16:53 - 20/07/2017
Nhồi máu cơ tim nữ chưa được cảnh báo
Lâu nay nói đến nhồi máu cơ tim (NMCT), nhiều người thường nghĩ đến nạn nhân là nam giới. Điều này không sai, thế nhưng do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, theo các chuyên gia, nữ giới ngày càng bị nhiều.
Dễ bị bỏ qua vì triệu chứng mơ hồ
Giữa tháng này là tròn nửa năm ngày bà N.T.N, 60 tuổi, ngụ tại quận 8, TPHCM, qua đời. Lúc còn sống, trong ba năm cuối đời bà bị béo phì, đái tháo đường và đi khám định kỳ hàng tháng tại một bệnh viện công.
Ngày 15/1, trong lúc ăn tối ở nhà, bà đột nhiên ngã ra bất tỉnh và được chuyển đến bệnh viện C. Tại đây, sau hơn một giờ cấp cứu, bác sĩ bất lực và thông báo người thân đưa bà về nhà. Giấy xuất viện ghi rõ nguyên nhân tử vong của bà N. là NMCT.
K., con gái của bà N. nói: “Tôi bất ngờ khi nghe nói mẹ tôi bị bệnh tim vì trước đó mẹ tôi không hề có triệu chứng gì. Nhưng bác sĩ cho biết mẹ tôi béo phì và đái tháo đường nên dễ bị NMCT”.
ThS.BS Vũ Hoàng Vũ, phó trưởng khoa tim mạch bệnh viện đại học Y dược TPHCM, cho biết ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về tần suất mắc bệnh mạch vành và NMCT ở nữ giới, nhưng tại bệnh viện ông làm, khoa cấp cứu vẫn tiếp nhận nhiều bệnh nhân nữ bị NMCT.
Ông nói: “Cùng một lứa tuổi, nam giới chắc chắn sẽ bị NMCT nhiều hơn nữ giới nếu người nữ còn tuổi hành kinh do họ được estrogen bảo vệ. Nhưng sau tuổi mãn kinh, lượng estrogen của nữ giảm sút, nguy cơ NMCT của nữ sẽ tăng lên ngang bằng với nam giới”.
Theo BS Vũ, triệu chứng điển hình của NMCT là đau ngực, nặng ngực sau xương ức, có cảm giác ngực bị bóp đè, cường độ đau ngày càng nặng và có thể lan ra tay trái, lên cằm hoặc sau lưng. Lúc này, nếu có thuốc nitroglycerin ngậm hoặc xịt dưới lưỡi, bệnh nhân sẽ cải thiện triệu chứng ngay. Nhưng khi bị quá nặng, dù có sử dụng thuốc, triệu chứng cũng không cải thiện.
Điều đáng nói ở đây là triệu chứng NMCT ở nữ lại thường mơ hồ hơn nam, đặc biệt ở người mắc bệnh tiểu đường. Bác sĩ Vũ giải thích: “Ở người tiểu đường dây thần kinh phụ trách cảm giác đau của họ khác người bình thường. Vì thế họ có thể không thấy đau ở ngực mà đau căng nhẹ trên rốn khiến họ nhầm tưởng là đau dạ dày. Có người lại không đau mà chỉ thấy ho, ngộp thở, khó thở nhẹ và tưởng mình bị bệnh phổi”.
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Circulation vào năm 2003 trên 515 phụ nữ trên 66 tuổi bị NMCT, cho thấy một tháng trước khi bị NMCT 70% những người này cảm thấy mệt bất thường, gần 50% thấy khó ngủ, ngộp thở nhẹ và khi xảy ra NMCT, 43% họ không thấy đau ngực.
Do điều này mà triệu chứng NMCT ở nữ thường bị bỏ qua. Họ có thể đến bệnh viện trễ, hoặc đến với triệu chứng không rõ ràng khiến bác sĩ gặp khó khăn trong chẩn đoán và xử trí.
Xu hướng trẻ hoá NMCT ở nữ
Trong vài năm gần đây, xu hướng nữ giới bị NMCT ở nước ta có chiều hướng gia tăng, ngay cả ở người trẻ. Bác sĩ cấp cứu của một bệnh viện lớn ở TPHCM cho biết ông từng gặp một phụ nữ NMCT mới 40 tuổi.
PGS.TS Trương Quang Bình, phó giám đốc bệnh viện đại học Y dược TPHCM, nói: “Khi đời sống kinh tế khá lên, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt của con người không còn hợp lý. Người ta ăn béo, ăn mặn, sử dụng rượu bia nhiều nhưng lại ít vận động. Chưa kể áp lực công việc khiến người ta ngày càng bị stress nhiều. Tất cả điều này làm cho các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, béo phì trẻ hoá, từ đó dẫn đến xu hướng trẻ hoá NMCT, trong đó có nữ giới”.
Một số nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa những yếu tố nguy cơ và NMCT. Chẳng hạn người hút thuốc dễ bị NMCT gấp 2 – 4 lần so với người không hút thuốc, nguy cơ NMCT ở người không tập luyện nhiều hơn người tập luyện 50%, còn tỷ lệ này ở người ăn nhiều chất béo bão hoà là 30%.
Nếu có vấn đề sức khoẻ sẵn, tình hình nghiêm trọng hơn. Người tăng cholesterol máu có nguy cơ NMCT gấp hai lần người có cholesterol bình thường, ở người có bệnh tiểu đường nguy cơ này cũng tăng gấp đôi, còn người béo phì nguy cơ NMCT tăng đến… mười lần.
BS Vũ Hoàng Vũ khuyến cáo khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ NMCT nào, người dân nên chủ động tìm đến cơ sở y tế sớm, vì thời gian xử lý NMCT tốt nhất là trong vòng 12 giờ đầu tiên.
Ông nói: “Đó là “thời gian vàng” vì càng đến sớm vào thời gian này cơ hội bệnh nhân được cứu sống và bảo tồn trái tim càng cao. Do đa phần NMCT là tắc nghẽn, nên bệnh nhân sẽ được bác sĩ tái thông mạch vành bằng thông tim can thiệp. Nếu đến trễ, cơ hội tái thông mạch máu thấp và cơ tim cũng bị hoại tử nhiều, chất lượng cuộc sống sau này của bệnh nhân thấp vì họ có thể bị suy tim”.
Trong khi đó, PGS.TS Trương Quang Bình đưa ra một con số dễ hiểu: “Bệnh nhân NMCT nếu không can thiệp gì hết, 100 người có 25 người tử vong, nhưng nếu can thiệp kịp thời số tử vong chỉ còn lại năm người. Nước Mỹ trước đây từng có số tử vong vì NMCT rất cao, nhưng do người dân ngày càng hiểu biết tốt về phòng ngừa bằng thay đổi lối sống và dinh dưỡng, nên con số này giảm đi rất nhiều. Hy vọng 5 – 10 năm nữa tình hình nước ta được cải thiện nếu từ bây giờ người dân nhận thức được các yếu tố nguy cơ và biết phòng ngừa”.
bài, ảnh Bình Yên
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này