15:12 - 25/08/2015
Những tấm huy chương của hoài nghi
Tính đến hết ngày 24.8, sau 3 ngày thi đấu đầu tiên ở giải vô địch điền kinh thế giới ở Bắc Kinh, đoàn Kenya dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương. Đây là điều không ngạc nhiên vì đất nước châu Phi này là cường quốc của các đường chạy dài.
Vivian Cheruiyot lần thứ hai vô địch đường 10.000 mét nữ. Ezekiel Kemboi giành huy chương vàng 3.000 mét vượt chướng ngại vật nam. Bốn VĐV xếp đầu trong cuộc thi này đều là người Kenya. Với Kemboi thì đây là lần thứ tư liên tiếp anh vô địch thế giới (các giải thế giới diễn ra hai năm một lần), trước đó anh giành ba huy chương bạc liên tiếp (2003, 2005, 2007). Kenya còn nhiều nội dung có thể giành huy chương trong những ngày tới ở Bắc Kinh.
Từ vài thập kỷ qua, giới thể thao quốc tế vẫn cho rằng thành công của Kenya đến từ lợi thế tự nhiên của không khí loãng ở Thung lũng giãn nứt lớn (Great Rift Valley) là điều kiện lý tưởng cho các VĐV tập luyện. Một động lực khác đến từ xã hội khi những đứa trẻ xem chạy là một trong số ít lối thoát để vươn đến cuộc sống tốt hơn.
Nhưng gần đây, người ta còn nhận xét thành công của Kenya đến từ yếu tố phi tự nhiên nữa. Từ năm 2012 đến nay, hơn 30 VĐV điền kinh Kenya bị cấm thi đấu vì sử dụng chất kích thích. Trong đó có Rita Jeptoo, nữ VĐV ba lần vô địch giải marathon ở Boston, cô bị cấm thi đấu 2 năm do dùng chất EPO (erythropoietin) vốn là chất kích thích cơ thể sinh ra đủ hồng cầu đảm nhận tốt việc hô hấp. Jeptoo đang kiện lên Tòa án thể thao quốc tế (CAS) chống lại án phạt trong khi Liên đoàn điền kinh quốc tế (IAAF) đang muốn tăng mức hình phạt lên 4 năm.
Tại giải đấu đang diễn ra ở Bắc Kinh, lời ong tiếng ve về các VĐV Kenya ngày càng lớn khi tuần trước, đài truyền hình ARD của Đức cho công bố số liệu họ móc ra từ nguồn bí mật rằng: có 146 VĐV giành các huy chương ở giải vô địch thế giới và Olympic từ năm 2001 đến năm 2012 nằm trong diện nghi ngờ dùng doping. Trong số này có 18 VĐV người Kenya.
“Vấn đề bây giờ là số lượng VĐV quá lớn, chỉ những người giỏi nhất mới có cơ hội ra nước ngoài thi đấu và kiếm tiền, đó là lý do họ có thể làm mọi thứ kể cả dùng doping để thành công”, Moses Kiptanui, người 3 lần vô địch thế giới trong nội dung chạy vượt chướng ngại vật cho biết. Kiptanui từng là thầy của Kemboi nhưng bây giờ ông cũng nghỉ huấn luyện vì thất vọng với hiện trạng đó.
Moni Wekesa, giáo sư xã hội học người Kenya, đồng ý rằng những dược phẩm cấm quá dễ tìm mua. “Ở nước tôi, EPO được VĐV tiêu thụ nhiều hơn người bệnh”, ông nói trên tờ L’Equipe, “Mọi người cứ nghĩ doping là chuyện đâu đó ở Anh hay Pháp nhưng điều tra của chúng tôi cho thấy có rất nhiều vấn đề ngay tại quê nhà. Các VĐV trẻ thiếu sự giáo dục trong sử dụng dược phẩm, chính phủ không làm việc gì để ngăn chặn tình trạng này”. Ông Wekesa cũng cho rằng việc xuất hiện nhiều người môi giới thể thao nước ngoài ở Kenya đóng vai trò đáng kể trong việc gia tăng sử dụng doping ở các VĐV.
Ngày trước, các VĐV chỉ bị kiểm tra doping ở các giải đấu. Ngoài giải đấu, họ uống thuốc và tích cực tập luyện cho đến sát giải đấu thôi uống thuốc là không còn dấu hiệu của doping trong máu và nước tiểu nữa. Bây giờ, các VĐV còn bị kiểm tra trong thời gian ngoài các giải đấu. Nhân viên chống doping có thể gõ cửa nhà họ bất kỳ lúc nào để lấy mẫu thử. Ở một số nước như Kenya, hệ thống kiểm soát doping lỏng lẻo từ nhân viên cho đến các phòng xét nghiệm nên kết quả có thể bị “xào nấu”.
Gần đây, IAAF không tin vào các cơ quan chống doping địa phương nữa, mà họ nhờ các cơ quan độc lập như cơ quan chống doping Nauy đi thu gom mẫu máu thử doping và chuyển đến các phòng xét nghiệm uy tín ở châu Âu. Vì thế mới ra nhiều chuyện. Kênh truyền hình ARD đang nắm kết quả 12.000 mẫu thử máu của 5.000 VĐV, những nước có nhiều VĐV nghi dùng doping nhất là Nga và Kenya.
Thế nên ở một giải đấu thế giới đang bị phủ bóng bởi những hoài nghi về doping, các tấm huy chương cũng đang bị hoài nghi. Các VĐV chưa sẵn lòng cho cuộc đua về sự trong sạch thay vì cuộc đua chạy đến viên thuốc nhanh nhất trước đây.
Thái Hà
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này