15:00 - 02/03/2016
‘Khu vực tư nhân phải đóng góp và là động lực chính của tăng trưởng’
Lựa chọn duy nhất là cải cách, nếu không cải cách, Việt Nam không thể có bước đột phá, vươn lên trên vũ đài toàn cầu.
Cải cách là câu chuyên không mới, nhưng đặc biệt được nhấn mạnh kể từ khi Việt Nam tham gia đàm phán TPP.
Trong cuộc họp báo tuần trước, công bố báo cáo tổng quan “Việt Nam 2035” do nhóm nghiên cứu bộ Kế hoạch và đầu tư và ngân hàng Thế giới (WB) thực hiện, bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh nói: “Nước ta đang đứng trước bước ngoặt của cải cách và phát triển. Để đạt được khát vọng hướng tới một Việt Nam thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ, lựa chọn duy nhất của chúng ta là thực hiện cải cách”.
“Nếu không, chúng ta không thể khai thác được cơ hội, cũng không thể vượt qua thách thức, nguy cơ tụt hậu xa hơn, rơi vào bẫy thu nhập trung bình…”.
Báo cáo trên khuyến nghị nâng cao trách nhiệm giải trình và minh bạch của Nhà nước, để đảm bảo Việt Nam có hệ thống thể chế mạnh nhằm bắt kịp sự phát triển của đất nước.
Trong nhiều hội nghị, các doanh nghiệp không ngừng đề cập những bất cập của chính sách không theo kịp, thậm chí kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp, không hậu thuẫn cho doanh nghiệp đương đầu với những thách thức từ bên ngoài.
Ông Nguyễn Thể Hà (công ty Bùi Văn Ngọ) – một doanh nghiệp được bộ trưởng Khoa học và công nghệ Nguyễn Quân đánh giá là doanh nghiệp có những đổi mới sáng tạo để cạnh tranh được trên thị trường quốc tế, nói: “Tôi không ngại đối phó với thị trường bên ngoài, chỉ lo những bất cập về chính sách trong nước, đặc biệt là về đất đai”.
Trước tình hình đó, “Việc Chính phủ Việt Nam và WB đưa ra được một báo cáo chung, với những khuyến nghị mạnh mẽ là điều đáng mừng”, bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế tham gia thực hiện báo cáo trên, nhận xét.
Bà Lan cho biết, Trung Quốc và WB cũng từng thực hiện một dự án tương tự. Nhưng cuối cùng lại ra hai báo cáo tiếng Trung và tiếng Anh khác nhau, do không thống nhất được nhiều vấn đề với nhau.
Báo cáo trên cũng đưa ra khuyến cáo, dư địa tăng trưởng dựa trên vốn và lao động của Việt Nam xem ra đã hết, nên để đạt được mức thu nhập trung bình cao, tức khoảng 7.000 USD vào năm 2035, không còn cách nào khác chính là tăng năng suất lao động.
Đấy chính là thông điệp xuyên suốt trong chương về kinh tế trong báo cáo Việt Nam 2035.
Năng suất lao động đang là một vấn đề của Việt Nam trong nhiều năm qua, khi mà các con số cho thấy năng suất ở Singapore cao gấp 15 lần so với Việt Nam.
Theo bà Lan, các chuyên gia đều nhận thấy rằng trong những năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn được duy trì với mức cao hơn các nước xung quanh, nhưng do xuất phát thấp, năng suất lao động thấp nên khoảng cách ngày càng tụt xa so các nước.
Nếu không khéo thì sẽ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, và càng không khéo sẽ rơi vào nhóm thu nhập trung bình thấp.
Kịch bản tươi sáng nhất cho kinh tế Việt Nam trong 20 năm tới, tức là đến năm 2035, với tốc độ tăng trưởng bình quân 7%/năm, thu nhập bình quân đầu người Việt Nam sẽ ở mức hơn 7.000 USD. Con số này tính theo sức mua tương đương (PPP) là khoảng 18.000 USD/đầu người.
“Ngay cả đạt mức đó thì cũng mới chỉ đạt mức bằng Malaysia năm 2010”, bà Lan nhấn mạnh.
Để đạt được mức tăng trưởng đó thì phía Việt Nam, phải tiến hành cải cách thể chế. “Quan trọng nhất, câu chuyện trung tâm của Việt Nam là cải cách thể chế”, bà Lan nói. Nếu không cải cách thì dự báo thu nhập bình quân năm 2035 tối đa chỉ ở mức 4.500 USD, tức khoảng 12.000 USD tính theo PPP.
Tăng trưởng từ trước đến nay có được, theo bà Lan, là nhờ vào đầu tư (với vốn đầu tư hàng năm chừng 35 – 40% GDP) và lao động, nhưng dư địa vốn không còn nữa, hiện nay tối đa chỉ huy động được 30% GDP cho đầu tư, coi như chỉ còn dựa vào tăng năng suất.
Theo đó thì để tăng được năng suất lên cao như kỳ vọng cần phải tính đến nhiều yếu tố, từ dịch chuyển giữa các ngành với nhau, tăng tỷ lệ ngành dịch vụ, tăng năng suất lao động cho đến đô thị hoá…
“Khu vực tư nhân phải đóng góp chính và động lực chính của tăng trưởng”, bà Lan nhấn mạnh và nói thêm rằng, “Khối doanh nghiệp nhà nước cần phải được giảm xuống chỉ còn chừng 20 doanh nghiệp trong 20 năm tới”.
Trong khi đó, khối đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có vai trò lớn, “nhưng họ không chuyển giao công nghệ, không lan toả năng suất, thậm chí góp phần cho năng suất khu vực tư nhân Việt Nam thấp đi, vì lấy đi nhiều nguồn lực, ưu đãi”.
Báo cáo không đề cập gì đến các ngành “công nghiệp mũi nhọn”, vì theo bà Lan: “Chúng ta không thể tự chọn, mà do các công ty đa quốc gia chọn cứ điểm sản xuất. Vấn đề là chúng ta phải tự chuẩn bị năng lực để tiếp nhận và tham gia chuỗi…”
Thanh Trúc – Hoàng Phi
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này