10:21 - 05/03/2016
Đã tìm ra cách virus Zika tấn công não thai nhi
Các nhà khoa học tin rằng họ đã phát hiện ra virus Zika gây bệnh đầu teo của các thai nhi như thế nào.
Zika được cho là nguyên nhân khiến trẻ sinh ra mắc chứng đầu teo và nhiều trường hợp nặng khiến não bị huỷ hoại.
Kể từ khi nạn dịch bùng phát càn qua các nước Mỹ, các nhà khoa học ở Brazil đã ngày càng quan ngại về sự liên quan khả dĩ giữa Zika và bệnh teo đầu.
Mối lo ngại quốc tế cũng tương tự, nên vào ngày 1/2 vừa qua Tổ chức y tế thế giới công bố tình trạng khẩn cấp đối với nạn dịch đang bùng phát.
Tới nay, các nhà khoa học tại Đại học John Hopkins ở Baltimore, Đại học bang Florida và Đại học Emory ở Atlanta đã phát hiện ra bằng chứng virus gây khuyết tật cho thai nhi như thế nào.
Họ tìm thấy virus nhiễm một cách chọn lọc vào các tế bào tạo nên võ não của thai nhi, hoặc các lớp bên ngoài.
Virus làm cho các tế bào đó chết đi thay vì phân chia bình thường để tạo ra các tế bào não mới.
Trong khi sự đột phá này chưa chứng minh mối liên quan chính xác giữa Zika và bệnh teo đầu, nhưng điều đó soi sáng nhiều hơn về cách thức virus tấn công cơ thể.
Giáo sư sinh học Hengli Tang, Đại học Florida, nói: “Chúng tôi cố sức san bằng khoảng trống kiến thức giữa lây nhiễm và các khuyết tật về thần kinh.
“Nghiên cứu này là bước sớm nhất trong nỗ lực đã nêu để trả lời một câu hỏi hóc búa.”
“Hiện nay ta có thể nghiên cứu con virus tác hại đúng loại tế bào, sàng lọc thuốc điều trị đúng loại tế bào và nghiên cứu sinh học của loại tế bào đó.”
Các nhà nghiên cứu cho rằng các thí nghiệm của họ cho thấy các tế bào đáng ngờ nhất được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm sẽ giúp sàng lọc thuốc bảo vệ các tế bào hoặc làm giảm bớt tình trạng nhiễm trùng đang diễn ra.
TS Guo-li Ming, giáo sư thần kinh học, tâm thần học và hành vi của Đại học John Hopkins ở Baltimore, nói: “Các nghiên cứu bào thai và trẻ sơ sinh với các bộ não nhỏ phát lộ và các cái đầu bị teo trong các vùng bị tác động bởi Zika đã phát hiện những bất bình thường trong võ não, và virus Zika được tìm thấy trong mô thai.
“Trong khi nghiên cứu này không chứng minh một cách chính xác rằng virus Zika gây ra bệnh teo đầu, nghiên cứu chỉ nói được rằng các tế bào hình thành nên võ não có khả năng bị nhiễm virus, và sức sống của chúng có thể bị gián đoạn bởi virus.”
GS Minh dẫn đầu nhóm nghiên cứu cùng với GS Hongjun Song tại Đại học John Hopkins, và TS Hengli Tang, một nhà virus học ở Đại học bang Florida.
Trong một nghiên cứu được thực hiện nhanh phản ánh mối đe doạ sức khoẻ cộng đồng toàn cầu do Zika gây ra, các nhà nghiên cứu so sánh hậu quả của Zika trên các tế bào được gọi là tế bào tiền thân thần kinh võ não với hai loại tế bào khác: các tế bào gốc đa năng cảm ứng và các tế bào thần kinh chưa trưởng thành.
Các tế bào gốc đa năng cảm ứng được tạo ra nhờ tái lập trình các tế bào trưởng thành, và có thể làm phát sinh bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể, kể cả tế bào tiền thân thần kinh võ não.
Các tế bào tiền thân thần kinh võ não sau đó làm gia tăng tế bào thần kinh chưa trưởng thành.
Các thí nghiệm được tiến hành trong vòng không đầy một tháng, đã khởi sự khi TS Tang liên lạc với GS Ming và GS Song, những người sử dụng các tế bào gốc để nghiên cứu sự phát triển sớm của não.
Các phòng thí nghiệm của Đại học John Hopkins gửi các thành viên của nhóm nghiên cứu và các tế bào cho phòng thí nghiệm của TS Tang, nơi đây các tế bào được cho phơi nhiễm virus Zika.
Sau đó biểu hiện di truyền của các tế bào – bằng chứng về các loại gen được sử dụng bởi các tế bào và các loại gen không được sử dụng – được phân tích trong phòng thí nghiệm của Peng Jin tại Đại học Emory.
Theo TS Tang, ba ngày sau khi phơi nhiễm virus, 90% các tế bào tiền thân thần kinh võ não đều bị lây nhiễm và bị thay thế bằng những phiên bản sao chép của virus.
Hơn nữa các gen cần thiết để chống virus vẫn chưa được bật lên, một điều rất bất thường, ông nói thêm.
Nhiều tế bào nhiễm virus bị chết, và một số khác cho thấy biểu hiện gián đoạn các gen kiểm soát sự phân chia tế bào, điều đó chứng tỏ các tế bào mới đã không được tạo nên một cách hữu hiệu.
Sử dụng các loại tế bào cụ thể, được nhận diện cho phép các nhà nghiên cứu thấy được nơi nào não đang phát triển có thể bị thương tổn nhất, GS Song nói.
Ông và GS Ming hiện nay đang sử dụng các tế bào để tìm ra thêm các hậu quả của sự nhiễm Zika trên võ não đang phát triển.
“Hiện nay chúng tôi biết các tế bào tiền thân thần kinh võ não là những tế bào bị tổn thương và từ đó nhanh chóng sàng lọc phương pháp điều trị mới có thể đem lại hiệu quả,” GS Song nói thêm.
Các phát hiện của nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Cell Stem Cell.
Khởi Thức
Theo Cell Stem Cell, MailOnline/SKCĐ
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này