09:53 - 16/03/2017
Làm sao duy trì doanh nghiệp gia đình?
Điều hành một doanh nghiệp phức tạp hơn nhiều so với việc lái một chiếc máy bay. Chắc sẽ không ai đưa cho con mình chiếc máy bay và hy vọng rằng tự nhiên con mình lái được.
Ở Việt Nam có nhiều doanh nghiệp lớn, khi người con chỉ 23 – 24 tuổi nhưng đã được chuyển giao những máy bay rất lớn, và kỳ vọng họ phải biết lái. Nhưng, ở lứa tuổi như thế thì thường nên là hành khách hay phi công?
Rất nhiều băn khoăn về câu chuyện chuyển giao cơ nghiệp được giáo sư Paul Brown, Trường kinh doanh Monarch (Thụy Sĩ), đặt ra và chia sẻ với các thành viên Câu lạc bộ Doanh nghiệp dẫn đầu LBC trong buổi sinh hoạt với chủ đề: “Kế thừa – Nhìn từ ba phía” diễn ra vào ngày 14/3 tại TPHCM.
Theo GS Paul Brown, trên toàn thế giới, có những doanh nghiệp lớn đã rất thành công trong việc duy trì doanh nghiệp của họ qua hàng trăm năm.
Điều gì làm cho doanh nghiệp gia đình đặc biệt, đó là người sáng lập thường không được đào tạo bài bản thông qua trường lớp, nên khi họ thành công rất khó để tổng kết và rút ra bài học thất bại.
Hiện nay, trong nhiều trường hợp, những người con trong các doanh nghiệp gia đình, dù được đào tạo bài bản, nhưng đã không tiếp nhận được niềm đam mê trong kinh doanh của cha mẹ để lại.
GS Paul Brown cho biết thêm, những người sáng lập trong các doanh nghiệp gia đình thường quên mất rằng, quá trình phát triển công ty của họ thường trong những hoàn cảnh đặc biệt, cho phép họ được tận dụng cơ hội, thích ứng với hoàn cảnh, nhưng đến thế hệ những người con thì khả năng đó không có nhiều.
Do đó, thế hệ mới khi quản lý doanh nghiệp gia đình có xu hướng sẽ thuê những người quản lý mới vào làm.
Ngoài ra, một điều khác cũng được GS Paul Brown đề cập, đó là những người sáng lập trong doanh nghiệp gia đình khi bắt đầu họ dựa nhiều vào bản năng và có tự do trong việc mắc sai lầm.
“Nhưng họ lại lặp lại một sai lầm rằng, họ cũng muốn những người kế thừa phải làm giống hệt như mình”.
Như thế là không cho phép bản năng người con phát triển, GS Paul Brown nói.
Và đây là thách thức rất lớn cho những người sáng lập ban đầu trong việc làm sao để thế hệ kế thừa có sự tự do trong sự phát triển bản năng của mình.
Bởi thực tế chúng ta thấy, người ta có thể cho phép nhân viên rời bỏ công ty, nhưng sẽ rất khó để ta có thể rời bỏ các thành viên trong gia đình.
Con cái hưởng lợi từ sự làm việc chăm chỉ của người sáng lập và người sáng lập tự hào về việc làm của mình, nhưng con họ không học được cách làm như thế nào để thành một doanh nghiệp tài ba.
Nhưng cũng có những gia đình rất thành công trong việc phát triển những thế hệ sau một cách tự nhiên để thành một thế hệ kế tiếp thành công. Thường thì con cái họ được gởi đi học ở nước ngoài và trở về và kỳ vọng sẽ đem lại những yếu tố đặc biệt cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên khi đem sự đổi mới này vào doanh nghiệp thì khó khăn vì các người trẻ này thì thường không đủ kinh nghiệm để điều hành.
5 nguyên tắc cho một doanh nghiệp gia đình hiệu quả
Nguyên tắc 1: Tất cả các thành viên của thế hệ thứ hai phải được đào tạo tốt về tất cả các mặt hoạt động của doanh nghiệp. Vậy “các mặt hoạt động của doanh nghiệp” là gì? Đó là 11 yếu tố: lãnh đạo, văn hóa, phát triển doanh nghiệp, tuyển dụng, khách hàng, tiếp thị, bán hàng, tài chính, chiến lược, luật và hoạt động quản trị.
Nguyên tắc 2: Kinh doanh trong khoảng thời gian đủ để hoạt động hiệu quả. Thời gian kinh doanh nên kéo dài khoảng 10 năm, trong độ tuổi lao động từ 22-32. Sau khi công việc kinh doanh thu được lợi nhuận và chủ kinh doanh có kinh nghiệm thì có thể truyền đạt kiến thức và chuyển giao cho thế hệ thứ 3.
Nguyên tắc thứ 3: Học hỏi, trau dồi kiến thức, kinh nghiệm từ các hộ kinh doanh gia đình có mô hình kinh doanh thành công, đồng thời truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm của mình cho hộ kinh doanh gia đình khác.
Nguyên tắc 4: Chỉ trả lương cho con cái khi họ hoạt động hiệu quả và thật sự xứng đáng, công bằng và phù hợp với các nhân viên còn lại của doanh nghiệp.
Nguyên tắc 5: Hãy học cách để có một cuộc trò chuyện mang tính chất kinh doanh, không chỉ là/hơn là một buổi họp mặt gia đình.
T.Quỳnh
Theo BSA
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này