10:01 - 20/06/2018
Thực phẩm hữu cơ – thiệt ít giả nhiều
Cuối năm ngoái, bộ Khoa học và công nghệ ban hành bộ tiêu chuẩn quốc gia nông nghiệp hữu cơ. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đang gấp rút ban hành nghị định về nông nghiệp hữu cơ.
Chưa bao giờ thực phẩm hữu cơ lại được chú ý, trở thành một xu hướng sản xuất và tiêu dùng mới, nhưng bên cạnh người làm ăn tử tế cũng xuất hiện khối kẻ “tranh tối tranh sáng” để trục lợi…
Tự phong
Trong vai người tìm nguồn rau hữu cơ cho một trường quốc tế ở quận 2, chúng tôi tìm đến trang web http://gogreenvn.com, địa chỉ ở quận 10 (TP.HCM).Trên giao diện chính, trang web quảng cáo nhiều hình ảnh loại rau hữu cơ với giá bán cao gấp nhiều lần rau thường. 20.000 đồng 250g rau hữu cơ. Giá bán rất cao, nhưng khi yêu cầu cung cấp giấy chứng nhận, phụ trách thông tin trang web này nói: “Mình không có giấy chứng nhận hữu cơ, chỉ có giấy xét nghiệm các chỉ tiêu đất, nước, thuốc trừ sâu, giống biến đổi gien…!”
Tìm trên Google từ khoá “bán rau hữu cơ” cũng ra hàng trăm ngàn kết quả với vô số điểm bán, cửa hàng, trang web quảng cáo loại thực phẩm đang trở thành thời thượng này. Tuy nhiên, nếu chịu khó tận mắt chứng kiến sẽ… vỡ mộng. Hàng loạt các sản phẩm ghi nhãn “hữu cơ” tự phong, vì không có tổ chức chứng nhận bảo chứng, hoặc là các tổ chức không rõ ràng nguồn gốc hoặc năng lực đánh giá chứng nhận!
Một ngày cuối tuần, cầm trên tay gói trà và hạt điều của hai nhà cung cấp đưa hàng tới giới thiệu, bà Thảo, chủ cửa hàng thực phẩm hữu cơ trên đường Nguyễn Đình Chiểu (Q.3) khẳng định: đây là hàng hữu cơ giả, nên các đơn vị cung cấp này không đưa được các chứng nhận hữu cơ cho sản phẩm của họ. “Ngay trên bao bì họ vẫn ghi đạt chuẩn VietGAP, rồi lại khẳng định 100% hữu cơ, nhưng chỉ nhìn bao bì đã biết người sản xuất không hiểu gì về thực phẩm hữu cơ”, bà Thảo giải thích thêm.
Ngoài rau củ, quả tự phong hữu cơ, gần đây tại TP.HCM còn xuất hiện các loại thịt heo, thịt gà hữu cơ tại các điểm bán ở quận 1, quận 3 và quận 7. Giá thịt heo hữu cơ ở đây cao hơn từ 1,5 – 3 lần thịt heo thường. Theo tìm hiểu, hai thương hiệu thịt heo hữu cơ đang bán nhiều trên thị trường là BC và OF, nhưng trên nhãn mác và website của các doanh nghiệp này chỉ nói là heo được chứng nhận EM của Nhật Bản, chứ không có chứng nhận hữu cơ (organic). Chứng nhận EM của Nhật là chứng nhận dành cho các trang trại chăn nuôi áp dụng công nghệ vi sinh hữu hiệu (viết tắt là EM) của Nhật trong quá trình chăn nuôi, xử lý thức ăn và xử lý môi trường. Chứng nhận này không phải là chứng nhận hữu cơ! Thế nhưng, không hiểu sao các nhà sản xuất nói trên vẫn ung dung ghi là thịt heo hữu cơ trên chứng nhận EM.
Làm hữu cơ không dễ
Theo ông Lê Văn Toàn, quản lý trang trại hữu cơ tại Long Thành, Đồng Nai (thương hiệu Organica), để một sản phẩm đạt chuẩn hữu cơ không hề đơn giản, mà phải trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Đầu tiên là chọn vùng đất sạch không bị ô nhiễm hoá chất, kim loại nặng hay xung quanh có các khu công nghiệp, vùng sản xuất hoá học…; sau đó các chỉ tiêu đầu vào như đất, nước, không khí đều phải lấy mẫu và phân tích trước khi canh tác. Khi đã đảm bảo các yếu tố trên, quá trình canh tác phải đảm bảo không sử dụng phân bón hoá học, không thuốc trừ sâu, trừ cỏ hoá học, không chất kích thích tăng trưởng, không được dùng giống biến đổi gien (GMO)…
Khi đã đảm bảo các tiêu chí nói trên, doanh nghiệp mới mời các tổ chức chứng nhận quốc tế đánh giá. Tổ chức đánh giá lấy mẫu đất, nước, sản phẩm phân tích, cũng như cử chuyên gia đến đánh giá quy trình sản xuất, nhật ký ghi chép… Nếu đạt các tiêu chí theo chuẩn hữu cơ mà tổ chức đó công bố, sẽ cấp chứng nhận có thời hạn một năm. “Trong thời gian một năm, tổ chức chứng nhận có thể bất chợt đến kiểm tra trang trại hoặc kiểm toán sổ sách ghi chép.Nếu vi phạm các tiêu chuẩn canh tác hữu cơ, sẽ bị rút giấy chứng nhận”, ông Toàn nói.
Chính vì quá trình canh tác hữu cơ tốn nhiều thời gian và công sức, tài chính, nên đến nay ở Việt Nam, số lượng các doanh nghiệp có chứng nhận hữu rất ít.Theo bộ Nông nghiệp Mỹ, Việt Nam mới có 71 giấy chứng nhận hữu cơ của USDA dành cho các nông trại và nhà máy chế biến thực phẩm. Phần lớn những giấy chứng nhận trên thuộc về các vùng dừa và sản phẩm liên quan đến dừa, lúa gạo, khoai mì, trà, mía đường… Số lượng các nông trại rau quả đạt chứng nhận hữu cơ của USDA chỉ đếm đầu ngón tay.
Chứng nhận tốn kém, nhưng…
Nhiều doanh nghiệp cho rằng, việc bỏ tiền ra lấy chứng nhận là quá tốn kém hoặc hình thức. Tuy nhiên, một chuyên gia tư vấn nông nghiệp từng có thời gian làm cho một tổ chức chứng nhận quốc tế tại TP.HCM cho biết, đa số diện tích các trang trại ở Việt Nam dao động từ 1 – 5ha, chi phí chứng nhận mỗi năm khoảng 5.000 USD (khoảng 120 triệu đồng). Số tiền không quá lớn vì đổi lại, nếu có chứng nhận thì giá bán sẽ cao hơn rau thường tới 30 – 50%.
Ông Toàn nhẩm tính, 1ha rau hữu cơ có thể cho tối thiểu 100kg rau/ngày, hay 36 tấn mỗi năm. Chi phí chứng nhận hữu cơ cho trang trại mỗi năm là 100 triệu đồng, làm tăng chi phí khoảng 3.000 đồng/kg rau.Trong khi đó, giá rau hữu cơ đắt gấp 2 – 3 lần rau thường, nghĩa là cao hơn 10.000 – 30.000 đồng/kg so với rau thường. Điều đó cho cho thấy, dù bỏ tiền khá lớn ra lấy chứng nhận, nhưng giá trị đem lại từ chứng nhận lớn hơn nhiều.Với trang trại từ 2 – 5ha, chi phí chứng nhận cũng tương đương, nên chi phí chứng nhận tính trên giá thành còn rẻ hơn. “Lý thuyết là vậy, nhưng các nhà sản xuất rau hữu cơ có tiêu thụ hết hàng không?Với thị trường thực phẩm hữu cơ thật giả lẫn lộn như hiện nay, người làm tử tế còn gặp khó khăn”, ông Toàn khẳng định.
bài, ảnh Bảo Ngọc (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này