08:51 - 24/02/2017
Đầu tư sang Lào, Campuchia, cần cẩn trọng với tranh chấp đất đai
Các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào và Campuchia có nhiều rủi ro, trong đó phải đặc biệt lưu ý tới những tranh chấp liên quan đến đất đai.
Đây là cảnh báo của những DN tiên phong đầu tư vào 2 nước này. Ông Nguyễn Văn Thành – Trưởng ban Kế hoạch – Đầu tư Tập đoàn Cao su Việt Nam cho biết, các nhà đầu tư Việt Nam phải làm thật tốt khâu chuẩn bị đầu tư nếu không muốn gánh chịu các rủi ro, mâu thuẫn với dân bản địa, khi đầu tư sang Lào và Campuchia.
Thiếu thông tin
Trong số 68 quốc gia và vùng lãnh thổ mà DN Việt Nam đang đầu tư, Lào và Campuchia là hai quốc gia được các DN Việt Nam lựa chọn đầu tư nhiều nhất.
Theo số liệu của Oxfam tại Việt Nam, tính đến hết tháng 6/2016, các DN Việt Nam đầu tư 226 dự án sang Campuchia với tổng gia trị khoảng 3 tỷ USD, đầu tư sang Lào 258 dự án giá trị khoảng 5 tỷ USD. (tổng giá trị đầu tư của DN Việt Nam ra nước ngoài theo Bộ KH-ĐT vào khoảng trên 21,3 tỷ USD).
Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới đây của Oxfam tại VN thì cái mà các nhà đầu tư VN thiếu nhất khi đầu tư sang Lào và Campuchia hiện nay là thông tin. Để giảm thiểu rui ro cho các nhà đầu tư, một nhóm các DN tiên phong đầu tư vào Lào và Campuchia đã được thành lập và hướng dẫn tự nguyện cho DN đi sau. Nhóm này gồm đại diện Hiệp hội Cao su VN, Tập đoàn Cao su VN, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, Cty CP Tín Nghĩa (Lào)…
Với tư cách là thành viên của Nhóm này, ông Nguyễn Văn Thành chia sẻ, tranh chấp đất đai, lao động, môi trường và văn hoá dân tộc bản địa là 4 nhóm rủi ro các DN Việt Nam đầu tư sang Lào và Campuchia thường gặp.
Tuy nhiên, đứng đầu trong các nội dung liên quan đến tranh chấp là đất đai.
Muôn màu tranh chấp về đất đai
Những tranh chấp đất đai rất đa dạng, một trong những nguyên nhân chính là do người dân bản địa thường thiếu hiểu biết pháp luật đất đai. Họ thường áp dụng “lệ làng” đối với quyền liên quan đến đất đai và bảo vệ một cách quyết liệt.
Ví dụ như: DN đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp tại Lào chủ yếu được cấp đất tại các rừng gỗ tạp. Sau khi bồi thường và san nền thì có dân bản ra cắm cọc làm hàng rào rồi nhận là đất của mình. Mặc dù, DN làm tờ trình báo cáo lãnh đạo huyện và đề nghị xác minh lại mảnh đất này nhưng không được chấp nhận. DN thường phải bồi thường lần nữa cho mảnh đất này.
Bà Nguyễn Hoàng Phượng – đại diện Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) người trực tiếp tham gia điều tra, nghiên cứu về thực trạng đầu tư của DN Việt Nam cho biết, tại Campuchia còn bất cập phát sinh từ ngay cơ quan quản lý đất đai. Một số DN đã bị cấp đất chồng chéo lên diện tích của cá nhân và tổ chức khác. Mặc dù, Luật Đất đai của Campuchia đã có quy định về hạn mức cho các dự án. Tuy nhiên, cách hiểu và áp dụng quy định này giữa các cơ quan Chính phủ và các tổ chức xã hội khác nhau. Do đó, các áp dụng khác nhau và rủi ro thì nhà đầu tư phải hứng chịu…
Nhiều loại rủi ro khác
Tiếp sau các tranh chấp đất đai, rủi ro về vấn đề lao động cũng là một thách thức rất lớn đối với nhiều nhà đầu Việt Nam. Ông Phạm Quang Tú – Đại diện của Oxfam tại Việt Nam cho biết, các dự án đầu tư của Việt Nam thường vướng ở hạn mức lao động. Trong khi, DN không tìm được đủ số lao động bản địa có trình độ và năng lực làm việc thì các dự án đầu tư thường bị khống chế số lượng lao động từ Việt Nam sang làm việc.
Tại Lào, các dự án đầu tư nước ngoài buộc phải tuyển ít nhất 90% lao động phổ thông và 80% lao động có kỹ thuật là người bản địa. DN buộc phải tìm lao động ở vùng khác đến nên chi phí tăng rất cao. Còn ở Campuchia thì chỉ 3% người dân muốn làm nông nghiệp. Do đó, các dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp tại đây gặp rất nhiều khó khăn khi tuyển dụng lao động.
Đặc biệt, các DN và chuyên gia đã đưa ra cảnh báo đối với các nhà đầu tư sang Lào và Campuchia không được thông qua “cò” dự án. Thời gian gần đây, nhiều DN Việt Nam sang Lào và Campuchia đầu tư nhưng không thông báo với các cơ quan quản lý, tham tán thương mại. Chỉ đến khi phát hiện bị lừa thì đã muộn. Việc lừa đào thường rất tinh vi, các “cò” dự án thậm chí còn photo đầy đủ hồ sơ, bản đồ đất đai để bán cho các DN. Nhiều người đã mất hàng triệu USD từ các vụ lừa đảo như vậy. Cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam đã phải gửi thư cảnh bảo về tình trạng lừa đảo đầu tư tại Lào và Campuchia.
Theo Diễn Đàn Doanh Nghiệp
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này