09:03 - 09/01/2020
Cạnh tranh bay và thách thức ’14 phút 59 giây’
Cơ quan Dữ liệu hàng không OAG có trụ sở tại London, Anh, ghi nhận những thành tích nổi bật của hàng không Việt Nam trong thập niên 2010 – 2019: tốc độ tăng trưởng trung bình cao thứ hai thế giới và tuyến bay Hà Nội – TP.HCM xếp thứ tư trong các tuyến bay nội địa nhộn nhịp nhất thế giới trong năm 2019.
Tuy nhiên, báo cáo mới nhất của OAG cũng gián tiếp chỉ ra thách thức của hàng không Việt Nam: bay đúng giờ hay điệp khúc “máy bay về trễ” thường nghe ở sân bay!
Tăng trưởng đầy ngạc nhiên
Simon Calder, biên tập viên du lịch của báo The Independent ở Anh, viết rằng “Việt Nam, Airbus, Ryanair và JetBlue là những người chiến thắng của thập niên vừa qua”, khi nhận xét về bản báo cáo năm 2019 của OAG.
“Bạn có thể nghĩ rằng sự tăng trưởng số ghế máy bay thuộc về những đất nước khổng lồ như Trung Quốc và Ấn Độ. Thế nhưng, top 3 lại gồm Việt Nam – tăng gấp ba lần số ghế trong mười năm qua. Tiếp đến là Thổ Nhĩ Kỳ và Peru, với tổng lượng ghế tăng gấp đôi. Đó là những ngạc nhiên không thể tin được”, Calder viết.
Tuy nhiên, OAG lại xếp Thổ Nhĩ Kỳ đứng đầu về tỷ lệ phát triển trung bình trong ngành hàng không (AAGR) trong thập niên qua. “Sự trỗi dậy của các hãng hàng không giá rẻ, hãng hàng không quốc gia có nhiều tuyến bay quốc tế hơn các hãng khác và phi trường mới ở Istanbul”, báo cáo của OAG viết.
Trong khi đó, OAG khẳng định rằng Việt Nam đã chuyển mình thành một điểm du lịch nổi tiếng trong mười năm qua. “Các hãng mới tham gia thị trường bay đã tạo nên nhu cầu cho tầng lớp trung lưu mới nổi, luôn háo hức khám phá khu vực”.
Đường bay vàng “dìm đối thủ”
Tuyến bay nối hai thành phố lớn nhất Việt Nam chiếm 35% không lưu của Việt Nam trong tổng số khoảng 700 chuyến bay mỗi ngày. Trung bình mỗi ngày có 60 – 70 chuyến mỗi chiều do Vietnam Airlines, Jetstar Pacific, VietJet Air và Bamboo Airways khai thác. Tỷ lệ hành khách luôn đạt 70 – 80%.
Từ một vị trí thứ 465 trên thế giới ở thập kỷ trước, đường bay vàng của Việt Nam (Hà Nội – TP.HCM và ngược lại) đã có sự phát triển ngoạn mục và lọt dần vào top 10 các đường bay bận rộn nhất thế giới.
Theo số liệu của hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), năm 2015, đường bay TP.HCM – Hà Nội từng xếp hạng bảy trong top 10 các đường bay nội địa bận rộn nhất thế giới với 4.141.322 lượt khách. Năm 2016, cũng theo số liệu của IATA, đường bay này xếp hạng năm trên bảng tổng sắp với hơn 6,2 triệu lượt khách. Trong hai năm 2017 – 2018, số lượng khách tăng nhanh với tỷ lệ hơn 20% mỗi năm.
Theo số liệu mới của OAG, đường bay vàng Hà Nội – TP.HCM vươn lên vị trí thứ tư các tuyến bay nội địa bận rộn nhất thế giới với hơn 10 triệu lượt hành khách trong năm 2019. Đứng đầu là tuyến bay từ sân bay Kimpo của Seoul đi đảo Cheju, kế đến là hai tuyến bay từ sân bay Haneda ở Tokyo đi Chitose và Fukuoka của Nhật Bản.
Với sự góp mặt của Bamboo Airways trong năm qua, đường bay Hà Nội – TP.HCM đã vượt qua đường bay Melbourne – Sydney để giành hạng tư.
“Thật khó tin. Tuyến Hà Nội – TP.HCM đã trở thành thành viên của câu lạc bộ 10 triệu lượt khách. Giá vé một lượt khoảng 25 bảng Anh, trên 800.000 đồng, ngay cả khi đặt vé trong ngày và cùng một thời điểm có thể có đến bốn hãng bay. Sự vươn lên của Việt Nam đã đẩy đường bay Melbourne – Sydney của Australia xuống hạng năm, bởi tốc độ tăng trưởng của tuyến này chỉ 1% một năm và tăng thêm 1 triệu lượt khách trong cả thập niên”, biên tập viên Calder viết.
Thách thức “14 phút 59 giây”!
Ngoài hai điểm sáng trên, các báo cáo về thập niên 2010 – 2019 và bay đúng giờ trong năm 2019 của OAG đều không ghi nhận bất cứ tình trạng sáng sủa nào của hàng không Việt Nam.
Dù các hãng luôn báo cáo tỷ lệ bay đúng giờ rất cao từ nhiều năm qua. Và cục Hàng không cũng chính thức hoặc gián tiếp xác nhận tỷ lệ cao ngất trời từ 85 – 90%. Tuy nhiên, tỷ lệ đúng giờ cao nhất của một hãng hàng không Việt Nam được OAG ghi nhận vào tháng 12/2017, là 76,7% của Vietnam Airlines.
OAG nói rất rõ: “Đúng giờ được định nghĩa là giờ cất cánh hay hạ cánh của chuyến bay đều không trễ hơn 14 phút 59 giây so với lịch dự định, bao gồm luôn các chuyến bị huỷ. Các hãng hàng không muốn được OAG xếp hạng phải cung cấp thông tin của ít nhất 80% số chuyến bay dự định của hãng trong vòng 12 tháng…”
Tuy nhiên, khi xếp hạng thì OAG lại căn cứ vào giờ hạ cánh.
Bảng xếp hạng top 20 các hãng bay đúng giờ nhất năm 2019 của OAG, ở cả hai mảng – hãng bay truyền thống và hãng bay giá rẻ, đều không có hãng bay nào của Việt Nam.
Với tỷ lệ đúng giờ mà các hãng bay Việt Nam tự công bố, có hãng vượt quá cột mốc 95%, hay cả tỷ lệ đúng giờ đến 90% mà cục Hàng không xác nhận, thì ngành hàng không đáng ra đứng đầu thế giới. Tuy nhiên, điều này không xảy ra. Các định lượng và đánh giá của chúng ta rõ ràng đã khác biệt hoàn toàn thế giới.
“Có sự khác biệt rất lớn giữa cách tính của Việt Nam và quốc tế. Có thể giải thích theo hai hướng. Một là, các hãng bay Việt Nam đã cố tình quên số chuyến bay bị huỷ và giờ hạ cánh – mà nó là hệ quả của việc cất cánh trễ giờ. Hai là, các hãng Việt Nam đã không nộp đủ số liệu trong suốt 12 tháng cho OAG”, một chuyện gia hàng không tại TP.HCM, lý giải.
Bên cạnh đó, theo định nghĩa bay đúng giờ của OAG, các sân bay cũng đóng vai trò quan trọng trong điều hành bay của các hãng. Trong bảng danh mục top 20 các sân bay đúng giờ – bao gồm các sân bay nhỏ (năng lực vận chuyển từ 2,5 – 5 triệu lượt hành khách mỗi năm), sân bay trung (từ 5 – 10 triêu), sân bay lớn (10 – 20 triệu), sân bay chính (20 – 30 triệu) và siêu sân bay (trên 30 triệu), hoàn toàn không có tên các sân bay Việt Nam.
Điệp khúc “máy bay về trễ”
Dù các hãng hàng không Việt Nam luôn tự hào với thành tích đúng giờ của mình, nhưng điệp khúc “máy bay về trễ” vẫn hàng ngày được thông báo trên các loa phóng thanh tại các sân bay.
Cục Hàng không Việt Nam cũng xác định máy bay về trễ là nguyên nhân khiến việc khởi hành trễ, do thời gian quay đầu của máy bay khai thác vượt quá thời gian quay đầu trung bình của cả bốn hãng là 43 phút 36 giây. Số liệu này công bố đầu năm 2019 khi Bamboo Airways chưa gia nhập thị trường. Thời gian quay đầu trong năm 2020 sẽ dài hơn, do có thêm nhiều hãng trong và ngoài nước. Một máy bay sẽ được xếp lịch bay nhiều lần trong ngày, một chuyến trễ sẽ kéo theo hàng loạt các chuyến tiếp theo trễ…
Trên thực tế, các hãng hàng không Việt Nam quy định thời gian quay đầu khác nhau, tuỳ vào từng hãng. Đại diện của một hãng giá rẻ nói rằng, “thời gian quay đầu của hãng là 30 phút” bao gồm việc hạ cánh, trả khách, tiếp nhiên liệu, nhận khách, cuối cùng là ra đường bay và cất cánh”.
Với tình hình máy bay về trễ và không lưu tấp nập hiện nay thì “thời gian quay đầu vượt quá con số 30 phút rất nhiều”. Ông nói: “Chuyện khởi hành trễ với lý do máy bay về trễ tăng nhanh là vì vậy! Tỷ lệ bay đúng giờ ở mức cao là khó!”
Ricky Hồ (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này