09:50 - 05/09/2017
Những điều kiện kinh doanh trái luật và không cần thiết
Nghị định 96/2016/NĐ-CP quy định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (NĐ 96) là một bước thụt lùi so với Nghị định 104/2007/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ và Nghị định 72/2009/NĐ-CP về an ninh trật tự.
Ngoài điều kiện chung quy định tại điều 7, điều 9 và 10 NĐ 96 quy định người chịu trách nhiệm cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ phải có hộ khẩu thường trú ít nhất năm năm tại xã phường, thị trấn nơi đăng ký đặt địa điểm kinh doanh; và người chịu trách nhiệm cơ sở kinh doanh dịch vụ đòi nợ phải có hộ khẩu tại huyện, quận ít nhất năm năm trước đó.
Thời gian gần đây, trong những nỗ lực cải cách hành chính của Chính phủ, hộ khẩu gần như là một thủ tục đầu tiên được bãi bỏ trong hầu hết các giao dịch của người dân đối với cơ quan công quyền và các giao dịch với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.
Mới nhất, Nghị quyết 58/NQ-CP của Chính phủ vừa được ban hành hồi tháng 7, yêu cầu các bộ, ngành bãi bỏ hầu hết các loại giấy tờ có yêu cầu về hộ khẩu. Trong khi đó, NĐ 96 lại đưa hộ khẩu trở thành một điều kiện kinh doanh bắt buộc. Điều này đi ngược xu thế, trái với Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư! Thử hỏi quyền tự do kinh doanh của người dân ở đâu khi mà chỉ được kinh doanh trong phạm vi xã/phường, huyện/quận nơi họ cư trú?
Ngoài điều kiện về hộ khẩu, người chịu trách nhiệm về an ninh, trật tự của cơ sở kinh doanh dịch vụ đòi nợ và dịch vụ cầm đồ còn phải có năm năm liền kề trước thời điểm kinh doanh không bị cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính về một số hành vi như chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích, cho vay lãi nặng, tổ chức đánh bạc…; và trộm cắp, lừa đảo chiếm đoạt, chiếm giữ trái phép tài sản (đối với người làm dịch vụ cầm đồ), làm nhục người khác (đối với người làm dịch vụ đòi nợ).
Tuy nhiên, theo điều 7 của Luật Xử lý vi phạm hành chính, khi cá nhân, tổ chức đã chấp hành xong một chế tài vi phạm hành chính thì quá thời hạn sáu tháng, một năm hoặc hai năm (tùy theo hình thức và mức độ chế tài) thì sẽ được xem như chưa bị xử lý vi phạm hành chính. Vậy mà NĐ 96 lại “moi ra” các vi phạm này trong vòng… năm năm. Đây là điều hết sức mâu thuẫn với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Ngoài ra, khoản 1, điều 52 của NĐ 96 quy định chuyển tiếp đối với các cơ sở kinh doanh đã được cấp giấy chứng nhận an ninh trật tự. Theo đó, các cơ sở được tiếp tục kinh doanh nhưng không quá 18 tháng kể từ ngày NĐ 96 có hiệu lực (ngày 1-7-2016). Trong thời gian đó, họ phải thực hiện các quy định tại NĐ 96 và được đổi lại giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Đây là một kiểu áp dụng “hồi tố” gây xáo trộn, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của các cơ sở kinh doanh đã được cấp phép trước ngày NĐ 96 có hiệu lực.
Vấn đề là các điều kiện nêu trên có thể gây ra những hệ lụy không cần thiết.
Kể từ ngày NĐ 96 có hiệu lực đến nay, có rất ít doanh nghiệp mới trong lĩnh vực dịch vụ cầm đồ và đòi nợ được thành lập. Trong số những doanh nghiệp ít ỏi này, nhiều doanh nghiệp, do người chủ không đáp ứng được điều kiện kinh doanh nên đã phải thuê/nhờ người khác đứng tên giúp, đặc biệt là những người không có hộ khẩu tại xã/phường, huyện/quận nơi đăng ký kinh doanh. Tài sản, vốn liếng là của họ nhưng lại do người khác đứng tên, điều này rất dễ dẫn đến những tranh chấp phức tạp. Nó cũng tạo ra một môi trường kinh doanh không minh bạch, mang tính phân biệt đối xử giữa người không có hộ khẩu và người có hộ khẩu, lúc đó càng khó quản lý, bởi chỉ nắm được kẻ có tóc chứ không nắm được kẻ trọc đầu.
Ngày 6/3/2017, Công an TP.HCM đã có Thông báo số 43/TB-PC64-Đ4 gửi các giám đốc doanh nghiệp, yêu cầu họ thực hiện các thủ tục để được cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự đối với tất cả ngành nghề theo quy định của NĐ 96. Nghĩa là các cơ sở kinh doanh sẽ phải thay đổi nhân sự, địa điểm kinh doanh để đáp ứng các điều kiện mới, trong đó kinh doanh dịch vụ cầm đồ và dịch vụ đòi nợ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất.
Vẫn biết ý đồ của cơ quan soạn thảo NĐ 96 là cố gắng làm sao để ngăn ngừa và hạn chế đến mức thấp nhất các hành vi phạm tội có thể xảy ra liên quan đến hoạt động cầm đồ và đòi nợ. Nhưng Bộ luật Hình sự đã có chế tài mạnh mẽ đối với những hành vi phạm tội nên không cần thiết phải đặt thêm các điều kiện kinh doanh gây khó khăn cho doanh nghiệp gia nhập thị trường. Không nên duy trì kiểu tư duy “cái gì không quản được thì cấm”. Việc dùng mệnh lệnh hành chính áp đặt lên người dân và doanh nghiệp có thể tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước nhưng lại gây ra vô vàn trở ngại và phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.
Tôi cho rằng Chính phủ nên nhanh chóng sửa đổi, bãi bỏ những điều bất hợp lý trong NĐ 96 như đã nêu ở trên nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, tạo một sân chơi bình đẳng, góp phần đưa hoạt động kinh doanh dịch vụ cầm đồ và dịch vụ đòi nợ đi vào khuôn khổ.
Luật sư Nguyễn Hoàng Hải – Công ty Luật Credent
Theo TBKTSG
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này