11:00 - 07/09/2019
Sữa bò và béo phì (kỳ 1): Không sữa nào có thể thay thế sữa mẹ
Câu chuyện uống sữa để cải thiện chiều cao của các mẹ Việt có từ… 20 năm trước. Những năm mà ngày nào bạn cũng thấy và nghe quảng cáo đủ các loại với những lời dẫn dụ ngọt ngào: giúp bé tăng chiều cao, bổ sung DHA tăng cường trí thông minh, v.v.
Những năm gần đây, tình hình đã thay đổi rất nhiều, người ta nghe lại rằng sữa làm cho con bạn béo phì, dậy thì sớm… và bên cạnh đó, vẫn có những chương trình “khuyến sữa” cho trẻ em Việt Nam mỗi năm để giảm suy dinh dưỡng, còi cọc.
TGHN đã trao đổi với nữ chuyên gia dinh dưỡng Trần Lan Hương và nữ chuyên gia sữa mẹ quốc tế Lê Nhất Phương Hồng về vấn đề này.
– Vì sao chúng ta có thể “quay ngoắt” 180 độ khi đánh giá về sữa, từ một thức uống bổ sung không thể thiếu cho trẻ em Việt Nam còi cọc, thấp bé nay trở thành một hiểm hoạ?
– Sự thay đổi quan điểm này đến khi chúng ta có đầy đủ các thông tin khách quan hơn về sữa bò. Những nguồn thông tin khách quan này đến từ các đơn vị và chuyên gia nghiên cứu độc lập, như: ĐH Harvard, uỷ ban Trách nhiêm y khoa Hoa Kỳ, bộ Lương thực Thuỵ Điển, hướng dẫn dinh dưỡng mới của Chính phủ Canada, sử gia y tế Maureen Minchin (Úc), v.v. là đáng tin cậy hơn so với những thông tin từ trước đến nay chúng ta được cung cấp bởi ngành công nghiệp sữa hay các đơn vị nghiên cứu nhận tài trợ của ngành này. Không phải chỉ có người tiêu dùng không có đủ thông tin, mà rất nhiều chính phủ, cho dù có mục đích tốt đẹp đến mấy, cũng đã sai lầm khi chỉ nghe thông tin một chiều từ những nghiên cứu không độc lập, không khách quan này, dẫn đến thần thánh hoá sữa bò. Sự cho phép quảng cáo khuếch trương sản phẩm quá dễ dãi nhiều năm qua ở Việt Nam, dẫn đến tạo ra nhu cầu ảo về các sản phẩm sữa bò, kích thích tiêu dùng quá mức, và dẫn đến các hậu quả về sức khoẻ đã được các nghiên cứu độc lập cảnh báo. Nếu các chương trình “khuyến sữa” tập trung vào nhóm trẻ em có nguy cơ còi cọc cao ở các vùng miền núi thiếu ăn, thay vì ở các thành phố lớn, nơi trẻ em đang ăn quá dư thừa chất đạm (hơn 200%) và tỷ lệ thừa cân béo phì đã gần 50% ở trẻ tiểu học, thì chương trình này mới làm đúng ý nghĩa của nó. Nhưng bạn thử nghĩ xem, nguồn doanh thu chủ yếu các doanh nghiệp sữa nhắm tới trong chương trình này, liệu có phải từ những vùng thiếu đói?
– Chưa kể là có cả loại sữa thay được các thành phần của sữa mẹ. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy nhiều đứa trẻ bỏ bú mẹ từ rất sớm, có khi người mẹ chỉ cho bú có hai, ba tháng đã thay sữa bột, mà đứa trẻ vẫn lớn và phát triển? Có nghiên cứu nào cho thấy rõ hơn về vấn đề này không, thưa chị?
– Trong điều 5 của tờ trình số 979/TTr-BYT trình Chính phủ Việt Nam ngày 4/10/2016, về việc xin giữ nguyên quy định “cấm quảng cáo sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi” tại điều 7 luật Quảng cáo, bộ Y tế Việt Nam ghi rõ: “Việc kinh doanh sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, đem lại cho các doanh nghiệp siêu lợi nhuận. Vì vậy, các doanh nghiệp này không ngừng quảng cáo quá mức về tính ưu việt của sản phẩm, như: giúp trẻ cao lớn hơn, thông minh hơn, gia tăng sức đề kháng… khiến không ít bà mẹ nghĩ rằng, để con mình thông minh và phát triển tốt thì phải cho con ăn sữa thay thế sữa mẹ. Vì thế, thay vì cho con bú sữa mẹ, họ lại lựa chọn cho con mình ăn các sản phẩm dinh dưỡng được chế xuất công nghiệp, và kết quả là ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ, cũng như làm giảm sức đề kháng, gia tăng bệnh tật ở trẻ”.
Tại điều 6, bộ Y tế khẳng định: “Chúng ta không nên nhầm tưởng sữa thay thế sữa mẹ là tốt hơn sữa mẹ, bản chất sữa thay thế sữa mẹ là sản phẩm công nghiệp, được chế tạo từ sữa của con bò cùng với các hoá chất khác”.
Chỉ có sữa mẹ mới chứa kháng thể sống và đầy đủ các chất dinh dưỡng theo đúng tỷ lệ chuẩn phù hợp cho loài người, để giúp trẻ sơ sinh hoàn thiện hệ miễn dịch, hệ tiêu hoá, hệ khuẩn ruột và các chức năng khác. Sữa mẹ chứa lượng DHA tự nhiên cao gấp bốn lần sữa bò, để giúp cấu tạo bộ não của loài người. Nhìn bề ngoài các em bé nuôi bằng sữa bò trông vẫn lớn và phát triển, nhưng đây là cách nuôi dưỡng lệch chuẩn (bao gồm cả suy dinh dưỡng và thừa cân béo phì – đây là chuẩn cân đối BMI), và những hậu quả để lại có thể âm thầm và kéo dài.
Trong cuốn sách Milk Matters (2015) của sử gia y tế Maureen Minchin (Úc), có đầy đủ các bằng chứng khoa học về mối liên hệ giữa việc thay thế sữa mẹ bằng sữa nhân tạo, và tiếp tục dùng sữa khác loài sau khi đến tuổi không còn cần dùng sữa – với các vấn nạn suy dinh dưỡng, thừa cân béo phì, dậy thì sớm, rối loạn/ suy yếu miễn dịch, các bệnh mãn tính tim mạch, tiểu đường… và những bệnh không lây, như dị ứng đại trà (vấn nạn thời đại ở phương Tây), nhưng truyền dọc qua các thế hệ, tăng nguy cơ tử vong và rút ngắn tuổi thọ… Những bằng chứng khoa học khách quan này khiến bất kỳ người có óc suy xét nào cũng phải đặt lại dấu hỏi về niềm tin lâu nay: “phương Tây họ uống và dùng sản phẩm sữa bò nhiều thế hệ nên cao to khoẻ mạnh, có làm sao đâu?!”.
Ngân Hà thực hiện (theo TGHN)
Có thể bạn quan tâm
Điều trị công nghệ cao có vì bệnh nhân?
Khi bệnh viện là chợ
Chập chùng xanh Tanah Rata
FDA Mỹ phê duyệt khẩn cấp thuốc trị Covid-19 Molnupiravir
Không nên quá hoảng sợ vì 3 vụ tử vong do bạch hầu ở Bình Phước
Tags:sữa bò và béo phì
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này