16:25 - 23/06/2019
Lời cha dạy: Ai ở gần nhất thì cứu người đó
Chương trình giáo khoa lớp 5 tiểu học thời trước có bài tập đọc với nội dung đại ý rằng: nếu đi giữa dòng sông và bị lật thuyền có cha, thầy, và vua, cả ba người đều không biết bơi thì phải cứu vua trước, cứu thầy, rồi mới cứu cha.
Tôi không chịu, về nhà tôi kể ngay với ba tôi và nói phải ngược lại mới đúng: “Con sẽ cứu ba trước, rồi mới cứu thầy, vì thầy dù có công dạy dỗ nhưng làm sao bằng cha được? Còn vua là ông nào đâu biết?”
Ba cười nói rằng: “Sách dạy vậy thôi chứ khi đó ai ở gần nhất, con cứu người đó. Tình thế nguy cấp không có sự chọn lựa. Lỡ ba đang ở xa nhất, con ráng tới cứu cũng không kịp, rồi cả ba người cùng chìm, trong khi con có thể cứu một người khác. Cho nên phải cứu người đang ở gần con nhất, không kể là cha, thầy, hay vua”.
Đó là bài học luôn luôn ghi nhớ về cách ứng xử ba tôi đã dạy khi hãy còn thơ.
Nhưng lúc đó tôi cũng láu lắm, bèn hỏi tiếp rằng: “Tại sao sách nhà trường không dạy như ba nói nghe có lý hơn, lại dạy phải cứu vua?”
Ba tôi giải thích: “Nền văn hoá và giáo dục nước ta dù đã có nhiều cải tiến theo Tây phương, nhưng cội nguồn vẫn còn ảnh hưởng nền tảng Khổng giáo của thời phong kiến. Các chính thể quân chủ thời xưa đã dùng triết lý quân – sư – phụ (vua – thầy – cha), tôn sùng nhà vua (tôi trung), kính thầy (tôn sư) và hiếu đễ với phụ mẫu (có hiếu với cha mẹ) để trị nước, bình thiên hạ. Thuyết đó không sai vào thời điểm bấy giờ, nhưng với thời cuộc và trình độ dân trí hiện nay thì không còn thích hợp nữa. Và ông tiếp, nếu được quyền soạn sách giáo khoa cho bộ Giáo dục, thì cha thấy cần thay thế bài “quân – sư – phụ” ở trên bằng bài “dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh” – “dân là quý hơn hết, kế đó là xã tắc; vua là nhẹ” của thầy Mạnh Tử.
Ôi những ngày thơ ấu ấy đã qua, và bài học cha dạy năm xưa nhớ mãi trong lòng.
Thái NC (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
157 năm từ tàu bệnh viện USS Red Rover đến tàu USNS Mercy
Giao thương với Trung Quốc, con số và văn hoá
Họa sĩ Nguyễn Trung: ‘Nghĩ về mẹ, tôi vẫn day dứt đến giờ’
Tuấn Khanh: Đừng bứng người dân khỏi gốc rễ của quê hương
Tài chính ‘xanh’ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ
Tags:lời cha dạy
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này