11:21 - 02/11/2017
Tài nguyên bản địa và chuyện của chúng ta
Chủ đề về tài nguyên bản địa của Mekong Connect 2017, những từ như: Gạo, Sen, Cá, Dừa được nhắc đi nhắc lại, được thảo luận và được tận mắt nhìn những sản phẩm cũ mới của đồng bằng. Nhưng, càng nhiều ước vọng, càng nhiều âu lo.
Chất lượng cuộc sống trên nền tảng 4.0
Những con người như dì Hai đan giỏ lùng ở Phong Điền (Cần Thơ), cha con nhà bạn Yến dệt lụa Mã Châu ở Duy Xuyên, chị Bảy Muôn muối mắm đồng, bạn Lê Bảy làm bánh miền Tây truyền thống kiểu ông bà dạy ngày xưa, v.v. liệu có phải là những “tài nguyên bản địa” mà chúng ta đã bỏ quên từ lâu?
Những bài tham luận đầy phấn khích hướng về tương lai trên một nền tảng đầy dẫy những vấn nạn: tham nhũng sâu, nạn phá rừng lấp sông biển, xây cao ốc trong cao trào đô thị hoá nông thôn, môi trường ô nhiễm nặng, tỷ lệ nhập khẩu và dùng phân bón vô cơ, cộng với các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ luôn ở con số nhất nhì vùng Đông Nam Á, đã biến Việt Nam trở thành một trong các nước có chỉ số phát triển rất thấp. Nó có thể đem lại sự ngao ngán cho người tham dự, nhưng khi đào sâu vào những bài viết và lắng nghe các trao đổi trong hội thảo này, chúng ta có thể sẽ thay đổi cách mà chúng ta đang… đeo đuổi mục đích sống: người có chí hướng sẽ tìm cách để xây dựng một nền tảng mới. Người muốn hành động sẽ cố gắng thực thi những việc nhỏ nhất, kiểu như: tạo giá trị cho một cái lá sen bị héo tàn, vứt bỏ. Điều mà chúng ta có thể “văn chương” chút khi nhấn mạnh về sự sinh tồn của vạn vật: chống lại sự vô thường.
Trong lúc này, những từ khoá như “nền công nghiệp 4.0”, “trí tuệ nhân tạo (AI), “giáo dục khai phóng” v.v. như một tiếng chuông đồng vọng từ nhiều phía nhằm thức tỉnh sự trì trệ của kinh tế, văn hoá, giáo dục Việt Nam. Và thảo luận về đề tài này ở Mekong Connect 2017, nghe quen thuộc mà lại hết sức… xa xôi. TS Nguyễn Thanh Mỹ, chủ doanh nghiệp Mỹ Lan, giải thích về “nền công nghiệp 4.0” ứng dụng vào ngành nông nghiệp Việt Nam đơn giản, nôm na rằng: là quy trình khép kín của: internet vạn vật (ở đây hiểu trong lĩnh vực làm nông) kết hợp với điện toán đám mây, cùng với trí tuệ nhân tạo và smartphone. Áp dụng công nghệ 4.0 vào nông nghiệp sẽ giảm thiểu tối đa sức lao động (cực nhọc) mà lại tăng năng suất nhanh.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Phi Vân nói: “Thật không may, trong năm năm qua, bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và người tiêu dùng (NTD) tương lai chính là NTD số – trong đó có cả Việt Nam. Vì thế cách tiếp cận với thương hiệu không dừng lại ở những kênh truyền thống, mà toàn bộ hành trình từ lúc hình thành sản phẩm đến tay NTD, đều có thể hoàn toàn kiểm soát qua kênh internet, mang đến trải nghiệm cho NTD trước khi họ quyết định mua sản phẩm – cho nên cách tương tác, tính chất, nền tảng hoàn toàn khác với truyền thống. Xu hướng hiện tại và tương lai của thế giới với “công nghiệp 4.0” là: đặt hàng thông minh, giao hàng, thiết bị sản xuất và dinh dưỡng thông minh. Mà điều này chính app trên điện thoại di động thông minh có thể làm rất tốt. App cho phép NTD muốn đặt một sản phẩm địa phương nào của bất kỳ một nông trại nào chính xác thì đều có thể cung cấp, đưa đến cho từng doanh nghiệp và có một công ty logistics chuyển từng sản phẩm bản địa đến tay NTD”.
Người Việt đang có xu thế dùng smartphone phủ rộng cả nước, vì vậy, họ sẽ không lạc hậu trong việc sử dụng các app để trở thành một phần nhỏ trong xã hội “người tiêu dùng thông minh”.
Nhưng đó mới là bước đầu.
Sự liên kết các tiểu vùng
Mối liên hệ giữa việc phát triển tài nguyên bản địa các vùng đi tới sự liên kết của các tiểu vùng (lấy tài nguyên bản địa là giá trị nội hàm của kinh tế, để biến nó thành mũi nhọn tăng trưởng trong tương lai) sẽ tạo ra sức mạnh Việt Nam. Nhờ đó, chính những giá trị văn hoá tạo nên từ ý niệm phát triển tài nguyên bản địa, sẽ là động lực chính cho sự phát triển kinh tế. Nhưng nếu cứ nhắc về “4.0” mà chính những chủ nhân của việc áp dụng nó hiện tại đang ở trong một môi trường kinh doanh “hái lượm hoang dã” như vầy, thì mọi thành công chỉ là nhất thời và vô nghĩa. Để có thể song hành phát triển, từ người nông dân, công nhân, trí thức đều cần phải xây dựng lại ý thức đoàn kết hợp lực, hợp tác. Sức mạnh của nhân dân, chính là ở đây. Như ông Lê Minh Hoan, bí thư Tỉnh uỷ Đồng Tháp, nói, làm thế nào để có thể sống sót nếu chúng ta cứ tiếp diễn: nông dân thì tư duy mùa vụ, doanh nghiệp thì tư duy thương vụ, còn chính quyền thì tư duy nhiệm kỳ.
Cần nói rõ hơn là “công nghiệp 4.0” mở ra một tương lai mà ở đó con người được tìm kiếm tự do (sáng tạo), tăng giá trị vật chất (cả về số lượng và chất lượng) để giải phóng sức lao động (chân tay) đưa con người đến một thế giới mới với chất lượng cuộc sống cao. Và đó có thể là một cuộc đào sâu hơn nữa để tìm giải pháp cho những doanh nghiệp, NTD Việt Nam đang loay hoay trong việc làm thế nào để có một thương hiệu Việt thật sự, trong bối cảnh “công nghiệp 4.0” trên toàn cầu. Chủ đề này có thể dành cho cuộc toạ đàm lần tới, sau khi đã bước qua chặng đầu tiên của việc khai thác “tài nguyên bản địa”.
Chân Khanh
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này