08:00 - 14/02/2016
Cồn Sơn nổi trôi những thân phận
Hoàng hôn trên miền Đồng bằng Nam Bộ, ghi dấu nơi nỗi nhớ người xa xứ, trong kỷ niệm của du khách ngang qua xứ sở nổi tiếng với Sông lớn và Rừng sâu này, chính là những đàn chim bay về một miền hoang dã.
14 Nhưng chúng tôi đến đây, không phải vì nghe tiếng Cồn Sơn có chim về, mà dường như nơi này, vẫn còn giữ được nguyên vẹn phần nào đời sống người dân đơn sơ thuở trước của miền Đồng bằng.
Đón chúng tôi từ bến đò Cô Bắc, cô gái trẻ tên Trân, làm bí thư Đoàn xã Bình Thuỷ ra tận đầu hẻm đưa vô. Cô gọi chị đưa đò. Giờ cô lái đò không còn khua chèo mà lái bằng vô lăng, sông nước vẫn đậm màu trời lẫn đáy. Đến Cồn, vừa bước đi vừa cảm nhận những ngọn gió mát thổi từ sông bao quanh.
Trân nói: Cồn Sơn có 76ha đất nổi nhưng hiện nay đã bị bao vây khoảng 24ha ao cá. Trước đây, Cồn Sơn đủ năm không: không đường, không trường, không trạm, không điện, không nước. Có điện mới năm ngoái (2014) thôi. Nhưng đời sống dân bản xứ cũng mờ dần và có cơ may bị đẩy lùi ra xa bởi sự xuất hiện của những đầu máy ủi san bằng đất. Dân buôn địa ốc đã sang đây và chuẩn bị cho những đợt thôn tính mới.
Hiện Cồn Sơn còn 79 hộ dân với gần 400 khẩu. Trẻ em vẫn đi đò sang bến hàng ngày để đi học. Cô gái nhỏ đang học cấp 2 dẫn tôi đi coi vườn ổi gần nhà, nói: “Em không thích ở đây, buồn lắm, mà đi học xa nữa. Trường cấp 2 cách đây năm, sáu cây số. Cấp 3 còn xa nữa, tới mười cây số. Em ráng học khá giỏi để được lên thành phố học tiếp hoặc đi làm”
– “Ở đây không chỗ nào cho các em sinh hoạt sao? Có nhà văn hoá không?”
– “Ở đây có một trung tâm văn hoá của xã, nhưng chẳng có gì cả. Có cái tivi thì chỉ có cô chú ở đó coi, tụi em không được coi”
– “Có sách đọc không?”
– “Không ạ, thỉnh thoảng có mấy tờ báo”
– “Vậy buổi tối các em chơi gì?”
– “Đâu có gì chơi đâu, tối thì ở nhà coi tivi, học bài rồi đi ngủ thôi, vì sáng phải dậy sớm đi đò qua sông đi học”.
Trong lúc mấy chị làm bếp bắt cá ở ao lên làm món cá lóc nướng trui, thì các bạn Đoàn Thanh niên ngồi tước lục bình. “Món này gọi là “món ăn rục xương” đó!”
– “Là sao?”
– “Thì ngồi lặt lâu muốn rục xương luôn. Cái bông lục bình bự vậy, nhưng khi hái phải chọn lá non nhất. Rồi đem về lặt lại cũng phải lấy được cái lõi non nhất. Có điều, được ăn món này cũng bù lại cái công ngồi, vì đọt lục bình mà ăn mắm kho thì khỏi chê. Hay xào tép đồng ngọt thanh thơm bùi, mê ly”.
Chúng tôi ngồi ăn ở nhà Năm Hải, anh có 12ha đất, vừa ao cá, vườn cây ăn trái. Sau nhà còn có một ao sen nhỏ, “hồi trước hồ sen lớn lắm nhưng tui đổ đất trồng bưởi bán, cũng tiếc sen đẹp nên để lại có chút này thôi”.
Chừng khoảng 100 mét hồ sen mà cũng có tiếng cá quẫy đuôi, mùa này đã đầu xuân mà sen nở đầy hồ, sen trắng, sen hồng như điểm xuyết những chấm sáng cho một mảnh đất có thể “đổi đời”.
Chúng tôi ăn cơm nấu trong nồi đồng, rượu ủ trong tro, món ngon dân dã ở nhà anh Năm, vội vã tận hưởng như đang sống ngày cuối. Trước khi từ giã, mấy bạn trẻ nói các anh chị giới thiệu bạn bè cho dân ở đây làm du lịch kiếm thêm thu nhập.
Dù biết rồi nó sẽ mất, nhưng chúng tôi vẫn muốn níu giữ nó, trong cơn tuyệt vọng đồng khổ nói chung của những kẻ nhìn thấy trước cái chết của đất, mà không làm gì được.
Trở vào bờ, tối đó, đứa nào cũng lăn qua, trở lại. Riết rồi không chịu được bèn ngồi dậy nói tiếp chuyện Cồn Sơn. Nghe người dân ở đây kể, Cồn Sơn lúc đầu là một cù lao nhỏ, nước lũ chảy xiết bị bào mòn, sạt lở phần đầu cồn và chảy dài nên tụ lại ở đuôi cồn.
Cũng có người khai phá đất ở đầu bị mất mấy hecta do lở. Nhưng bây giờ, có một cái mất khác, mà mất này do chính con người làm ra. Giờ nước sông Mekong không chảy xiết nữa do bị chắn dòng nên cồn đứng lại. Nhưng, cái mất bây giờ, lại là bị mất đất bởi những chính sách, bị chèn ép.
Bạn Cần Thơ kể: tui thấy Cồn Sơn nó giống như miếng da beo, người nhà giàu ở đâu tới dần đang nuốt chửng người nhà nghèo bản xứ. Vì vậy, Cồn Sơn hiện còn là do may mắn có các bạn trẻ yêu xứ sở nơi đây muốn giữ dân ở lại, nên tìm cách làm du lịch cho dân kiếm sống mà ở yên.
Nhưng cũng không chắc là còn có thể giữ được Cồn Sơn nếu nhà giàu đẩy giá lên cao quá, nhà nghèo họ sẽ buông và qua đô thị mua nhà sâu trong hẻm và rồi không có việc làm gì nữa, cứ ăn dần vào đồng tiền vô tri lấy ra từ đất buồn, cho đến đời con cháu thì không còn gì.
Chuyện vãn mà lòng không buông. Chúng tôi rủ nhau Tết này đưa gia đình, rủ bạn bè đi Cồn Sơn chơi, vì không còn bao lâu nữa, sẽ không còn cơm gạo mới gặt nấu lò củi có cháy thơm giòn để ăn. Và mau mau mà đi cho đầu lưỡi còn chút hương vị giọt mắm cá đồng.
Ngân Hà
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này