09:32 - 20/06/2018
Bán hàng trên Facebook: liệu có sắp hết thời?
Mới đây ông Shohei Fujita, giám đốc kinh doanh toàn cầu của Interspace, nhận định: “Giai đoạn bán hàng trên Facebook ở Việt Nam sắp hết thời”.
Ý kiến trên được đưa ra khi phỏng theo phát triển của thị trường Nhật Bản, cũng như một số vấn đề về dữ liệu khách hàng, khi doanh nghiệp kinh doanh trên nền tảng bên thứ ba (Facebook, Amazon…).
Không thể “chết”!
Theo nhận định của chúng tôi, ý kiến của vị chuyên gia này đúng nhưng là… đúng một nửa. Bởi lẽ, thị trường bán lẻ Việt Nam vốn có những nét rất đặc thù, xuất phát từ tâm lý, hành vi mua sắm của người tiêu dùng, cũng như sự nhanh nhạy rất riêng có của người bán lẻ nói chung (cả online lẫn offline).
Cách đây hơn mười năm, khoảng 2005 – 2008, khi ngành bán lẻ Việt Nam bùng bổ với sự phát triển rất mạnh của kênh bán lẻ hiện đại (modern trade – MT), hầu như tất cả các công ty nghiên cứu thị trường và lãnh đạo các doanh nghiệp lớn đều đưa ra nhận định: năm 2020 kênh MT sẽ chiếm hơn 50% thị phần, đẩy kênh truyền thống (general trade – GT) xuống vị trí thứ hai. Không ít người còn bạo miệng cho rằng, năm 2020 sẽ là thời điểm “cáo chung” cho nhà bán lẻ GT. Tuy nhiên thực tế ngược lại, dự kiến đến năm 2020, kênh GT vẫn chiếm khoảng 78% thị trường, ước tính mỗi năm “mất” khoảng… 1% cho kênh MT. Thế mới nói người buôn bán GT ở Việt Nam có những cách thích nghi rất riêng, năng động và sáng tạo để cạnh tranh “sòng phẳng” trên thị trường. Đây là nét đặc trưng, khác hẳn nhiều quốc gia trong khu vực.
Cách đây hơn một năm, chỉ sau khi tổng cục Thuế tuyên bố muốn thu thuế loại hình kinh doanh trên Facebook, mới vỡ lẽ là có đến 13.000 tài khoản đang hàng ngày “làm ăn” online khắp “hang cùng ngõ hẻm”. Từ năm 2010, loại hình kinh doanh này đã xuất hiện và phát triển mạnh. Qua gần tám năm, từ con số vài chục tài khoản, giờ đã lên con số 13.000. Trong một hội thảo gần đây, lãnh đạo cấp cao của một doanh nghiệm thương mại điện tử lớn, đã chia sẻ: “Tại Việt Nam, chúng tôi nhìn các top 5 bằng một mắt, mắt còn lại phải nhìn vào các đối thủ này (ý chỉ kinh doanh trên Facebook). Họ nhỏ nhưng năng động, đánh du kích khắp mọi nơi”. Ý kiến từ một chuyên gia khác cũng đưa ra nhận định khá thú vị: “13.000 tài khoản này có thể được ví như 13.000 cửa hàng tạp hoá kênh GT vậy. Họ đang cạnh tranh và sống khoẻ với mô hình kinh doanh rất riêng của mình.Họ là một tác nhân quan trọng của thị trường online”.
Những giá trị riêng
Sau một thời gian khảo cứu chuyên sâu về loại hình này, đội ngũ chuyên gia BSA đưa ra các phân tích về những điểm độc đáo của mô hình kinh doanh đặc biệt này.
Là người duy nhất… có lời trên thị trường. Nếu như Lazada, Tiki, Shopee… vẫn đang trong giai đoạn “đốt tiền” đầu tư để giành thị phần, mô hình kinh doanh Facebook gần như là nơi duy nhất có lợi nhuận. Mô hình kinh doanh gọn nhẹ, chi phí thấp là cơ sở giúp họ nhanh chóng thu hồi vốn và có lời chỉ sau một thời gian ngắn tham gia. Do tính chất là mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, vốn không nhiều, chỉ cần 2 – 3 tháng đầu không có dấu hiệu hoàn vốn, họ sẽ nhanh chóng dừng và chuyển đổi sản phẩm kinh doanh.
Đi vào thị trường ngách. Đây là điểm chung của hầu hết các tài khoản bán hàng trên Facebook. Để thu hút và giữ được khách, điểm tiên quyết của những người chủ là phải kinh doanh mặt hàng độc đáo, nhắm đến thị trường ngách mà những nơi khác chưa có hoặc người tiêu dùng khó tiếp cận. Theo khảo sát, có đến trên 80% chủ trang xác định ngay từ đầu là phải kinh doanh ở thị trường ngách trước khi sáng lập. Đó có thể là một sản phẩm đặc sản địa phương, sản phẩm thời trang nhập khẩu, mỹ phẩm hàng độc… Bất kỳ ngách thị trường nào trống dù dung lượng nhỏ, cũng có thể thu hút người có đam mê kinh doanh thiết lập một fanpage để kinh doanh.
Chia sẻ nguồn lực. Một điểm rất đặt biệt khác của cộng đồng kinh doanh qua Facebook chính là khả năng liên kết “cộng sinh” của nhiều người sáng lập. Rất dễ bắt gặp một căn phòng nhỏ được thuê để chứa hàng với nhiều mặt hàng của nhiều trang khác nhau, miễn là đừng cạnh tranh nhau. Họ có thể dùng chung luôn dịch vụ giao hàng cũng như tất cả các yếu tố khác, miễn sao chia sẻ chi phí tốt nhất. Có cả một cộng đồng những chủ kinh doanh theo mô hình này thường xuyên liên hệ với nhau để hợp tác. Với những người mới vào nghề, tìm đối tác chia sẻ chi phí là điểm quan trọng nhất.
Chăm sóc khách hàng theo kiểu “tình thân”. Theo khảo sát của chúng tôi, phương pháp chăm sóc khách hàng của mô hình kinh doanh này có nhiều điểm “mộc mạc” nhưng rất chuyên nghiệp. Với họ, rủi ro một ngày fanpage bị đánh sập hoặc vì lý do nào đó phải chuyển trang là chuyện được họ dự liệu. Do vậy, thông tin khách hàng được lưu trữ bài bản, với các thông tin cụ thể từ địa chỉ, số điện thoại, đến hành vi, sở thích, các yếu tố liên quan khác. Định kỳ, họ thường gọi điện chăm sóc khách hàng, giới thiệu sản phẩm mới, đến ngày sinh của khách hàng sẽ có tặng quà… “Tình thân” là cụm từ được nhắc đến nhiều khi họ nói đến cách ứng xử với khách hàng, vì đây là nguồn sống. Kinh nghiệm chăm sóc khách hàng hay sẽ được lan toả rất nhanh trên cộng đồng.
Những người lâu năm kinh doanh trong ngành này đều khẳng định số lượng người gia nhập mới chỉ có tăng chứ không có giảm, dù cạnh tranh rất khốc liệt, kể cả con số 13.000 tài khoản kinh doanh trên Facebook đã lạc hậu. Chính lực lượng này đã và đang duy trì thói quen mua hàng qua Facebook tại Viêt Nam.Dẫu đến nay chưa có ai đánh giá đầy đủ thị phần của đối tượng này, nhưng với dân trong nghề, đó là con số khổng lồ. Không phải ngẫu nhiên mà các công ty thương mại điện tử vừa cạnh tranh lẫn nhau, luôn dè chừng hàng chục ngàn “cửa hàng tạp hoá” này.
Với xu hướng tiêu dùng ngày càng hướng đến các phân khúc mới lạ, độc đáo, phục vụ nhu cầu cá nhân, đồng nghĩa với thị trường ngách ngày càng nhiều, mô hình kinh doanh qua Facebook tiếp tục phát triển.
Phan Tường (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này