14:10 - 06/04/2017
Phòng khám chữa bệnh không dùng thuốc
Tại khu khám ngoại trú bệnh viện quận 2, TPHCM mới đây xuất hiện một phòng khám khá lạ. Ở đây thầy thuốc và bệnh nhân có thể ngồi trò chuyện với nhau hàng giờ và khi ra về bệnh nhân không phải dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Tâm bệnh quan trọng như thân bệnh
Phòng khám thuộc khoa tâm lý học lâm sàng, được xem là mô hình đầu tiên của cả nước có mặt tại một bệnh viện đa khoa người lớn. Trưởng khoa, TS Lê Minh Thuận, cho biết đối tượng điều trị là bệnh nhân nội trú các khoa khác hoặc bệnh nhân ngoại trú có vấn đề về tâm lý do phòng khám bác sĩ gia đình chuyển qua. Nhưng khác với trị bệnh thực thể, trị liệu tâm lý hoàn toàn không dùng thuốc; thay vào đó, thông qua trò chuyện, chuyên gia tâm lý lâm sàng khơi gợi bệnh nhân bộc lộ vấn đề cá nhân và đồng hành cùng họ để giải quyết vấn đề.
Mới đây, phòng khám tiếp nhận hai chị em gái, sáu tuổi và tám tuổi, được bác sĩ chuyển qua vì không phát hiện bất kỳ bệnh lý thực thể nào và nghi ngờ hai em có vấn đề tâm lý. TS Thuận nói: “Ở nhà các em vẫn trò chuyện và vui đùa với nhau, nhưng khi đi khám bệnh thì không nói bất kỳ câu nào. Chúng tôi mất hơn 45 phút để tương tác nhưng hai em vẫn không chịu nói.
Có lẽ chúng có một sang chấn tâm lý nào đó, nhưng để biết được sang chấn này là gì thì chúng tôi còn phải theo dõi tiếp”.
ThS Phan Thị Hoài Yến, chuyên gia tâm lý lâm sàng làm việc tại phòng khám này cho biết không giống các vấn đề thực thể, vấn đề tâm lý thường phức tạp và khó phát hiện, vì thể để tìm hiểu được, chuyên gia tâm lý mất rất nhiều công sức.
Chị nói: “Những ca tham vấn tâm lý có thể chỉ làm từ 2 – 3 phiên là thành công, nhưng với những ca có vấn đề tâm lý thực sự, chuyên gia tâm lý phải mất vài năm trời mới can thiệp được. Chẳng hạn chúng tôi có một bệnh nhân ở miền Tây, năm năm nay mỗi năm người này phải lên thành phố điều trị tâm thần vài lần rồi sau đó điều trị tiếp về tâm lý. Nhờ sự kiên trì này mà sức khoẻ bệnh nhân đang cải thiện”.
Bệnh nhân của khoa có thể là một người bị một bệnh thực thể nào đó nhưng lại kèm theo vấn đề về tâm lý, vì thế để điều trị toàn diện bệnh nhân, bác sĩ chuyên khoa phải hội chẩn với chuyên gia tâm lý. Đó có thể là một cô gái bị tai nạn giao thông lo lắng sau này khi lành bệnh mình không còn mặc được các trang phục xinh đẹp như trước. Một cụ ông bị vấn đề về tim mạch nhưng lo âu chuyện con cái tranh giành gia tài, hay một người mẹ bị bệnh dạ dày nhưng bực bội con thường đi chơi tối về trễ…
Nhờ sự can thiệp của chuyên gia tâm lý, bệnh nhân sẽ được điều trị triệt để và mau hồi phục.
Cần các chuyên ngành hợp tác
Tại một hội thảo vào cuối năm 2015, đại diện bộ Y tế cho biết khoảng 15% dân số Việt Nam mắc các rối loạn tâm thần phổ biến, trong đó 3 triệu người mắc rối loạn tâm thần nặng. Đây quả là vấn đề đáng lo, vì như thế cứ 100 bệnh nhân đến bệnh viện sẽ có khoảng 15 người kèm theo các rối loạn tâm thần. Nếu không để ý chuyện này, hậu quả có thể rất lớn.
Vài năm gần đây ở các bệnh viện nước ta xảy ra tình trạng bệnh nhân nhảy lầu tự tử và theo các chuyên gia, ít nhiều họ đều có vấn đề tâm lý. TS Thuận nhận định: “Khó biết thực sự vì sao họ tự tử, nhưng có thể họ đau buồn vì bệnh tật, lo âu gánh nặng viện phí, buồn bã chuyện gia đình… Nếu thiếu sự nâng đỡ khi nằm viện, họ cảm thấy bế tắc và dễ nảy sinh suy nghĩ tiêu cực”.
BS Nguyễn Minh Trí Viên, viện Tim TPHCM, cho biết phần lớn bác sĩ nước ta chỉ chú trọng điều trị bệnh thực thể nhưng lại bỏ qua hoặc ít chú trọng các vấn đề tâm lý của người bệnh, vì thế việc điều trị có thể kéo dài, tốn kém và bệnh có nguy cơ tái phát. “Có thể do bác sĩ quá tải công việc hoặc do họ không được đào tạo nhiều về tâm lý khi học trong trường y khoa”, ông nhận xét.
Thật bất ngờ khi biết rằng tại trường đại học Y dược TPHCM hiện nay sinh viên chỉ được học một tín chỉ (15 tiết) về tâm lý lâm sàng… vào năm thứ hai. Với số thời gian ít ỏi này, không ngạc nhiên khi ra trường người thầy thuốc ít chú trọng đến khía cạnh tâm lý trong trị bệnh, mà cứ chăm chăm vào xét nghiệm tìm bệnh và hướng đến những phương pháp trị bệnh tân kỳ.
BS Lương Lễ Hoàng, một người quan tâm đến trị liệu tâm lý song song với trị liệu thực thể, từng nói: “Đã đến lúc nhà điều trị không được phép cúi xuống toa thuốc quá sớm. Trái lại, họ phải nhìn người bệnh lâu hơn, phải nghe người bệnh kỹ hơn, để nhận ra nửa kia của bệnh nhân, một nửa rất mông lung, rất phức tạp nhưng là một nửa không thể tách rời trong mỗi người bệnh cá biệt”.
Theo ThS Hoài Yến, tâm lý chiếm trọn cuộc sống con người, nếu bỏ qua khía cạnh này, việc điều trị có thể không thành công. Chị nói: “Không ít bệnh nhân đi nhiều bệnh viện mà vẫn không hết bệnh. Sau đó, bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân có kèm theo vấn đề tâm lý nên chuyển sang điều trị tâm lý, từ đó bệnh của họ mới mau khỏi”.
Chuyên gia tâm lý lâm sàng – một nghề vất vả
Theo ThS Phan Thị Hoài Yến, một bác sĩ điều trị mỗi ngày có thể khám vài chục ca nhưng chuyên gia tâm lý lâm sàng chỉ tham vấn được 2 – 3 ca/ngày vì mỗi phiên can thiệp kéo dài 60 – 90 phút, thậm chí gấp đôi thời gian nếu bệnh nhân là trẻ em. Chị nói: “Chúng tôi phải thực sự thoải mái trước khi tham vấn, còn nếu còn vương vấn tâm lý ca bệnh trước, buồn bực chuyện cá nhân hay sức khoẻ có vấn đề thì không thể hành nghề được”.
Bình Yên
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này