09:57 - 17/05/2018
Trị không xuể bệnh loạn trí
Thống kê cho thấy cuối năm 2017 có đến hơn 9 triệu người Việt bị các rối nhiễu tâm trí, trong đó khoảng 300.000 người bị tâm thần nặng.
Đáng lo là việc chăm sóc và điều trị bệnh này lại gặp khó khăn do thiếu cơ sở và nguồn lực.
Gần 10 giờ sáng ngày 10/5, tại khoa khám bệnh 1 bệnh viện Tâm thần TP.HCM, hàng trăm người vẫn đứng ngồi lố nhố chờ khám bệnh. Khoa có gần 20 bàn khám vẫn không đủ để giải quyết số bệnh nhân khắp nơi đổ về.
Bà Hương, 52 tuổi, ngụ tại Đồng Nai, bị mất ngủ nhiều tháng qua sau khi đứa con gái 20 tuổi bỏ nhà ra đi. Đi chữa ở địa phương và vài phòng khám bên ngoài, bác sĩ nói bà bị trầm cảm, nhưng do chữa hoài không hết nên bà quyết định lên TP.HCM. Bà nói: “Tôi đến đây từ 8 giờ sáng, chờ đến giờ vẫn chưa được khám”.
Ra đời cả trăm năm nay, bệnh viện Tâm thần TP.HCM tiền thân là bệnh viện Chợ Quán. Ban đầu nó được sử dụng để phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh tâm thần cho một thành phố 1 – 2 triệu dân, nhưng nay dân số thành phố đã gần 10 triệu, chưa kể người dân đến từ nhiều địa phương khác, nơi hệ thống chăm sóc sức khoẻ tâm thần chưa phát triển.
BS Nguyễn Phi Bình, người có hơn 30 năm làm việc tại bệnh viện, chia sẻ: “Cơ sở ngày một xuống cấp và nhiều năm nay người ta từng có ý tưởng di dời bệnh viện đi nơi khác để xây mới, thế nhưng ý tưởng này không biết bao giờ thành hiện thực”.
Có người nói, đi khám tâm thần ở một bệnh viện chật chội, quá tải, xuống cấp như thế thì không bệnh chắc cũng có thể bệnh, bệnh nhẹ có thể thành bệnh nặng. Bởi ngoài tình trạng đông đúc, bệnh viện còn có cả sự ồn ào từ chiếc loa phóng thanh của phòng thu phí, lien tục kêu bệnh nhân đến đóng tiền và có cả cái nóng hầm hập do cơ sở quá nhỏ bé và không thông thoáng.
Đối diện với khoa khám bệnh 1 là khu vực được che chắn kỹ, dùng làm nơi điều trị nội trú cho bệnh nhân cấp tính.Thế nhưng, qua các khe hở người ta vẫn có thể nhìn thấy cảnh bệnh nhân sinh hoạt, và dĩ nhiên, bệnh nhân cũng có thể nhìn thấy và nghe thấy những gì của thế giới bên ngoài.
Thống kê của bộ Lao động – thương binh và xã hội vào cuối năm 2017, cho thấy có đến hơn 9 triệu người Việt bị các rối nhiễu tâm trí, trong đó khoảng 300.000 người bị tâm thần nặng. Tại một hội thảo trong năm qua, viện Sức khoẻ tâm thần – bệnh viện Bạch Mai cho biết khoảng 30% dân số nước ta có rối loạn tâm thần, trong đó trầm cảm chiếm đến 25%!
Mỗi tuần vẫn tham gia khám ngoại trú, BS Bình cho biết ngoài các bệnh tâm thần quen thuộc trước nay như động kinh, tâm thần phân liệt, gần đây ở nước ta rộ lên nhiều tình trạng lo âu, trầm cảm. BS Bình lý giải: “Con người hiện đại ngày càng bị nhiều áp lực cuộc sống về kiếm tiền, lo cho gia đình, chưa kể các vấn nạn thất nghiệp, ly dị, bệnh tật, môi trường sống bất an cũng gia tăng”.
Nhưng một dạng tâm thần đáng sợ xuất hiện thời gian qua là tình trạng nghiện rượu, thuốc kích thích và ma tuý. Nhiều vụ việc kích động, quậy phá, tấn công người, gây án, vi phạm pháp luật xảy ra ở nước ta vừa qua ít nhiều có liên quan đến vấn nạn này. “Rất khó cai nghiện, điều trị cho người lạm dụng ma tuý hay thuốc kích thích”, BS Bình nói tiếp.
Thực tế kể từ năm 1994, TP.HCM đã xây dựng được một mô hình quản lý và chăm sóc bệnh nhân tâm thần khá bài bản từ bệnh viện xuống tận phường, xã; thế nhưng do những khó khăn về nhân lực, cơ sở vật chất mà mạng lưới này chưa hoạt động hiệu quả như mong muốn.
“Việc quản lý và điều trị bệnh nhân tâm thần ngoại trú chủ yếu cho người mắc các bệnh nặng như động kinh, tâm thần phân liệt. Còn các vấn đề nhẹ như stress, lo âu, trầm cảm, mất ngủ hầu như chưa được đụng đến. Nhưng các đối tượng này nếu không được để ý thì bệnh nhẹ sẽ thành bệnh nặng, mạn tính và khó chữa”, BS Kh., phụ trách phòng khám bác sĩ gia đình của một phường ở quận Tân Bình, chia sẻ.
Dương, 37 tuổi, ngụ tại quận 10, là thí dụ.Cách đây hai năm, sau khi thất nghiệp anh đột nhiên bị mất ngủ, buồn chán.Khám vài nơi không hết, có người khuyên anh đi khám tâm thần, nhưng sợ bị kỳ thị nên anh bàn với người nhà tiếp tục khám ở một bác sĩ quen. Thay vì tìm nguyên nhân giải quyết, bác sĩ chỉ cho anh thuốc an thần. Sau một năm, do tình trạng ngày một nặng, thậm chí có lần anh còn muốn tự tử, lúc này người nhà mới đưa anh đến bệnh viện Tâm thần khám và bác sĩ chẩn đoán anh mắc trầm cảm nặng.
Trong khi nhiều nơi nguồn lực y tế chưa thể với tay đến những người có vấn đề về tâm thần, thì đâu đó xuất hiện những cách làm mới đáng quan tâm. Tại bệnh viện quận 2, TP.HCM, sau một năm hoạt động hiệu quả, phòng khám khoa tâm lý lâm sàng đã được nâng cấp rộng rãi và khang trang hơn. Trong khi đó, tại bệnh viện quận Thủ Đức, TP.HCM, gần hai năm qua ban giám đốc đã gửi một số bác sĩ, điều dưỡng đi học chuyên khoa để quay về thành lập khoa tâm thần.
BS Nguyễn Minh Quân, giám đốc bệnh viện quận Thủ Đức, giải thích về ý tưởng này: “Việc xây dựng khoa dựa trên thực tế số người có vấn đề tâm thần nhẹ trong quận ngày càng nhiều, họ cần một nơi khám và điều trị hiệu quả mà không phải đi xa. Bên cạnh đó, nhiều bệnh nhân tâm thần dạng kích động cũng không muốn chuyển lên bệnh viện thành phố chữa trị, mà chỉ muốn chữa tại chỗ”.
An Lành (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này