10:59 - 31/08/2022

Vốn mạo hiểm cạn dần, kỳ lân châu Á khó bứt phá

Xu hướng siết chặt chính sách tiền tệ trên toàn cầu khiến các nhà đầu tư lưỡng lự hay kỹ lưỡng hơn khi xuống tiền, khiến dòng vốn đổ vào các công ty khởi nghiệp trị giá tỷ USD – hay kỳ lân – ngày càng thu hẹp hơn.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm đang trở nên thận trọng hơn khi quyết định xuống tiền, nhưng vẫn nhấn mạnh rằng sẽ tập trung vào ASEAN và Ấn Độ. Ảnh: AP/ Reuters.

Tính đến cuối tháng 7/2022, theo CB Insights, châu Á có đến 321 kỳ lân, dưới 30% trong tổng số 1.178 kỳ lân toàn cầu. Tổng giá trị kỳ lân của châu Á đạt 1.040 tỷ USD, với giá trị trung bình 3,2 tỷ USD mỗi công ty. Mức trung bình này nhỉnh hơn chút so với con số 3 tỷ USD vào tháng 9.2021 ngay cả khi số lượng kỳ lân tăng gần 20%. Trong khi đó, tốc độ xuất hiện của các kỳ lân mới đã chậm lại rõ rệt, giảm một nửa trong năm xuống còn 15 trong quý trước.

Tuy ít hơn số kỳ lân ở Mỹ vốn chiếm tỷ lệ hơn 50%, nhưng châu Á vẫn là một thị trường đáng kể. Việc xem xét các xu hướng tăng trưởng trong năm qua vẽ ra một bức tranh mờ nhạt cho thị trường lớn này.

Định giá trung bình của startup đang giảm ở một số quốc gia. Tại Ấn Độ, chỉ đứng sau Trung Quốc với 69 kỳ lân, mức trung bình đã giảm xuống 2,9 tỷ USD từ 3,3 tỷ USD so với tháng 9 năm ngoái. Lợi nhuận thu được từ những kỳ lân lớn như hãng công nghệ giáo dục Byju, đã tăng khoảng 40% lên 22 tỷ USD, vượt trội hơn so với sự phát triển của các kỳ lân nhỏ hơn. Các mô hình tương tự cũng được thấy ở Singapore và Hàn Quốc.

Trung Quốc, quê hương của 173 kỳ lân, đã ghi nhận mức giá trung bình đạt 3,8 tỷ USD, phần lớn nhờ vào sự tăng trưởng của các startup tư nhân lớn nhất. Nhờ vào việc mở rộng tệp khách hàng sang thị trường châu Âu, Mỹ và Trung Đông, hãng bán lẻ thời trang nhanh trực tuyến Shein đã gia tăng mức giá trị gần sáu lần lên 100 tỷ USD. Nhưng những trường hợp như Shein là vô cùng hiếm hoi.

Số lượng kỳ lân mới trong mỗi quý đã giảm từ hơn 30 vào cuối năm 2021 xuống dưới 20, như Coda Payments của Singapore và hãng thương mại điện tử Bucketplace của Hàn Quốc, vào năm 2022. Tốc độ này vẫn chưa có dấu hiệu sẽ tăng lên.

Môi trường gây quỹ kém thân thiện là một trong những yếu tố chính đằng sau sự thay đổi này.

Môi trường khởi nghiệp trước đây luôn ngập tràn tiền mặt, đẩy mức định giá thường vượt quá giá trị thực sự của các công ty. Một nguồn tin trong ngành đầu tư mạo hiểm cho biết: “Việc tạo ra các kỳ lân đã trở thành mục tiêu của các nhà đầu tư và doanh nhân”.

Giờ đây, khi Quỹ Dự trữ Liên bang (Fed) và nhiều ngân hàng trung ương khác tăng lãi suất, các nhà đầu tư đang có cách tiếp cận thận trọng hơn. Điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh mạnh hơn giữa các công ty khởi nghiệp khi nguồn tiền mặt không còn dồi dào như trước.

Việc gia tăng số lượng kỳ lân cũng giống như muối bỏ biển, bởi có những lo ngại sự sụt giảm của thị trường chào bán ra công chúng lần đầu (IPO) đang thúc đẩy các startup cố giữ mình là “tư nhân” hơn là lên sàn trở thành công ty đại chúng.

Các startup châu Á – Thái Bình Dương đã huy động được 50,9 tỷ USD trong 393 đợt IPO trong nửa đầu năm nay, tương ứng với mức giảm 40% và 32% so với cùng kỳ năm trước. Các công ty ít có khả năng đạt được mức định giá mà họ mong muốn trong những điều kiện bất định như hiện nay và các cổ đông hiện hữu khó lòng thu hồi được vốn đầu tư của họ.

Bất chấp giá lạnh hiện tại, các nhà đầu tư vẫn kỳ vọng châu Á – một trong số ít khu vực có triển vọng tăng trưởng kinh tế vững chắc nhờ dân số tăng – sẽ tiếp tục sản sinh ra một lượng công ty lớn ổn định.

Giám đốc điều hành Shun Ishikawa thuộc quỹ Gunosy Capital của Nhật Bản cho rằng: “Châu Á sẽ thu hút tiền từ khắp nơi trên thế giới với việc số hóa cơ sở hạ tầng”.