00:40 - 27/08/2015
Sóng cả chớ ngã tay chèo
Thành công đã rất gần kề, nhưng đó là lúc nhiều người bỏ cuộc nhất. Nếu cố thêm một chút nữa, kho báu nằm gọn trong tay bạn.
Tháng 9.2008, trước thời khắc phóng thử tên lửa Falcon 1 lên quỹ đạo, Elon Musk, nhà sáng lập SpaceX, đã phải tìm cách “trốn” đi cùng gia đình người em trai là Kimbal đến khu giải trí Disneyland. Ba lần thử nghiệm trước đã thất bại khi các tên lửa lần lượt nổ tung, và lần này, nếu không thành công thì sẽ là lần cuối và SpaceX chính thức xoá sổ. Nhưng rồi, Musk giữa chừng quay về phòng kiểm soát, mắt dán vào màn hình. Chiếc tên lửa bay vút lên, rời xa trái đất, xa dần. Mọi người bật khóc trong sung sướng. “Thành công rồi!”
Nhưng điều oái oăm là, sau mấy lần thất bại, đến lúc thành công thì SpaceX lại lâm vào cảnh… cạn tiền. Musk, lúc này, vừa là CEO của hãng xe hơi điện Tesla Motors, vừa điều hành SpaceX, dự án tổ hợp tên lửa vũ trụ tư nhân ông sáng lập.
Khi nhìn vào hai công ty, Musk thấy nếu chia ngân sách cho cả Tesla lẫn SpaceX thì rốt cuộc cả hai chắc chắn sẽ phá sản. Nếu dồn tiền cho một thì khả năng tồn tại sẽ cao hơn. Nhưng giữ Tesla thì SpaceX sẽ chết, và ngược lại. Đó là một quyết định muôn vàn khó. Đấy là chưa kể, thời điểm năm 2008 đó, kinh tế lâm vào khó khăn, suy thoái và khủng hoảng. Ngành hàng không vũ trụ của SpaceX và xe hơi thể thao của Tesla là hai ngành bị gạt sang một bên lề, chẳng mấy ai màng tới, từ khách hàng đến nhà đầu tư.
Hoạ vô đơn chí, cuộc sống gia đình của Musk cũng đổ bể. Musk đã sớm mất đứa con trai đầu lòng của mình khi chỉ mới mười tuần tuổi. Sau đó, hai vợ chồng có thêm năm đứa con, một lần sinh hai, một lần sinh ba. Vậy mà, thật oái oăm là cuộc chia tay của hai vợ chồng nhà Musk lại xảy ra đúng vào năm 2008. Báo giới tha hồ liên tưởng chuyện gia đình với khó khăn tài chính của Musk, và Tesla là một mục tiêu bị tấn công dữ dội khi hàng loạt đơn hàng bị hoãn giao xe. Vết thương đã đau lại còn bị xát muối.
Điểm sáng duy nhất trong đời của Musk lúc đó, hoá ra lại là cô đào người Anh 22 tuổi tên là Talulah mà Musk đang cặp kè. Cô nàng ví đời Musk chẳng khác nào là một vở bi kịch của văn hào William Shakespeare. Cô chứng kiến cảnh Musk như điên loạn suốt ngày cứ trò chuyện với chính cái đầu của mình.
Nhưng vĩ nhân thì khác với người thường. Musk không chịu bỏ cuộc mà tận dụng mọi thứ. Ông vận dụng tất cả mối quan hệ cá nhân để vay mượn tiền bạc nhằm duy trì cả hai công ty SpaceX và Tesla. Musk nhờ vả đến bạn bè chỉ để có tiền chi trả hàng tuần trong khi đàm phán với các nhà đầu tư. Một người bạn là Bill Lee đầu tư 2 triệu USD cho Tesla và Sergey Brin, nhà đồng sáng lập của Google, đầu tư 500.000 USD. Nhưng Tesla thì đều đặn mỗi tháng ngốn mất 4 triệu USD. Chút tiền gom góp được chẳng thể xoay xở nổi.
Giữa lúc đó, Musk nghe tin cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ là NASA đang mở thầu cho hợp đồng lớn cung cấp hàng cho trạm không gian, giá trị tới hơn 1 tỉ USD. Một mặt, Musk tìm kênh để tiếp cận, mặt khác ông dồn những nỗ lực cuối cùng để gọi vốn cho Tesla, từ bán cổ phần ở dự án SolarCity, từ công ty ông đầu tư là Everdream và các quỹ đầu tư khác. Musk phải đấu tranh và đánh cược với rủi ro rất lớn, vừa đối phó với âm mưu hất cẳng ông ra khỏi vị trí CEO của Tesla.
Tháng 12.2008 là quãng thời gian căng thẳng mà Musk và các đồng sự luôn sống trong sợ hãi. Ngày 23.12.2008, SpaceX nhận được một cú sốc: NASA đồng ý chọn SpaceX cho hợp đồng 12 chuyến bay vào quỹ đạo, trị giá 1,6 tỉ USD. Cùng lúc, thoả thuận để cứu Tesla cuối cùng cũng được ký kết. Khi đó, sự sống của hãng xe điện này chỉ còn tính bằng giờ khi toàn bộ vốn liếng còn lại của Musk chỉ còn vài ngàn USD. Đấy là thời điểm Giáng sinh, và khi nghe tin vui, ông bật khóc, chạy vội xuống đường đi mua quà cho Talulah. Các cửa tiệm đang đóng cửa và ông chỉ kịp mua được mấy cái tượng khỉ đang gặm dừa để tặng người yêu.
Nhìn lại, với các biến cố của năm 2008, nếu không phải là Elon Musk mà là một người khác, thì có lẽ sẽ chịu gục ngã trước muôn vàn khó khăn. Không chịu đầu hàng mà nỗ lực đến phút cuối cùng, và được đền đáp xứng đáng. Giờ thì Musk là một tỉ phú có tài sản hơn 13,5 tỉ USD, theo Forbes. Tesla Motors được định giá 30 tỉ và SpaceX, được định giá 12 tỉ mỹ kim, đã nhận được rất nhiều hợp đồng.
Trong truyện Nhà giả kim, tác giả Paulo Coelho, đeo đuổi giấc mơ là lời khuyên của tác giả. Trong lời giới thiệu của cuốn sách khi tái bản, bà viết: “Khi chúng ta thoạt đầu đấu tranh cho giấc mơ của mình, chúng ta không có kinh nghiệm và phạm nhiều sai lầm. Tuy nhiên, bí quyết của cuộc sống là nếu ngã bảy lần thì hãy đứng dậy tám lần”.
Elo Musk không phải là nguyên mẫu anh chàng chăn cừu của Nhà giả kim, nhưng sự thành công của ông quả thật là nhờ ý chí sắt đá, khả năng theo đuổi giấc mơ, cùng với tài năng vượt trội và ý chí không đầu hàng trước số phận.
Trần Phi Tuấn
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này