09:21 - 22/04/2016
Cá chết kéo dài 500 km bờ biển: Dân hoang mang, chính quyền bối rối
Vệt dài bờ biển các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế cá biển chết dạt vào bờ dày đặc, chim ăn xác cá biển cũng tử vong. Trong khi người dân vô cùng hoang mang thì cơ quan chức năng vẫn chưa có kết luận cuối cùng?
Cá chết kéo dài 500 km bờ biển
Tại Hà Tĩnh, các xã Kỳ Ninh, Kỳ Lợi, Kỳ Hà, Kỳ Nam, phường Kỳ Phương, Kỳ Liên… thị xã Kỳ Anh, cá nuôi trong các lồng trên biển quanh khu công nghiệp Vũng Áng và tổ hợp Formosa bị chết bất ngờ mà không ai hiểu được nguyên nhân.
Ông Võ Hữu Duật (ở thôn 1 Hải Phong, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết: “Tháng 6/2015 gia đình vay vốn về đầu tư nuôi 2 lồng bè thả cá sú, cá hồng… đến nay đã gần vào vụ thu hoạch thì bất ngờ cá bị chết trắng chỉ sau một đêm. Thiệt hại ước tính 110 triệu đồng. Sự việc cá chết diễn ra quá nhanh khiến người nuôi chúng tôi không kịp trở tay”.
Tại Quảng Bình, vệt cá chết kéo dài hơn 121km bờ biển, các huyện Quảng Trạch, Ba Đồn, Bố Trạch, Đồng Hới, Quảng Ninh, Lệ Thủy từ 6/4 đến nay đều có hiện tượng cá dạt vào “trắng” bờ biển.
Ở vùng sông Roòn, không chỉ cá chết dọc bờ biển mà còn kéo dài dọc sông Loan lên đến xã Quảng Kim thông với cửa biển, cá và các loài thủy sinh khác cũng chết bất thường.
Trên bờ biển Quảng Đông, Vũng Chùa, ghi nhận hàng trăm cá thể cá mú loại từ 40-50kg vẫn trôi dạt vào bờ và chết. Theo quan sát, bờ biển Hòn La, Vũng Chùa, Cảnh Dương có nhiều cá thể chim chết cạnh xác cá đang phân hủy, người dân nghi ngờ chúng ăn cá chết có độc nên chết theo.
Tại vùng biển Quảng Trị, tình trạng cá chết bắt đầu từ ngày 10/4, nhưng nhiều nhất từ ngày 17/4 đến nay, nhất là từ khu vực xã Vĩnh Thái đến xã Vĩnh Thạch, thị trấn Cửa Tùng (huyện Vĩnh Linh); xã Trung Giang, thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh) ngư dân khi đang đánh bắt hải sản ven bờ thì phát hiện cá chết hàng loạt, chủ yếu là loại cá đáy vùng rạn như: cá hồng, mú, cá hanh, cá chình, cá đuối, mực nang.
Tính đến thời điểm hiện tại, bà con ngư dân đã trục vớt được gần 30 tấn cá chết, ước tính giá trị khoảng 3 tỷ đồng. Tại tỉnh Thừa Thiên – Huế, cá cũng chết trên diện rộng ở thị trấn Lăng Cô.
Ngư dân điêu đứng
Khi thông tin cá chết do có yếu tố gây độc, các chợ cá ở Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị thưa thớt khách.
Tại chợ Đồng Hới, cá thương phẩm tươi sạch hàng ngày ế ẩm và các loại cá xuất khẩu có giá trị cao như cá mú, cá hồng, cá thu hiện cũng ngừng mua bán bởi các đầu mối ngừng tiêu thụ.
Chị Nguyễn Thị Hòa ở Nhân Trạch vào chợ cá Đồng Hới cho biết: “Bình thường cá móm, cá liệt mỗi ký 120.000 đồng, nay không ai mua, cá phèn 70.000 đồng thì nay chỉ còn 10.000 đồng”.
Ông Trần Văn Hòa, ngư dân đánh bắt gần bờ ở xã Hải Ninh huyện Quảng Ninh, cho biết: “Chi phí mỗi ngày đánh bắt mấy triệu đồng mà về bán mỗi ký cá thu tại chỗ 150.000 đồng/kg thì nay giá hụt xuống chưa đến một nửa, không đủ phí tổn nên ở nhà”.
Tại vùng biển Cửa Việt (Quảng Trị), các nhà hàng hải sản đã vào vụ mùa hè, đáng ra khách khứa tấp nập nhưng hiện tại vắng vẻ bởi ngại đồ biển chết bị tuồn vào bán, sợ ngộ độc nên không ai dám vào ăn.
Một chủ nhà hàng cho biết: “Lượng cá chết chạy dài từ Hà Tĩnh vô đến Huế khiến du khách không dám về biển nên buôn bán hết sức ế ẩm”.
Các vùng biển có tiếng ở Quảng Bình như Nhật Lệ, Đá Nhảy, Roòn, Hải Ninh đang chuẩn bị đón khách dịp lễ 30/4 và 1/5 hiện bồn chồn lo lắng, vì mọi năm trong thời gian này, buổi chiều khách từ các vùng khác đã dồn về tắm biển, thưởng thức hải sản nhưng hiện thưa vắng và ế ẩm.
Trước sự việc này, ông Hồ An Phong, Giám đốc Sở VH-TT-DL Quảng Bình, cho biết: “Các nhà hàng hải sản ở Quảng Bình lựa chọn thực phẩm biển từ các tàu đánh bắt xa bờ trong vịnh Bắc Bộ, biển Hoàng Sa, Trường Sa, được cấp chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm sát sao nên khá yên tâm.
Hơn nữa, để vào được các nhà hàng ở Quảng Bình, đòi hỏi thực phẩm biển phải sạch để ngon mới thuyết phục được thực khách. Tuy nhiên, trong giai đoạn này thì khó khăn là có nhưng ngành du lịch sẽ cố gắng hết sức để du khách hiểu, tiêu thụ hải sản sạch”.
Cơ quan chức năng bối rối
Không chỉ ngành đánh bắt gần bờ và ngư dân xa bờ bị thiệt hại, ngành dịch vụ ăn uống hải sản bị ảnh hưởng mà người dân trong vùng biển cá chết cũng hoang mang tột độ.
Chị Trần Thị Hoa, người xã Hải Ninh, cho biết: “Mong các cấp chính quyền có câu trả lời thỏa đáng cho người dân về nguồn cá có nhiễm độc hay không? Nhiễm ở mức độ nào? Có ăn được hay không? để người dân như chúng tôi không hoang mang”.
Bà Trương Thị Hải ở Lý Hòa, huyện Bố Trạch, cho hay: “Là vùng biển có tiếng với các loại hải sản tươi ngon, tại Quảng Bình những ngày qua, trước thông tin cá chết do nghi nhiễm yếu tố gây độc đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân. Để sớm chấm dứt tình trạng cá bán không ai mua tại các chợ, người dân và các tiểu thương mong muốn các cơ quan chức năng sớm giải thích nguyên nhân, tìm ra biện pháp cụ thể để khắc phục tình trạng này”.
Sở NN-PTNT tỉnh Thừa Thiên – Huế đã có báo cáo, xác định nguyên nhân ban đầu dẫn đến viêc cá tự nhiên và cá nuôi chết trên diện rộng ở thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc). Dấu hiệu cá chết không có biểu hiện bệnh ở phần phụ, mang và nội tạng.
Xác định ban đầu một số chỉ tiêu môi trường tại vùng nuôi cá lồng có cá chết bằng dụng cụ test nhanh: PO4 tầng đáy 1mg/lít, pH 8,8; độ kiềm 89,5; độ mặn: 300/00. Như vậy, chất lượng nước phú dưỡng (PO4 theo chỉ tiêu cho phép tối đa là 0,5 mg/lít, nhưng tại thời điểm đo là 1mg/lít) làm tăng độ pH.
So sánh với độ pH vùng đầm phá và ven biển qua các năm thường biến động từ 7,5-8,3. Đây có thể là nguyên nhân làm cho cá sốc và chết hàng loạt do pH nước thay đổi đột ngột.
Ngoài ra, tảo phát triển mạnh, mùa có cá rò trôi là nước xấu, kết hợp với khí độc ở đáy lồng tích tụ bốc lên khi nhiệt độ tăng cao trong thời điểm giao mùa dẫn đến thiếu oxy cục bộ làm cho cá chết nhanh.
Ông Dương Viết Phương Tuấn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y Quảng Bình, cho biết: “Bước đầu xác định không phải là do các yếu tố môi trường thông thường hoặc bệnh nguy hiểm do tác nhân vi sinh vật gây nên. Có thể đây là hiện tượng cá bị nhiễm độc ở dạng cấp tính, do độc tố có trong môi trường nước gây nên”.
Ông Lê Đức Nhân, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Hà Tĩnh, cho rằng: “Hiện tại, các kết quả quan trắc, báo cáo đang còn chung chung chưa cụ thể về độc tố nào gây ra cá chết hàng loạt. Nếu không xác định được độc tố thì sẽ không xác định được nguyên nhân.
Vì vậy, đây là vấn đề vượt ra khỏi tầm của ngành nông nghiệp, cho nên đề nghị Trung ương sớm thành lập đoàn liên ngành sớm kiểm tra để có biện pháp xử lý giúp người dân…”
Ngày 21/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng cùng đoàn công tác của tỉnh đã đi kiểm tra tình hình cá chết trên vùng biển tỉnh Quảng Trị. Nhận xét định tính ban đầu cá đang khỏe mạnh, từ từ yếu dần và chuyển sang chết hàng loạt, chưa rõ nguyên nhân.
Ông Hà Sỹ Đồng đề nghị Sở NN-PTNT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tập trung khoanh vùng cá biển chết, đề xuất UBND tỉnh biện pháp xử lý kịp thời, cùng với các địa phương tiến hành tuyên truyền, khuyến cáo bà con ngư dân không được hoang mang, không thu mua, không chế biến khi chưa xác định rõ nguyên nhân cá chết.
Phối hợp với Sở NN-PTNT các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình để nắm bắt tình hình, đồng thời tham mưu, đề nghị Bộ NN-PTNT hỗ trợ các giải pháp để xử lý. Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở NN-PTNT, Sở Y tế, các địa phương tiến hành cấp thuốc, hướng dẫn bà con ngư dân xử lý tiêu hủy cá chết một cách đúng quy định, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Theo SGGP
(*) Tựa bài do Tiếp Thị Thế Giới đặt lại
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này