22:56 - 06/01/2019
Không chỉ là áo dài Lemur
‘Áo dài Lemur và bối cảnh Phong Hoá & Ngày Nay’ của tác giả Phạm Thảo Nguyên, vốn là một giáo sư dạy toán ở New York (Hoa Kỳ).
Khi về hưu, bà lại say mê vẽ và sưu tầm, khảo cứu về văn học. Trong quá trình tham gia việc sưu tầm và số hoá bộ báo Phong Hoá và Ngày Nay, bà đã quyết định viết cuốn sách về chiếc áo dài Lemur.
Cuốn sách dày 263 trang. 60 trang đầu hoàn toàn kể về cuộc đời của hoạ sĩ Cát Tường, người đã sáng tạo ra chiếc áo dài Lemur từ chiếc áo tứ thân của phụ nữ Việt, cũng là người tiên phong trong việc tạo hình, tạo dáng và tạo ra thời trang mới cho phụ nữ Việt Nam của thời “tân kỳ”. Có một chi tiết khá bất ngờ và thú vị là ngay từ đầu những năm 1934, khi hoạ sĩ Cát Tường cho ra các kiểu áo dài Lemur, người mẫu đầu tiên là Nguyễn Thị Hậu được đăng trong cuốn Đẹp mùa Nực (tháng 8/1934). Bà Hậu là người mẫu của tờ báo Phong Hoá (tờ báo mở đầu và cổ xuý cho y phục tân thời). Sau này bà Hậu trở thành luật sư và là nữ thị trưởng của thành phố Đà Lạt.
Nhưng sự đổi mới nào cũng gây ra nhiều sóng gió.Vào thời ấy, việc cách tân trang phục cho phụ nữ cũng đồng nghĩa với việc “giải phóng phụ nữ”. Ngay cả nhà văn Vũ Trọng Phụng cũng ở nhóm chỉ trích chiếc áo dài thậm tệ. “Vũ Trọng Phụng: thêu dệt, thay đổi những kiểu áo Lemur được thiết kế rất nhã nhặn lịch sự, kín đáo, thành những kiểu lố lăng, khiêu dâm với những tên kỳ khôi, hạ cấp, cũng như nhập nhằng lấy mẫu vẽ quần áo lót, biến thành kiểu quần áo mới để bôi nhọ áo tân thời” (sách đã dẫn, trang 41).
Quan niệm “con gái học chữ chỉ tổ viết thư cho giai” đã làm nhiều phụ nữ thiệt thòi. Chỉ những cô gái xuất thân trong nhà có truyền thống học hành và làm quan mới được đi học. Sau một năm khi chiếc áo dài Lemur xuất hiện, đã có rất nhiều thay đổi. Các trường nữ bắt đầu đông học sinh hơn.Mô hình trường tư thục xuất hiện vì trường công không kham nổi số người học.
180 trang còn lại của cuốn sách nói về hoạt động và hình ảnh của hai tờ báo Phong Hoá và Ngày Nay, đã làm sống dậy không gian xưa với những trí thức như Nhất Linh, Khái Hưng, Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Cát Tường… chăm chút cho phụ nữ; những người thợ may, thợ thêu, thợ làm đăng ten ngày ấy cần mẫn tạo ra những bộ áo dài đẹp nhất, toát lên vẻ nữ tính, thướt tha và quyến rũ.
Áo dài Lemur đã ghi dấu lịch sử về chiếc áo đẹp nhất của người phụ nữ Việt Nam. Tôi tin chiếc áo dài ấy sẽ không bao giờ mất trong tâm thức người phụ nữ Việt. Mới đây, có mấy cô sinh viên trường sư phạm mặc áo dài với quần đùi, đứng tư thế “cong mông, ưỡn ngực” rồi chụp ảnh ngay ở giảng đường của trường. Nếu Vũ Trọng Phụng còn sống, không nghĩ những phê bình có phần xuyên tạc của ông về chiếc áo dài đã thành hiện thực bằng sự trình diễn thô tục của các nữ sinh tân thời. Nhà thiết kế Sĩ Hoàng nói rằng, “dù cách tân thế nào, không nên quá xa những chuẩn mực của chiếc áo dài Lemur sang trọng”.
Áo dài Lemur và bối cảnh Phong Hoá & Ngày Nay, khảo cứu của Phạm Thảo Nguyên. NXB Hồng Đức và công ty sách Khai Tâm ấn hành tháng 12/2018. Sách có bán tại các nhà sách trên toàn quốc.
Ngân Hà (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này