lý (CTELG), Đại Học UEH, Phó chủ tịch Hội Marketing Việt Nam, thì lại cho rằng dự án chưa thuyết phục về cách tạo niềm tin về mặt tiếp cận khách hàng. “Làm sao để bán được sản phẩm. Căn cứ vào đâu để tin rằng quý I/2026 dự án sẽ có doanh thu” – ông Huỳnh Phước Nghĩa chất vấn.

Đại diện nhóm dự án, thí sinh Nguyễn Tấn Lộc Chi giải thích, chi phí sản xuất viên nén cà phê có cao hơn, nhưng mục tiêu của dự án không hướng đến đốt công nghiệp mà hướng đến thị trường châu Âu, cung cấp cho máy sưởi gia đình và phân khúc thứ hai là cho du lịch. “Với những sản phẩm này, một bịch block 5-7 ký hiện có giá rất cạnh tranh so với sản phẩm giá trên amazon” – Nguyễn Tấn Lộc giải thích.

Nguyễn Tấn Lộc trình bày Dự án “REFUEL COFFEE”.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, yếu tố thấu hiểu thị trường, khách hàng mục tiêu và khả năng phát triển thương hiệu cũng được Ban Giám khảo đặc biệt xoáy sâu vào trong phần hỏi đáp với các đội thi.

Dự án “Nghệ – Từ sinh kế truyền thống đến khởi nghiệp công nghệ xanh” do Đoàn Thị Minh Trâm sáng lập và phát triển từ năm 2023. Dự án công nghệ ứng dụng Probiotics trong quy trình trồng và chế biến chuỗi sản phẩm từ củ nghệ với định hướng phát triển các sản phẩm chăm sóc sức khỏe theo hướng hiện đại, xanh và bền vững. Trọng tâm của dự án là quy trình lên men tinh bột nghệ với Probiotics, nhằm nâng cao khả năng hấp thu curcumin giúp giữ nguyên hoạt tính sinh học và thân thiện với môi trường. Từ đó hình thành các sản phẩm đầu ra nâng tầm giá trị như viên nghệ mật ong lợi khuẩn, mặt nạ nghệ, tinh nghệ lên men, nghệ hòa tan probi, nghệ dinh dưỡng probi…

Năm 2024 dự án đã chế biến 6.000 tấn nghệ, thí sinh Đoàn Thị Minh Trâm cho biết: “Làm sao đạt được giá trị kinh tế cao nhất từ củ nghệ, cây nghệ mà người nông dân trồng ra là mục tiêu hàng đầu của dự án”.

Đoàn Thị Minh Trâm trình bày Dự án “Nghệ – Từ khởi nghiệp đến sinh kế công nghệ xanh”.

Giám khảo Trần Nguyễn An Ninh chất vấn chủ dự án tại sao đặt khách hàng mục tiêu là người về hưu mà trên bao bì nhiều tiếng Anh quá nhiều, đặc biệt nhiều câu marketting lại không đúng mục tiêu sản phẩm. Tương tự như vậy, dự án KOMBUCLEAN – Nước lên men từ lá ổi của Âu Chúc Mai cũng bị bà Trần Nguyễn An Ninh đặt nghi vấn vì sản phẩm hiện để giá cao gấp 4 lần các thương hiệu lớn. “Đã từng có hãng lớn của nước ngoài vào Việt Nam đi vào đúng phân khúc bạn chọn và thất bại” – bà Trần Nguyễn An Ninh cho biết.

Âu Chúc Mai thuyết trình Dự án “KOMBUCLEAN – Nước lên men từ lá ổi”.

Hướng đến cộng đồng, giải quyết sinh kế cho bà con từ những nguyên liệu, sản phẩm và phụ phẩm địa phương là mục tiêu hướng đến của hầu hết các dự án Bảng B, trong đó có thể kể đến dự án “Ống hút sinh thái từ cây đót Việt” của Trần Biểu (TP.HCM).

Tuy nhiên, gây ấn tượng nhất về khả năng mở rộng sinh kết, sản xuất tuần hoàn gần như “khép kín hoàn toàn” là dự án “Quy trình sản xuất khép kín chanh không hạt Mỹ Long” của nhóm thí sinh Lê Văn Nam, Nguyễn Thị Trúc Ly (Đồng Tháp).

Đại diện dự án, thí sinh Nguyễn Thị Trúc Ly cho biết, vào thời điểm dịch Covid 19, trái chanh không thể bán ra và xuất đi, chanh bỏ đi rất nhiều, thời điểm đó, các thành viên Hợp tác xã đã ngồi lại với nhau để tìm ra phương án giải quyết cho làm phối trộn nước cốt chanh và mật ong. Sau đó, dự án “Quy trình sản xuất khép kín chanh không hạt Mỹ Long” ra đời. Sau sản phẩm “Nước cốt chanh mật ong cô đặc”, dự án tiếp tục phát triển các sản phẩm chế biến từ vỏ chanh khác như bột chanh muối, xà phòng vỏ chanh và phân vỏ chanh ủ lên men. Giám khảo Phan Văn Minh đánh giá: “Công nghệ của dự án không mới, nhưng dự án đã tận dụng hết từ trái chanh”.

Dự án “Quy trình sản xuất khép kín chanh không hạt Mỹ Long” gây ấn tượng vì tận dụng triệt để được trái chanh.

Hai trong số những dự án cuối cùng thuyết trình trong buổi sáng 13/9 của Bảng B cũng là hai dự án để lại nhiều ấn tượng là dự án “Tráng phủ chất phủ hệ nước thay thế nhựa poly ethylen” của Nguyễn Anh Cường (Đồng Nai) và dự án “Phát triển sản phẩm gạo Lúa mùa nổi” của Tôn Long Ràng, Lê Thị Út, Trần Tiến Nhân (An Giang).

Dự án “Tráng phủ chất hệ nước thay thế nhựa Polyethylen trên giấy” của Công ty TNHH SX TM Green Ecosystem nhằm giải quyết vấn đề rác thải nhựa và khí thải CO2 bằng cách thay thế lớp nhựa PE truyền thống trong bao bì giấy bằng lớp phủ gốc nước có thể tái chế và dễ phân hủy sinh học. Dự án hướng tới việc cung cấp giải pháp bao bì xanh, an toàn cho sức khỏe và môi trường, đồng thời giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh thương hiệu.

“Với mục tiêu đạt doanh thu 8.66 tỷ đồng trong năm đầu tiên và tăng lên 17.97 tỷ đồng vào năm thứ 5, dự án kỳ vọng sẽ tạo ra lợi nhuận sau thuế ổn định, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững” – Nguyễn Anh Cường nói.

Nguyễn Anh Cường gây ấn tượng với Dự án “Tráng phủ chất phủ hệ nước thay thế nhựa poly ethylen”

Dự án “Phát triển sản phẩm gạo Lúa mùa nổi” nhằm mục đích phục hồi và phát triển một giống lúa bản địa quý hiếm lúa nổi Nàng Tây Đùm – một giống lúa bản địa quý hiếm gắn liền với mùa nước nổi vùng Tứ giác Long Xuyên. Điểm nổi bật là mô hình sản xuất tuần hoàn, không sử dụng hóa chất và tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ để sản xuất nấm, sản phẩm thủ công và phân hữu cơ. Điều này góp phần giảm phát thải carbon và bảo tồn hệ sinh thái vùng lũ.

“Không chỉ mang trong mình giá trị nông học, mà còn chứa đựng cả một câu chuyện văn hóa, bản sắc và niềm tự hào của cộng đồng vùng lũ và nông dân An Giang. Dự án hướng đến việc nâng cao giá trị sản phẩm thông qua chế biến, bao bì và xây dựng thương hiệu. Các mục tiêu cụ thể bao gồm tăng thu nhập cho nông dân, gìn giữ di sản nông nghiệp, và ứng phó với biến đổi khí hậu. Dự án còn hướng tới phát triển du lịch sinh thái kết hợp với việc giáo dục cộng đồng, lan tỏa câu chuyện về văn hóa và con người vùng lũ” – đại diện dự án cho biết.

Dự án “Phát triển sản phẩm gạo Lúa mùa nổi” của Tôn Long Ràng, Lê Thị Út, Trần Tiến Nhân – An Giang gây ấn tượng mạnh.

Đặc biệt ấn tượng với dự án, giám khảo “khó tính” Phan Văn Minh cũng phải thốt lên: “Dự án này tôi đánh giá rất cao, bạn cứ giữ đi, một ha lời 5 triệu là được. Sau này Đồng bằng sông Cửu Long ngập hết thì các bạn có thể chuyển từ bán gạo sang bán giống lời hơn”.

Quan tâm đến yếu tố phát triển bền vững, giám khảo Trần Quốc Bảo – Chuyên gia Phát triển bền vững, luật sư điều hành, nhận xét các dự án đều nói được các mục tiêu phát triển bền vững, cụ thể là 17 mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, tuy nhiên để thực sự thuyết phục thì các dự án cần đưa ra các tiêu chí cụ thể, rõ ràng.

Các đội Bảng B sẽ tiếp tục thi trong chiều 13/9 và sáng 14/9. Kết quả dự kiến sẽ được công bố vào chiều 14/9.

Ý kiến của bạn về bài viết

Không có chức năng bình luận cho bài viết này