09:34 - 27/07/2019
Sai sót y khoa: khó chia sẻ bài học sai lầm?
“Đã làm việc thì phải có sai sót, nhưng bệnh viện nước ta thường che giấu sai sót y khoa xảy ra ở cơ sở mình, ngay cả khi sai sót xuất hiện trước công luận. Vì không chia sẻ bài học cho nhau, nên sai sót có thể lặp lại”, giám đốc một bệnh viện tại TP.HCM chia sẻ.
Hàng loạt sự cố y khoa xảy ra thời gian qua ở nhiều bệnh viện trên cả nước, đã khiến dư luận không khỏi lo lắng.Tại Bình Định, một sản phụ được cho là tử vong bất thường. Tại Hà Tĩnh, một thai nhi tử vong với vết thương ở cổ. Còn tại TP.HCM, một em bé bốn tuổi tử vong sau khi nhập viện với diễn tiến khó hiểu, và một phụ nữ tử vong do bác sĩ cấp cứu thiếu kinh nghiệm, chưa kể trước đó là vụ khoan nhầm cẳng chân cho bệnh nhân bị gãy đốt sống ngực. Có vụ việc còn chờ kết luận cuối cùng từ giới chuyên môn, nhưng có vụ việc mười mươi đã rõ, phải gọi là “sai sót y khoa”, vì xuất phát từ sai lầm của bệnh viện.
Nhưng đó chỉ là “bề nổi của tảng băng”. Sai sót y khoa không chỉ thế, mà còn là việc bác sĩ không tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn khiến bệnh nhân nhiễm trùng sau mổ, điều dưỡng phát nhầm thuốc cho bệnh nhân, hoặc nhân viên y tế vệ sinh chăm sóc không đúng cách khiến bệnh nhân lây nhiễm chéo… Chỉ có điều những vụ việc này không gây hậu quả nghiêm trọng, và bệnh nhân lẫn thầy thuốc không lưu ý nên chúng ít được bàn luận.
Tuy nhiên, ngay cả với những sự cố nghiêm trọng làm bệnh nhân tàn tật hoặc tử vong, theo người trong cuộc, chúng cũng ít khi được phân tích thấu đáo và rút ra bài học cần thiết, để sự cố không lặp lại; và đặc biệt hơn nữa, những bài học hầu như không bao giờ được chia sẻ với đồng nghiệp hoặc cơ sở y tế khác. Vì lý do gì? Một bác sĩ ngoại khoa chia sẻ: Vì người ta ngại đụng chạm, sợ ảnh hưởng đến thành tích thi đua hoặc uy tín cá nhân, tập thể.
Nhưng sai sót y khoa không phải là vấn đề của những quốc gia có nền y học kém cỏi, mà là chuyện của thế giới, cả ở những quốc gia có nền y học tiên tiến. Trong một bài bình luận sắc sảo trên tờ The Wall Street Journal năm 2012 có tựa đề: Làm thế nào ngăn chặn bệnh viện giết chúng ta (How to Stop Hospitals From Killing Us), Marty Makary, phó giáo sư ngoại khoa làm việc cho nhiều bệnh viện hàng đầu của Mỹ, như Georgetown, Johns Hopkins và Harvard, viết: “Khi một vụ rớt máy bay ở Mỹ, dù đó là một vụ nhỏ, nó vẫn xuất hiện trên báo chí và cảnh sát vào cuộc để điều tra, rút ra bài học để phi công và hãng hàng không biết được làm thế nào để bay an toàn hơn. Thế nhưng đối với sai sót y khoa, giết chết mỗi tuần một lượng người đủ cho bốn chuyến bay lớn, thì mọi người lại không lưu tâm đúng mức, và giới chuyên môn cũng ít khi học hỏi được bài học từ đó”.
Trong một khảo sát mới đăng tuần qua trên tạp chí khoa học BMJ, tiến sĩ Maria Panagioti, trung tâm Nghiên cứu an toàn bệnh nhân Manchester (Anh), cho biết có khoảng 1 trong 20 bệnh nhân là nạn nhân của những sai sót y khoa có thể phòng ngừa được, và 12% sự cố đó khiến bệnh nhân tử vong hoặc tàn tật suốt đời. Nhà nghiên cứu phân tích, phần lớn sai sót y khoa xảy ra trong phẫu thuật và đơn vị săn sóc tích cực, hơn là các lĩnh vực khác. Đáng chú ý, nếu chỉ tính ở Mỹ, sai sót y khoa có thểgây thiệt hại đến hơn 9,3 tỷ USD.
Là một người đau đáu với thực trạng sai sót y khoa, vào năm 2012 bác sĩ Marty Makary đã cho ra mắt cuốn sách nổi tiếng Không thể đếm được: Những gì bệnh viện không nói cho bạn và làm thế nào sự minh bạch có thể tạo ra cách mạng trong chăm sóc sức khoẻ (Unaccountable: What Hospitals Won’t Tell You and How Transparency Can Revolutionize Health Care, 2012, NXB Bloomsbury Press), kêu gọi các bệnh viện cần minh bạch và chia sẻ những bài học sai lầm để bệnh nhân có thể được chăm sóc tốt hơn, bởi nếu không “cũng những sai lầm đó sẽ lặp đi lặp lại và bệnh nhân bị bỏ quên trong bóng tối”. Ông viết: “Tôi đang cố gắng phá vỡ văn hoá y khoa đóng chặt cửa. Thật đau xót khi bệnh nhân thiệt hại vì những sai lầm của người thầy thuốc, và người thầy thuốc cũng có thể đau khổ như thế. Nhưng nếu không thể nói về sai lầm, làm sao chúng ta có thể thay đổi được mọi chuyện và làm cho chúng tốt hơn?”.
Dương Cầm (theo TGHN)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này