10:04 - 16/12/2018
Truyền thông ung thư không thể là… hù doạ
Tại một hội nghị ung thư tuần qua, số liệu của Globocan (dự án Quan sát ung thư toàn cầu của uỷ ban Nghiên cứu ung thư quốc tế) 2018 được trích dẫn cho thấy tỷ lệ mắc mới và tử vong do ung thư trên thế giới, trong đó có Việt Nam, vẫn gia tăng.
Globocan ước tính tại Việt Nam trong năm 2018 có 164.000 ca ung thư mắc mới và hơn 114.000 ca tử vong, trong khi vào năm 2012 có 125.000 ca ung thư mới và hơn 94.000 ca tử vong. Nhưng tình hình này cũng là xu hướng toàn cầu, bởi năm nay thế giới có 18,1 triệu ca ung thư mới và 9,6 triệu ca tử vong, trong khi sáu năm trước những con số này lần lượt là 14 triệu và 8,2 triệu.
Những con số gia tăng luôn được giới truyền thông quan tâm, vì có chuyện để nói và hấp dẫn người đọc. Nhưng công chúng giờ đây có lẽ đã quá mệt mỏi về gam màu xám xịt của ung thư, bởi liên tục bị truyền thông “bỏ bom” với vô số hiểm hoạ ung thư từ thực phẩm, môi trường, không khí hít thở, cho đến cả vật dụng trong nhà.
Một than thở quen thuộc của nhiều người thời nay: “Riết rồi không biết ăn gì, uống gì, ở đâu, sinh hoạt ra sao, vì nhìn đâu cũng thấy nguy cơ ung thư”.
Ung thư là căn bệnh của thời đại, mắc ngày càng nhiều vì tuổi thọ con người ngày một tăng. Theo cơ quan Nghiên cứu ung thư Anh quốc, càng sống lâu, nguy cơ ung thư càng tăng do cơ thể tích tụ nhiều nguy cơ độc hại, cũng như khả năng tổn thương tế bào tăng cao dẫn đến ung thư.
Nhưng ung thư gia tăng một phần còn do các phương tiện chẩn đoán bệnh ngày nay tinh xảo, nhanh chóng hơn xưa nhiều, chưa kể ý thức tầm soát ung thư của con người cũng nâng cao. Tuần qua, các nhà nghiên cứu Úc cho biết đã tìm được một xét nghiệm có thể phát hiện tế bào ung thư chỉ trong… 10 phút. Trong tương lai không xa, nếu các chương trình phát hiện ung thư bằng trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển, chính xác hơn các phương pháp hiện nay, số người mắc ung thư chắc chắn còn tăng mạnh.
Khác với những “thông tin kiểu hù doạ” của truyền thông như “ung thư Việt Nam xếp đầu thế giới”, số liệu Globocan 2018 cho thấy tỷ lệ mắc mới ung thư ở nước ta không cao so với thế giới, 151,4 ca so với 197,9 ca/100.000 dân. Một “tin vui” khác là nếu so với số liệu Globocan 2012, Globocan 2018 cho thấy ung thư phổi ở nước ta đã rớt xuống hàng thứ hai sau ung thư gan về tỷ lệ mắc lẫn tử vong. “Vui” hơn là ung thư cổ tử cung không còn thuộc tốp 5 loại ung thư hàng đầu ở phụ nữ nước ta như năm 2012. Theo các chuyên gia, có lẽ người dân nước ta đã ý thức nhiều về dự phòng như chích ngừa, bỏ thuốc lá, giữ gìn vệ sinh, quan tâm đến tập luyện…
Tuần qua, tại cuộc họp báo ở Stockholm khi đến đây nhận 1 triệu USD cho đồng giải thưởng Nobel Y học năm nay, GS James Allison người Mỹ nhận định “chẳng bao lâu nữa con người sẽ tiến tới khống chế được một vài loại ung thư, nhưng thế giới sẽ không bao giờ xoá bỏ được ung thư”.
GS Tasuku Honjo, đồng chủ nhân giải thưởng, thì cho rằng ông trông đợi không bao lâu nữa liệu pháp miễn dịch sẽ được sử dụng để chống trả phần lớn bệnh ung thư. Ông tin tưởng: “Ung thư có thể được chữa trị hiệu quả, ngay cả khi chúng ta không thể loại bỏ được hoàn toàn thì vẫn có thể sống chung với một số khối u”.
Đồng tình với hai nhận định này, TS Shelley S Tworoger, phó giám đốc trung tâm Ung thư Moffitt (Hoa Kỳ), cho rằng con người có thể sẽ không loại bỏ hoàn toàn bệnh ung thư, nhưng nhiều loại ung thư vẫn có thể được phòng ngừa hoàn toàn bằng cách thay đổi lối sống. Tworoger nói: “Chúng ta có thể ngừa ung thư bằng cách ngưng hút thuốc, cải thiện chế độ dinh dưỡng, vận động nhiều hơn, kiểm soát cân nặng và chích ngừa HPV”.
Thực tế theo một nghiên cứu của trung tâm Ung thư Anderson (Hoa Kỳ), chỉ có 5% bệnh ung thư là di truyền, 95% còn lại do những yếu tố ảnh hưởng, cụ thể 30% liên quan đến hút thuốc lá, 35% do ăn uống sai và đến 20% do nhiễm trùng.
Vậy đó, ung thư đâu phải là gam màu xám xịt mà còn nhiều gam màu tươi sáng và tích cực. Nói như GS.BS Nguyễn Chấn Hùng, chủ tịch hội Ung thư Việt Nam, nhiều thông tin hiện nay về ung thư khiến người ta hiểu sai và hoảng sợ, chẳng hạn thông tin ung thư Việt Nam cao nhất nhì thế giới là hoàn toàn sai. Ông nói: “Ung thư không phải “trời kêu ai nấy dạ”, nhiều loại ung thư có thể phòng ngừa được. Ngay cả khi bệnh thì “ung thư biết sớm trị lành, nếu mà để trễ dễ thành nan y”.
An Nhiên (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này