11:30 - 13/04/2019
CSR, sân chơi nhân văn của thiết kế sáng tạo
CSR (Corporate Social Responsibility – Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp) là gì và vì sao nói CSR là sân chơi tử tế của các nhà thiết kế?
Tôi vẫn còn nhớ trong một cuộc họp lên kế hoạch quảng cáo với công ty bút bi Thiên Long vào những năm 2001 – 2002, tôi săm soi các sản phẩm trên tay và nêu thắc mắc với vị tổng giám đốc công dụng của một lỗ nhỏ chỉ nhỉnh hơn đầu kim ở trên nắp bút để làm gì. Câu trả lời đã làm cho tôi thực sự cảm kích khi hiểu ra rằng chi tiết lỗ nhỏ trên nắp bút không chỉ để cân bằng áp suất giúp không chảy mực khi đậy nắp viết, mà còn là cơ may duy nhất giúp các em nhỏ có thể tiếp tục hô hấp thông qua lỗ nhỏ đó trong trường hợp bất cẩn để nắp bút rơi vào khí quản, mặc dầu thiết kế tốn kém và không bị bắt buộc!
Một nghiên cứu gần đây của Ethical Corporation (Anh)(1) cho thấy, có 90% doanh nghiệp ở châu Á cho rằng CSR ngày càng trở nên quan trọng trong việc kinh doanh. Ngày nay, khái niệm này cũng đã trở nên quen thuộc với các doanh nghiệp trong nước, không chỉ gói gọn trong các hoạt động từ thiện, mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực đa dạng(2), đặc biệt là các chiến dịch tuyên truyền xã hội. Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng các chương trình này vẫn còn thiếu hàm lượng sáng tạo và thiết kế, nên sức lan toả không được như mong đợi. Trong khi đó, các chiến dịch CSR thành công nhất trên thế giới luôn lấy ý tưởng sáng tạo làm cầu nối giữa các hoạt động của chương trình với đối tượng nhắm đến, tạo ra hiệu ứng xã hội vô cùng lớn.
Những thông điệp tạo được hiệu ứng
Theo dõi qua các phương tiện truyền thông, có thể thấy phong trào hạn chế sử dụng ống hút nhựa, túi ni lông và tái chế các sản phẩm từ nhựa đang được giới trẻ Việt Nam đề cập và hưởng ứng, tuy nhiên mức độ nhận thức về sự nghiêm trọng của vấn đề toàn cầu này trong các tầng lớp thị dân vẫn còn là một khoảng trống, do chưa có một chiến dịch tuyên truyền sinh động và bền bỉ. Cũng với mục tiêu tuyên truyền đó, các nhà hoạt động dân sự ở Hoa Kỳ đã phối hợp cùng nhau, được sự giúp sức tài trợ của các tập đoàn hàng tiêu dùng lớn như Unilever để lập nên tổ chức Keep American Beauty(3). Từ năm 2013, họ đã nhờ đến tài năng sáng tạo của công ty quảng cáo Pereira & O’Dell để tung ra chiến dịch “I want to be a bench” với ý tưởng chủ đạo rất rõ ràng: nếu người ta không hiểu việc tái chế đem lại kết quả gì thì người ta sẽ không làm. Từ đó, ý tưởng thu gom chai nhựa trong một khu phố và tái chế thành những chiếc ghế công viên, lắp đặt lại trong khu vực đó đã được triển khai, thông qua các kênh quảng bá truyền thống lẫn kỹ thuật số hiện đại, thậm chí khẩu hiệu chiến dịch còn được in lên thùng rác tái chế của mỗi gia đình cho hiệu quả nhắc nhớ tốt hơn. Kết quả điều tra nhận được từ các thành phố lớn cho thấy, cả về nhận thức lẫn hành vi của cộng đồng đều tăng lên đáng kể từ chiến dịch này.
Trong thời đại bùng nổ của mạng xã hội, những ứng dụng di động như Facebook và Instagram nổi lên như những sân chơi hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu của giới trẻ tốt nhất: thể hiện bản thân, quan sát cuộc sống bạn bè, những nhân vật nổi tiếng và là nơi cập nhật những xu hướng văn hoá thời trang mới nhất. Nhưng nghiên cứu cho thấy có đến 48% bạn trẻ sử dụng điện thoại khi đang lái xe, và không phải ai cũng biết được rằng chúi mũi vào các trang mạng xã hội đó nguy hiểm gấp hai lần say rượu lái xe. Và, các chuyên viên thiết kế sáng tạo từ công ty quảng cáo Blue Hive Brazil đã được chọn giúp tập đoàn xe ô tô Ford thực hiện chiến dịch tuyên truyền “Don’t like and drive” trên trang Instagram toàn cầu của tập đoàn này. Ý tưởng thật sự rất đơn giản và súc tích: đăng những hình ảnh của những người khách bộ hành tình cờ băng qua đường dưới góc nhìn của người lái xe, với một hình trái tim “like” quen thuộc cỡ lớn đè lên trên hình, che lại vị trí họ xuất hiện, chẳng khác nào mình điều khiển xe lao về phía họ mà tầm mắt bị che kín! Cạnh đó là khẩu hiệu xuyên suốt “Lái xe có tâm giữ nhịp đập của nhiều trái tim khác”, như một sựcảnh tỉnh đầy nhân văn(4).
Cảm hứng cho nhà thiết kế Việt
Dưới góc nhìn cá nhân, trong thời gian gần đây, cùng với sự phát triển kinh tế Việt Nam, những thế hệ các nhà thiết kế trẻ cũng bắt đầu dấn thân vào nhiều hoạt động có chiều sâu chuyên môn, có bản sắc và mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn rất cần một tổ chức “cầm trịch” uy tín và có khả năng tập hợp tài năng và tâm huyết của các nhà thiết kế Việt cho những mục tiêu quy mô, dài hơi, để góp phần quan trọng, làm thay đổi nhận thức xã hội trong những vấn đề gay gắt của Việt Nam ngày nay, từ bạo lực học đường, sức khoẻ sinh dục, bình đẳng giới, cho đến những vấn đề ảnh hưởng rộng lớn như ô nhiễm chất thải và môi trường thiên nhiên. Thiết nghĩ đó cũng là sứ mệnh nghề nghiệp mà mỗi nhà thiết kế đã được đặt để, cho một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Nguyễn Trọng Thái
Chuyên viên thiết kế đồ hoạ và tư vấn thương hiệu
Theo TGTT
—————
(1) Nguồn ethicalcorp.com
(2) Xem thêm các hoạt động CSR của doanh nghiệp Việt Nam, còn gọi là Tiếp thị cộng đồng tại socialmarketing.org.vn
(3) Xem thêm tại kab.org
(4) www.adweek.com/brand-marketing/ford-using-instagram-perfectly-these-dont-and-drive-posts-168223
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này