18:26 - 07/12/2015
Thông tư 37/2015/TT-BCT : giữ tư duy cũ…
TS Nguyễn Đình Cung khẳng định Thông tư 37/2015/TT-BCT về kiểm tra formaldehyt vừa được Bộ Công thương ban hành không phù hợp so với yêu cầu của Nghị quyết 19
TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho rằng việc đánh giá Thông tư 37 phải căn cứ vào yêu cầu mà Chính phủ đặt ra tại Nghị quyết số 19/NQ-CP.
Về tinh thần chung trong việc sửa đổi, bổ sung các văn bản, Nghị quyết 19 yêu cầu phải cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm số lượng, đơn giản hóa nội dung hồ sơ, giảm thời gian và chi phí thực hiện, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước. Thứ hai là phù hợp với thông lệ quốc tế, chuyển mạnh sau hậu kiểm. Thứ ba là công khai hóa tiêu chuẩn áp dụng, đơn vị kiểm tra, thời gian và chi phí kiểm tra với từng mặt hàng cụ thể.
Riêng với Thông tư 32, Nghị quyết 19 chỉ rất rõ hướng sửa đổi, đó là miễn kiểm tra đối với 5 loại hàng hóa, gồm: Nguyên liệu sản xuất, sản phẩm trung gian; sản phẩm khuyến mại nhỏ; sản phẩm quen thuộc đã được nhập khẩu nhiều lần và đã kiểm tra chất lượng với số lần tương ứng; sản phẩm nhập khẩu từ khu vực có tiêu chuẩn kỹ thuật cao hơn hoặc có thương hiệu nổi tiếng; sản phẩm có xác nhận, chứng nhận (của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước xuất khẩu hoặc nhà sản xuất có uy tín) đạt chất lượng cao. Cuối cùng, về thủ tục, phải thực hiện đăng ký và trả kết quả kiểm tra qua mạng thông tin điện tử.
Như vậy, về nội dung, Thông tư 37 không phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết 19 ở bất cứ một điểm nào.
Trước hết, Nghị quyết 19 chỉ rất rõ là miễn kiểm tra với 5 loại mặt hàng, nhưng Thông tư 37 không có một từ nào nói về việc miễn kiểm tra. Thông tư 37 có quy định về “kiểm tra giảm”, nhưng “kiểm tra giảm” và “miễn kiểm tra” là hai việc hoàn toàn khác nhau. Sở dĩ Nghị quyết 19 yêu cầu miễn kiểm tra với 5 loại hàng hóa trên là căn cứ vào thực tế kiểm tra rất rõ trong suốt 6 năm qua. Cơ quan quản lý phải bỏ kiểm tra ngay, chứ không phải từ bây giờ mới xem xét miễn giảm cho doanh nghiệp.
Nghị quyết 19 yêu cầu thực hiện đăng ký và trả kết quả kiểm tra qua mạng thông tin điện tử, nhưng Thông tư 37 quy định: Kết quả kiểm tra được thông báo qua đường bưu điện hoặc trực tiếp cho tổ chức, cá nhân nhập khẩu hoặc cung cấp trực tiếp đến hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan. Tức là có tới 3 phương án, nhưng trách nhiệm giải trình không rõ, trường hợp nào gửi qua bưu điện, trường hợp nào gửi trực tiếp, trường hợp nào gửi qua mạng? Trong khi lẽ ra phải theo phương án thuận lợi nhất, đơn giản nhất là phương án 3, cũng là phương án duy nhất theo Nghị quyết 19.
Yêu cầu giảm số lượng hồ sơ cũng không được thể hiện qua Thông tư. Thời gian, chi phí thực hiện thủ tục cũng không quy định, trong khi Thông tư đã là văn bản pháp quy cấp cuối cùng, phải quy định hết sức cụ thể, chi tiết. Tinh minh bạch và trách nhiệm giải trình cũng không đạt yêu cầu, ví dụ quy định “kiểm tra giảm” nhưng lại không nói rõ giảm như thế nào, giảm bao nhiêu lần. Cũng không thấy quy định về hậu kiểm hay công khai đơn vị được chỉ định kiểm tra.
Nói tóm lại, về yêu cầu trực tiếp của Chính phủ với việc sửa đổi Thông tư 32, thì Thông tư 37 hoàn toàn không đáp ứng, còn về các yêu cầu gián tiếp nói chung, thì Thông tư 37 căn bản không đáp ứng.
Cũng phải nói thêm là trong số các văn bản mà Bộ căn cứ để ban hành Thông tư 37, không hề có Nghị quyết 19, trong khi lẽ ra Nghị quyết 19 phải là căn cứ đầu tiên, căn cứ trực tiếp.
Chúng ta đang hội nhập sâu rộng chưa từng có. Thách thức lớn nhất và cũng là cơ hội lớn nhất của hội nhập là cải cách thể chế, thay đổi quản lý nhà nước, nâng chất lượng thể chế lên ngang tầm quốc tế. Muốn làm vậy thì trước tiên phải thay đổi tư duy, phải tạo thuận lợi chứ không kiểm soát. Nếu cứ giữ tư duy như cũ thì khu vực doanh nghiệp không thể phát triển được, vì họ sợ rủi ro và một cách ứng phó của doanh nghiệp là không kinh doanh lớn, không làm chính thức. Và rõ ràng, trong vấn đề này, khi sửa đổi từng quy định cụ thể thì vai trò của các Bộ trưởng là quyết định.
(theo Diễn đàn cạnh tranh Quốc gia)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này