10:05 - 13/03/2019
Thị trường Trung Quốc bắt xu hướng chính ngạch
Đã đến lúc Nhà nước phải có chiến lược cụ thể nhằm giúp doanh nghiệp xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, thay vì mua bán tiểu ngạch lộn xộn diễn ra suốt thời gian dài vừa qua.
Tại hội thảo “Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản – thuỷ sản chính ngạch sang Trung Quốc”, do hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao (DN.HVNCLC) tổ chức tại TP Long Xuyên, An Giang mới đây, cộng đồng doanh nghiệp cũng nhận ra phải thay đổi cách tiếp cận ở thị trường Trung Quốc, giống nhưvới Mỹ, EU và các thị trường khó tính khác…
Bỏ dễ, làm khó
Trong một cuộc trò chuyện với TGTT, bà Phan Gia Mẫn, phụ trách kinh doanh công ty TNHH XNK Vũ Thạnh (chuyên xuất khẩu thuỷ hải sản sang Trung Quốc), nói nếu thuế suất như nhau thì thông thường người ta chọn xuất khẩu chính ngạch sẽ có lợi hơn, do chi phí vận chuyển rẻ. Một container vận chuyển bằng đường biển từ Việt Nam tới một số cảng Trung Quốc chỉ có 500 – 600 USD.Cộng hết chi phí khác khoảng 1.200 USD.Trong khi đó, chi phí vận chuyển đường bộ từ Nam ra Bắc đã hết trên 60 triệu đồng (khoảng gần 3.000 USD). Tuy nhiên, theo bà Mẫn, nhiều doanh nghiệp vẫn chọn đi đường bộ, vì không phải mất thời gian lưu công, lưu bãi như đường biển.
“Trong buôn bán, hàng của người nào đến trước sẽ chiếm ưu thế.Đường bộ có thể hàng đến sau hơn một ngày, nhưng đường biển có khi cả tuần, thậm chí 20 ngày sau mới hoàn tất các thủ tục.Chính vì vậy, doanh nghiệp Trung Quốc vẫn yêu cầu giao hàng qua đường tiểu ngạch, thay vì đường biển là vậy”, bà Mẫn giải thích thêm.
Ông Nguyễn Lâm Viên, chủ tịch, kiêm tổng giám đốc Vinamit, cũng nhìn nhận nông sản xuất khẩu của Việt Nam, nếu chuyển qua xuất chính ngạch sang Trung Quốc sẽ có lợi, nhưng lại tồn tại vấn đề khó khăn: thứ nhất, nếu đi đường chính ngạch thì Trung Quốc đang đánh thuế VAT tới 17%. Các thương nhân Trung Quốc không bao giờ muốn điều này, họ sẽ mất 17% về giá so với mua tiểu ngạch, dù hàng tiểu ngạch có chất lượng không tốt, nhất là hải sản. Đó là lý do gần đây Chính Phủ Trung Quốc phải thắt chặt mua bán tiểu ngạch.
Tuy nhiên, một thực tế là gần đây chính quyền Trung Quốc đã có những thay đổi về mặt chính sách tích cực cho doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu bằng đường biển.Đầu tiên phải kể đến là thuế suất nhập khẩu của Trung Quốc giảm, không còn sự chênh lệch giữa đường bộ và đường biển.Ngoài ra, Trung Quốc ngày càng siết chặt quản lý chất lượng hàng hoá, kiểm soát chặt hơn hồ sơ xuất xứ và các yếu tố khác liên quan đến chất lượng hàng hoá tại cửa khẩu, do đó việc bán tiểu ngạch rơi vào khó khăn.
Ông Nguyễn Lâm Viên cho rằng, để tham gia vào thị trường chính ngạch tại Trung Quốc, ngoài yếu tố về thị trường, đối tác, cần có thêm hai yếu tố khác.Đầu tiên là tổng cục Hải quan Trung Quốc, nơi thông quan sản phẩm có các tiêu chuẩn bắt buộc, kể cả những tiêu chuẩn về bao bì nhãn mác. Thứ hai là doanh nghiệp Việt phải đáp ứng được yêu cầu về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn của họ. Hiện tại, Trung Quốc yêu cầu doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải chứng minh, đăng ký mã vùng trồng. Nghĩa là doanh nghiệp sản xuất ở đâu, nguyên liệu xuất phát từ đâu… phải được thông qua cơ quan có thẩm quyền Việt Nam, để đăng ký với tổng cục Hải quan Trung Quốc, sau đó họ mới xem xét cấp phép.
Ưu tiên “hàng chuẩn”
Ông Trương Đình Hoè, tổng thư ký hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản nhập khẩu từ tầng lớp trung lưu Trung Quốc tăng, vì họ lo ngại về an toàn thực phẩm (ATTP) trong nước. Họ cần sản phẩm nước ngoài, sản phẩm đánh bắt tự nhiên, nhập khẩu nguyên liệu từ các nước châu Âu, châu Mỹ…
Xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang Trung Quốc năm 2018 giảm, chủ yếu do xuất khẩu tôm giảm mạnh (tôm thường chiếm 41% giá trị xuất khẩu). Lý do, tôm Việt Nam phải cạnh tranh với tôm Ấn Độ và Ecuador, trong khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát ATTP.
Theo ông Hoè, Trung Quốc đang giảm sản lượng nuôi trồng thuỷ sản nội địa, do vấn đề môi trường và giá thành. Họ đang siết chặt kiểm tra ATTP và thương mại tiểu ngạch, trong khi thuế nhập khẩu đang được điều chỉnh theo hướng tích cực cho nhập khẩu chính ngạch… Do đó, năm 2019 và tiếp theo sẽ là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng xuất khẩu bằng đường biển vào các thành phố lớn của Trung Quốc. Tất nhiên, doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao chất lượng và số lượng, giữ vững uy tín và hình ảnh trên thị trường.
“Theo tôi thuỷ sản Việt Nam sang Trung Quốc có thể hồi phục mạnh, khi chất lượng sản phẩm được kiểm soát tốt và tập trung xuất chính ngạch. Chúng ta cũng cần thực hiện quản lý chất lượng thông qua việc cấp và kiểm tra chứng thư chất lượng trước khi xuất đi Trung Quốc. Tình trạng xuất khẩu thuỷ sản bằng đường bộ mà không cần xin chứng thư chất lượng, có thể tạo ra những hệ luỵ về chất lượng sản phẩm, cũng như hình ảnh sản phẩm thuỷ sản Việt Nam”, ông Hoè nói.
Ông Ong Hàng Văn, phó tổng giám đốc công ty Trường Giang (Đồng Tháp) nói: hiện nay, tiêu chuẩn xuất khẩu cá tra, có code đi các thị trường như Mỹ, châu Âu hay Trung Quốc, chính ngạch đều như nhau. Công ty Trường Giang có code là DL478, dù châu Âu, Mỹ hay Trung Quốc, đều sử dụng code này. Do đó, ai đó nói tôi bán cho Trung Quốc phải cúi đầu là không phải. Tuy nhiên, tới đây nếu Trung Quốc nuôi được cá tra, thì chắc chắn tiêu chuẩn sẽ nâng lên nữa.
Và bắt đầu từ năm 2019, họ đã “khó tính” hơn. Họ đòi tiêu chuẩn Thực hành nuôi trồng thuỷ sản tốt (BAP), “4 sao”: nhà máy, vùng nuôi, con giống, và nhà máy thức ăn. Hàng vào Mỹ, họ đòi 4 sao, bây giờ Trung Quốc cũng bắt đầu làm như vậy.Trong khi Việt Nam mới có ba công ty đạt “4 sao” (Hùng Vương, Vĩnh Hoàn và Gò Đàng). “Cho nên, đối với các công ty thuỷ sản muốn đi chính ngạch, thì cần có bước chuẩn bị kỹ hơn”, ông Văn nói.
Theo VASEP, các cơ quan liên quan cần có các biện pháp và động thái thúc đẩy cơ quan thẩm quyền Trung Quốc bổ sung thêm các sản phẩm mà các doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu xuất khẩu vào “Danh sách các sản phẩm được chấp thuận nhập khẩu vào Trung Quốc”. Ngoài ra, cần cập nhật và thông báo kịp thời những thay đổi về nhu cầu và quy định của thị trường, đặc biệt là khu vực xuất khẩu biên giới.
A. Tuấn – N. Bích – K. An (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này