09:49 - 04/01/2017
Ranh giới ảo – thực
Đi học, khởi nghiệp rồi thất bại vì không có khả năng, quay sang giấc mơ làm giàu ở Singapore nhờ đa cấp, rồi lại thất bại. Quay về Việt Nam, khởi nghiệp lại thành công.
Bánh mì ma thuật
Trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ hồi tháng 5/2016, Bùi Hải An, người sáng lập công ty Silicon Strait Saigon(SSS) nhận được lời đề nghị trình diễn trong buổi gặp với nhóm các nhà khởi nghiệp trẻ Việt Nam.
Thời gian có vẻ gấp gáp, nhóm của An đề xuất một ứng dụng hoàn toàn mới, kể câu chuyện về văn hoá Việt Nam, văn hoá Sài Gòn qua câu chuyện về bánh mì Việt Nam mình. Vì sao lại là bánh mì?
An bảo, ở Sài Gòn, “ai cũng có thể khởi nghiệp từ một xe bánh mì, nơi dân tứ xứ về đây xây dựng tương lai. Bánh mì Sài Gòn thể hiện tính cách của người Sài Gòn, kết hợp từ nhiều văn hoá khác nhau, vừa có bơ, patê, vừa có thịt xá xíu, hành, rau thơm, đồ chua các loại…”
Trên tấm poster là hình ảnh chiếc bánh mì, còn vị Tổng thống Mỹ thưởng thức nét văn hoá ẩm thực này trên chiếc iPad.
Và thế là câu chuyện văn hoá truyền thống được kể qua ứng dụng tương tác thực tế ảo như một ma thuật đã khiến vị Tổng thống Mỹ thích thú. Đích thân ông, sau đó đã viết thư tay cảm ơn Hải An và SSS.
Tháng 6/2016, nhà sáng lập SSS Bùi Hải An, 31 tuổi, được mời tham dự hội nghị Global Entrepreneur Forum tại đại học Stanford, California, một cộng đồng khởi nghiệp do Tổng thống Mỹ Barack Obama sáng lập, xây dựng với mục đích giúp những bạn trẻ khởi nghiệp quay lại giúp đất nước mình.
SSS, một công ty chuyên cung cấp các giải pháp về kinh doanh và quản lý bằng công nghệ cho các doanh nghiệp, bây giờ đã là thành công. Khách hàng tìm đến nhiều, và phải lựa chọn các dự án phù hợp để thực hiện. Nhà sáng lập Bùi Hải An, cùng một người bạn Singapore, sau chỉ ba năm rưỡi, đã đưa công ty từ sáu người lên 200 nhân lực, phát triển 150 sản phẩm cho 60 đối tác lớn nhỏ.
Dự án lớn và đầy tham vọng của nhóm này chính là… công ty taxi lớn nhất Đông Nam Á Blue Bird ở Indonesia. Công việc cần làm chính là, chuyển tất cả hoạt động của hệ thống thành số hoá, tự động kết nối với tài xế, tự đặt hàng… từ đó phân tích được kết quả kinh doanh, thói quen người tiêu dùng, nhằm nâng cấp toàn bộ hoạt động kinh doanh.
Cho dù hãng taxi Indonesia không phải là công ty khởi nghiệp, nhưng SSS đã thổi vào tập đoàn này một tinh thần sáng tạo khởi nghiệp, để chống lại sự lão hoá, nhằm tăng tính cạnh tranh. “Dự án của chúng tôi tương tự như việc Vinasun nâng cấp về công nghệ để đánh lại Uber, nhưng cao cấp hơn, nhìn thấy viễn cảnh của Uber, Grab… để nhảy vào tư vấn cho họ, xây dựng sản phẩm cho họ, không chỉ tư vấn về chiến lược mà cả triển khai hiệu quả từng nhánh nhỏ”.
Một khách hàng khác là một chuỗi cửa hàng tiện dụng của Nhật Bản đang ở Việt Nam, cũng tìm đến SSS để xây dựng toàn bộ hệ thống IT của chuỗi này, cũng theo tinh thần startup.
“Là một tập đoàn bán lẻ, nhưng họ lại xác định cạnh tranh bằng công nghệ, chứ không bằng giá. Đó là thử thách rất lớn với mình. Trải nghiệm người dùng từ trước khi vào cửa hàng, trong cửa hàng, đến khi ra khỏi cửa hàng. Tầm nhìn cũng đi theo hướng đó. Amazon xuất phát bán hàng trực tuyến, họ đang mô phỏng bán hàng trực tuyến sang bán lẻ. Mình là cửa hàng bán lẻ, giải bài toán khác, giải quyết mong đợi của khách hàng khi chọn cửa hàng tiện lợi…”
Từ bỏ kinh doanh để kinh doanh
Là học sinh chuyên toán ở Tiền Giang, Bùi Hải An là một trường hợp hiếm hoi được tuyển thẳng vào khoa Điện tử máy tính đại học NUS Singapore khoá 2003 – 2007. Khi mới là sinh viên năm thứ hai, thời điểm đó, ở Singapore, Internet Marketing đang rất thịnh, thế là An mày mò mở công ty bán dịch vụ này. An kể, mình đi chào hàng, nhiều công ty thích thú, đặt hàng. Khổ nỗi, khi đó, An mới nhận thấy mình không đủ kinh nghiệm và không có khả năng để thực hiện. Bài học rút ra là vấn đề không phải là thị trường mà là khả năng của mình.
Đến năm thứ ba, dịp hè, An gia nhập đội ngũ bán hàng đa cấp ở Singapore “vì bị choáng bởi giấc mộng làm giàu nhanh chóng. An mượn gia đình 10.000 USD, một số tiền lớn đối với một gia đình nghèo ở Tiền Giang, để mua các sản phẩm tinh dầu. Cuối cùng, điều cay đắng nữa ắt đến: hàng bán không ai mua.
Tiền đã đốt hết, hàng thì ôm đống ở nhà. Tan giấc mộng làm giàu đa cấp. Thế nhưng, bài học là: đa cấp giúp mình hiểu bán hàng khó như thế nào, và cho mình kỹ năng cần thiết tư duy như người làm kinh doanh. Bài học nữa không khó nhận ra: điểm số tụt xuống mức đáng lo ngại. Vậy là, bỏ chuyện kinh doanh, quay sang chuyện học để tốt nghiệp.
Ra trường năm 2007, Hải An đi làm kỹ sư thiết kế phần nhúng cho công ty máy in Fuji- Xeroxtại Singapore. Ở đó, An được cử đi Mỹ sáu tháng để học viết lập trình, “đầu óc cũng được mở mang nhiều”. Cuối năm 2008, máu kinh doanh lại trỗi dậy. An cảm thấy cuộc sống ở Singapore khá nhàm chán, nên “muốn tìm cái gì đó khác biệt”.
Gia nhập hội Việt Nam 2020 tại Singapore, rồi rủ rê một số bạn bè lập công ty Việt Nam 2020. Nhưng rồi, cuối cùng, An quyết định bỏ việc với mức lương khi đó là 4.000 USD, về Việt Nam khởi nghiệp bất chấp gia đình phản đối.
TGM, công ty khởi nghiệp của An, mang khoá đào tạo kỹ năng sống Tôi tài giỏi, bạn cũng thế của Adam Khoo về Việt Nam. Không ngờ thành công vang dội. Chỉ sau sáu tháng, khoá học đã thu hút 20.000 người tham gia. Vậy nhưng, An cũng nhanh chóng nhận ra điểm yếu của mình: không có khả năng làm diễn giả.
Buồn! Sa sút tinh thần! An từ bỏ vai trò diễn giả làm giám đốc khách hàng, xây dựng chiến lược marketing, rồi lấy lại phong độ của mình. Trải nghiệm của An cũng là một bài học kinh nghiệm mà anh muốn chia sẻ trong khởi nghiệp, vì đó là các vấn đề không chỉ các startup mà ngay cả những công ty lớn vẫn thường gặp phải.
“Người điều hành luôn có cái ngưỡng phải đối diện. Đừng nghĩ là mình có thể giỏi hết mọi thứ. Trước khi khởi nghiệp nên biết chính xác mình mạnh điểm gì, yếu điểm gì, và tuyển những người giỏi vào để bổ sung cho mình. Sau thời điểm đó tôi phát triển bền vững hơn cho bản thân”, An chia sẻ. Rồi khi mọi chuyện của TMG đi vào nề nếp, và lớn mạnh, An lại khởi nghiệp với SSS.
An bảo, không chỉ chú tâm vào làm ăn với các đơn hàng, SSS còn trở thành “lò bát quái”, nơi đào luyện các lập trình viên.
“Tiếp xúc với nhiều bạn trẻ làm dự án gia công phần mềm, tôi thấy các bạn không học được nhiều, từ ý tưởng có sẵn, chỉ gia công cho họ thôi. Vấn đề là mình phải nhìn thấy vấn đề của xã hội, có ý tưởng và biến nó thành hiện thực. Muốn thế các bạn phải được đào tạo kỹ năng đó. Tôi muốn biến môi trường SSS thành lò đào tạo cho các bạn từ ý tưởng đến sản xuất. Trong quá trình làm các bạn học được, từ từ xây dựng tên tuổi trên thị trường, giúp các bạn có khả năng tạo ra các sản phẩm công nghệ”.
Thực tế thì “lò bát quái” đã giúp cho khoảng 300 bạn trẻ có đà bứt phá, theo nghĩa đào luyện một năm ở đây “hơn bốn năm bên ngoài”. Anh quảng cáo công ty mình là một lò luyện thi, giải đề, theo kiểu “quen tay sẽ lên tay”, chứ không phải là một công ty gia công. Còn mình, khởi nghiệp không phải để trở thành một ông chủ.
“Nếu khởi nghiệp chỉ vì muốn được trở thành ông chủ, theo tôi, là sai. Với tôi, khởi nghiệp không phải vì kiếm tiền, vì chuyên môn hoá cái nghề mình có… mà là nhìn thấy một vấn đề trong xã hội và giải quyết nó, giúp cho các startup giải quyết vấn đề của họ tốt hơn. Đổi lại, nó sẽ lấy đi của mình rất nhiều thời gian, sức khoẻ, mình có dám trả giá không để làm được điều đó là cả một thách thức lớn vô cùng”.
Đến SSS, có thể cảm nhận rất rõ một không gian sáng tạo, mở, với một quán càphê nhỏ tiếng nhạc êm dịu. Công ty có máy chơi game để giải stress. Họp hành cũng thoải mái, người ngồi gờ tường, người ngồi bệ cửa sổ cũng chẳng sao. Sếp không có phòng riêng, mục đích là xoá nhoà ranh giới.
Trong công việc, Hải An cho biết mình phân chia như những startup nhỏ ở dưới “để các bạn có quyền chủ động”, còn mình chỉ tham gia tư vấn mà thôi. Không gian mở và thoải mái, và mở quán càphê trong công ty chỉ nhằm mục đích để các nhân viên tụ tập, đối thoại, tư duy ra các ý tưởng mới.
“Ở đây các bạn được tự do để tạo ra cái gì tốt nhất, thấy được kết quả mà mình mang lại cho xã hội, được quyền sáng tạo bằng nhiều cách khác nhau… Tôi luôn tin vào bản chất tốt của con người. Trong môi trường kinh doanh mọi người luôn nghi ngờ nhau, nhưng trước khi nghi ngờ tôi luôn nghĩ họ là người tốt, có thể bị lừa như không rơi vào phán xét người khác trước, dần dần ít khi thấy mình giận lắm…
“Nhờ vậy gặp khó khăn dễ vượt qua, không rơi vào cảm xúc tiêu cực, an nhiên mà sống… Đổi lại, may mắn luôn tới với mình. Nhiều người nói tôi… không bình thường! Quan trọng mình luôn tỉnh táo thôi, đã nhiều lần bị lừa rồi, mất một người bạn, mất một mớ tiền, nhưng cuộc sống cho mình bài học, mình đón nhận thôi”.
Kim Yến
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này