16:19 - 30/10/2019
Những nút thắt khiến Việt Nam khó đón ‘làn sóng dịch chuyển sản xuất toàn cầu’
Việt Nam, một thị trường mới nổi ở Đông Nam Á, vẫn được xem là một trong những nước hưởng lợi nhiều nhất trong tranh chấp thương mại Mỹ-Trung.
Mỹ và Trung Quốc đã áp thuế cao đối với hàng hóa của nhau trong hơn một năm qua dẫn đến thương mại song phương bị thu hẹp giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, theo Oxford Economics. Do đó, cả hai nước đã phải tìm nguồn hàng từ các thị trường khác, trong khi các nhà sản xuất đang đặt cơ sở ở Trung Quốc cũng phải tìm kiếm địa điểm thay thế để tránh mức thuế cao.
Việt Nam đã được xem là điểm đến thích hợp cho những thay đổi như vậy trong dòng chảy thương mại và chuỗi sản xuất. Tuy nhiên, một số nhà phân tích chỉ ra rằng có những nút thắt nhất định ở Việt Nam có thể làm hạn chế và ngăn cản khả năng đáp ứng yêu cầu đón nhận những dòng chảy mới này.
Năm biểu đồ dưới đây cho thấy mức độ Việt Nam có thể đáp ứng đến đâu, để thay thế Trung Quốc như là trung tâm sản xuất toàn cầu tiếp theo.
Tăng trưởng xuất khẩu
Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung là một lý do đằng sau sự suy giảm xuất khẩu của nhiều nền kinh tế phụ thuộc vào thương mại. Tuy nhiên, Việt Nam đã vấp phải xu hướng ngược: Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng, dẫn đầu là sự gia tăng các lô hàng đến Mỹ.
“Rất rõ ràng là Trung Quốc đã bị mất thị phần xuất khẩu vào thị trường Mỹ, và Việt Nam đã chiếm chỗ,” Euben Paracuelles, kinh tế gia cao cấp của Ngân hàng Nhật Bản Nomura, nói với CNBC hồi đầu tháng này.
Một số chuyên gia thương mại cho rằng hàng hóa Trung Quốc đã được chuyển đến Việt Nam, đóng gói lại thành sản phẩm của Việt Nam và vận chuyển đến Mỹ để né thuế.
Dòng vốn đầu tư
Cuộc chiến thương mại cũng khiến các công ty bắt đầu hoặc mở rộng sản xuất tại Việt Nam – đẩy nhanh xu hướng vốn đã khởi động từ nhiều năm trước khi chi phí tăng ở Trung Quốc, buộc các nhà sản xuất phải tìm kiếm các địa điểm thay thế rẻ hơn.
“Mặc dù khó xảy ra cuộc di cư hàng loạt của công ty khỏi Trung Quốc, nhưng các công ty đa quốc gia sẽ tiếp tục đa dạng hóa hoạt động của họ sang các khu vực khác ở châu Á để giảm thiểu tác động của tranh chấp (thương mại)”, Economist Intelligence Unit cho biết trong báo cáo tháng 10.
Sản lượng sản xuất
Một lý do khiến các nhà sản xuất khó có thể rời khỏi Trung Quốc hoàn toàn là quy mô lớn của ngành sản xuất và nền kinh tế Trung Quốc – cho phép các công ty hoạt động hiệu quả hơn.
Việt Nam, vốn được nhiều người coi là một trong những địa điểm thay thế tốt nhất cho Trung Quốc, đã cho thấy những nút thắt xuất hiện trong nền kinh tế của mình đó là tỷ lệ sản lượng sản xuất toàn cầu vẫn còn rất nhỏ.
Trên thực tế, không một quốc gia đơn lẻ nào “thực sự có thể hấp thụ toàn bộ nền sản xuất” đang tìm cách chuyển ra khỏi Trung Quốc do cuộc chiến tranh thương mại”, Cedric Chehab, trưởng bộ phận rủi ro quốc gia toàn cầu của Fitch Solutions, cho biết.
Nút thắt vốn nhân lực
Một hạn chế lớn ở Việt Nam là thiếu vốn nhân lực, theo các nhà phân tích từ Fitch Solutions. Vốn nhân lực là giá trị kinh tế của lực lượng lao động, trong đó xem xét các yếu tố như trình độ, kỹ năng và sức khỏe của người lao động.
Việt Nam có lực lượng lao động trẻ và đang phát triển – tức là những người từ 15 tuổi trở lên đang làm việc, và những người thất nghiệp, đang tìm kiếm việc làm. Nhưng quy mô lực lượng lao động của nó nhỏ hơn rất nhiều so với Trung Quốc.
“Nếu chúng ta nhìn vào Việt Nam, nước này có dân số nhỏ hơn Trung Quốc 14 lần, điều đó cũng có nghĩa là nguy cơ thiếu lao động cao hơn nhiều khi chúng ta so sánh hai nước”, chuyên gia phân tích của Fitch Solutions, cho biết.
Tăng trưởng GDP mạnh hơn
Tuy nhiên, sự gia tăng của thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giúp Việt Nam có mức tăng trưởng kinh tế nhanh hơn – ngược với xu hướng chậm lại trên toàn cầu.
Nhìn chung, nền kinh tế Việt Nam nhỏ hơn nhiều so với Trung Quốc, vốn là thế giới lớn thứ hai. Điều đó tự đặt ra giới hạn cho khả năng của quốc gia Đông Nam Á này có thể lấy thành công của nền sản xuất Trung Quốc làm hình mẫu học tập.
Duy Khiêm (theo TGHN/CNBC)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này