08:53 - 12/08/2016
Tỉnh táo với vốn vay ODA Trung Quốc
Không phải cho đến khi câu chuyện tỉnh Quảng Ninh từ chối vay gần 7.000 tỷ đồng ODA Trung Quốc cho dự án cao tốc Vân Đồn – Móng Cái thì câu chuyện vay vốn ODA của Trung Quốc mới được đưa ra mổ xẻ.
Nhiều nước từ chối các dự án từ Trung Quốc
Trước hết phải thấy rằng việc từ chối các khoản viện trợ ODA hay xem xét lại các dự án đầu tư từ một quốc gia là chuyện bình thường mà nhiều nước đã từng làm. Thực tế, đã có nhiều dự án đầu tư của Trung Quốc bị nhiều quốc gia xem xét lại, thậm chí là cho dừng.
Điển hình là nước Anh, với lý do cần thêm thời gian để đánh giá lại dự án, tân Thủ tướng May đã quyết định dừng phê chuẩn dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point với tổng vốn đầu tư gần 24 tỷ USD ở phía Tây Nam nước Anh do lo ngại về vấn đề an ninh quốc gia khi dự án có nguồn đầu tư từ Trung Quốc.
Hồi đầu tháng sáu năm nay, một công ty của Mỹ là XpressWest cũng đã tuyên bố hủy bỏ thỏa thuận trước đó 9 tháng họ đã ký kết với Công ty Đường sắt Trung Quốc cũng với lý do lo ngại về chất lượng tàu cao tốc do Trung Quốc sản xuất.
Trước đó, vào đầu năm nay, tờ Nikei của Nhật Bản cũng đưa tin, Chính phủ Indonesia đã yêu cầu dừng dự án đường sắt cao tốc trị giá 5.5 tỷ USD khi họ cảm thấy lo ngại chất lượng, tiễn độ không đảm bảo.
Ngay cả Myanmar, Quốc gia từng nhận nhiều viện trợ ODA và đầu tư từ Trung Quốc cũng đã từng cho dừng một số dự án đầu tư của Trung Quốc, trong đó điển hình là dự án thủy điện Myitsone trị giá 3,6 tỷ USD, trong đó có 90% vốn do chính phủ Trung Quốc tài trợ và nhà thầu Trung Quốc thi công.
Mexico đã thẳng thừng hủy bỏ hợp đồng với tập đoàn đường sắt Trung Quốc trong việc xây dựng dự án cao tốc gần 4 tỷ USD bất chấp việc phải bồi thường một khoản tiền lớn cho ngành đường sắt Trung Quốc…
Điều đáng nói là các nước có dự án của Trung Quốc đầu tư hay cho vay ODA, khi có ý định dừng lại luôn gặp những khó khăn, thậm chí là những lời đe dọa, cảnh báo.
Chẳng hạn như trường hợp của nước Anh, ngay khi bà Theresa May tuyên bố xem xét lại việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point, lập tức phía Trung Quốc đã cảnh báo sẽ rút các khoản đầu tư trị giá 100 tỷ bảng Anh khỏi đất nước này.
Myanmar cũng chịu áp lực không kém bởi nước này phụ thuộc khá nhiều vào các khoản vay và đầu tư từ Trung Quốc. Dù vậy, Reuters cũng thông tin rằng, hai nước vẫn đang trao đổi để tiếp tục dự án, đặc biệt là “để không ảnh hưởng đến mối quan hệ thân thiết giữa hai nước”…
Nhiều nước sau khi tuyên bố xem xét lại các dự án cơ sở hạ tầng, họ đã “nâng lên đặt xuống” để đưa ra quyết định cuối cùng, làm sao để đảm bảo lợi ích quốc gia, không bị thiệt hại sau khi dừng dự án.
Cẩn trọng với ODA của Trung Quốc
Trở lại với câu chuyện Việt Nam vay vốn ODA của Trung Quốc. Còn nhớ trong chuyến thăm Việt Nam của Ông Tập Cận Bình hồi cuối 2015, Trung Quốc đã chuyển khoản vay ưu đãi bên mua trị giá 300 triệu USD sang sử dụng cho dự án đường cao tốc Móng Cái – Vân Đồn.
Bổ sung khoản vay ưu đãi chính phủ 250 triệu USD cho dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông và công bố công kế hoạch cung cấp viện trợ 1 tỷ nhân dân tệ trong 5 năm tới để giúp Việt Nam xây dựng các trình cải thiện dân sinh như trường học, bệnh viện.
Mặc dù nguồn vốn ODA của Trung Quốc cho Việt Nam vay không phải là nhiều so với các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc…
Nhưng những hệ lụy và phiền toái của nó thì đã hiển hiện. Tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông là một ví dụ, đã có hàng loạt sự cố mất an toàn, thậm chí đã có người chết.
Việc chậm tiến độ dự án đã gây bức xúc trong dư luận… Không chỉ vậy, hàng loạt công trình thủy điện, khu công nghiệp như Đình Vũ, gang thép Thái Nguyên, đặc biệt là Boxit Tây Nguyên đến nay vẫn đang khiến dư luận “dậy sóng” vì hệ lụy của nó, không chỉ làm ăn thua lỗ mà còn gây ô nhiễm môi trường.
Đặc biệt, các dự án đầu tư hoặc có vốn vay ODA của Trung Quốc thường yêu cầu đưa một lượng lớn lao động sang làm việc, gây ra rất nhiều những hệ lụy mà báo chí đã từng nói trong thời gian vừa qua. Điều đó cho thấy sự mất mát lớn hơn nhiều so với cái được mà các dự án này mang lại.
Theo các chuyên gia, Việt Nam đang phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc về kinh tế, thương mại trong khi vẫn còn những tranh chấp biển Đông vẫn chưa được giải quyết.
Vì vậy, mà một đại biểu Quốc hội đã từng đặt câu hỏi: Nhận viện trợ và vay ODA lãi suất rẻ của Trung Quốc thì sau này kiện đòi lãnh thổ liệu có làm được không?
Còn nói như TS Nguyễn Trí Hiếu, chúng ta phải hiểu rằng Trung Quốc là nước luôn đi tìm ảnh hưởng của mình, thành ra những nguồn viện trợ của Trung Quốc phải hết sức cẩn trọng.
Theo DĐDN
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này