09:01 - 07/04/2017
Phanom Rung ngày nắng xuân xuyên đền xưa
Nắng qua thềm, ngó đền thì chẳng mới. Nhưng rất lạ vì ở đây nắng xuyên thông thống dằng dặc suốt 15 ô cửa cùng lúc ở ngôi đền già. Ngỡ ngàng không chỉ nét độc, mà còn vì tài hoa tuyệt vời của tiền nhân.
Nhiều người biết đến tôn giáo chính, cũng như lòng sùng đạo của người Thái với Phật giáo. Nhưng ít ai biết tôn giáo này gia nhập xứ sở Chùa Vàng trễ hơn mình cả thiên niên kỷ. Những vị vua của triều đại Sukhokhai, được xem là cội nguồn của Xiêm La, giờ là Thái Lan đã giới thiệu, hoằng dương Phật giáo chỉ từ thế kỷ 13 – 14. Thay thế Hindu giáo phổ biến trước đó, nhưng không xoá sổ mà dung hoà. Các vị thần Hindu vẫn được thờ phụng, như một nhánh Phật giáo. Công trình tín ngưỡng không phá đập mà thêm tượng, bổ sung hình, thay tranh… Nên đền đài ngàn năm vẫn sừng sững, thêm nét quyến rũ cho xứ sở xinh đẹp. Trong đó, Phanom Rung nổi tiếng thế giới vì câu chuyện ra đi trở về của phần di sản quý và bí ẩn của những tia nắng xuyên đền xưa.
Câu chuyện ra đi và trở về ở đền xưa
Nằm trong tỉnh Buriram, miền Đông Bắc Thái, hơi lạ khi cụm đền dáng dấp hao hao Angkor lại ở tuốt đây. Tìm hiểu kỹ, càng ngạc nhiên khi biết Phanom Rung nằm trên xa lộ Angkor xưa, nối những ngôi đền từ Siem Reap đến tận Phimai còn lên tuốt trên kia xa hơn xứ Thái. Ngay trước đền bây giờ đường xưa vẫn rõ nét.
Xây dựng khoảng thế kỷ 10 – 13, sau những Đế Thiên Đế Thích, Phanom Rung thừa hưởng kinh nghiệm người đi trước. Nằm trên miệng ngọn núi lửa đã tắt, ngôi đền sa thạch, đá ong này duy nhất trong các kiến trúc trường phái Angkor có dáng hoa sen thanh thoát, được cho là phỏng theo linh sơn Tu Di chốn địa đàng. Nhiều pho tượng, phù điêu, chạm trổ trong đền vẫn sắc sảo rạng rỡ dù bao thời gian.
Đó cũng là lý do một thanh đà ở cửa đông ngôi đền, phải nói là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc chạm trổ tinh tế kể về sự ra đời của Hindu giáo đã bị đánh cắp, lưu lạc đến Hoa Kỳ những năm 1960. Đuợc trưng bày ở viện Nghệ thuật Chicago, bảo tàng danh giá nhất nhì xứ sở Cờ Hoa từ 1967, mãi 20 năm sau khi việc trùng tu ngôi đền gần hoàn tất, với sự ầm ĩ lan ra cả thế giới của truyền thông và cả chính phủ Thái, thanh đà xưa mới được về cố quận. Góp thêm nét rạng rỡ của ngôi đền cổ vốn đã quá đẹp. Nhưng, Phanom Rung không chỉ đẹp.
Lung linh hội hè ngày nắng xuân xuyên đền xưa
Bắt đầu trùng tu từ năm 1971, các nhà khoa học không tìm thấy tài liệu nào nói về thông tin đặc biệt của 15 ô cửa đá của ngôi đền. 12 năm sau, một đêm rạng sáng tháng 4/1983, nhà khảo cổ Wr. Patipat Pumpongpat quản lý việc trùng tu chợt thức sớm lang thang ngó nghiêng công trình. Khi ngang qua cửa hậu ngôi đền ông sửng sốt khi thấy ánh bình minh rờ rỡ xuyên suốt 15 cánh cửa đá.
Có truyền thuyết huyền hoặc đồn kể chuyện này, như việc báo mộng, chỉ dấu… nhưng ông rất may mắn. Nhiều năm nghiên cứu theo dõi, các nhà khoa học biết rằng mỗi năm chỉ hai đợt, mỗi đợt chỉ ba buổi sớm, ánh bình minh mới xuyên qua 15 cánh cửa dằng dặc đó. Chưa nói nhiều năm mây giăng làm bao người đến ngắm nắng lạ ôm thất vọng ra về. Mà sao đúng hôm đó, giờ đó, buổi nắng đẹp ông lại ngang qua đúng cánh cửa đó, quả là khá lạ. Sau nhiều năm theo dõi, các nhà khoa học còn biết thêm ngoài hai đợt bình minh xuyên 15 cửa đền từ đông sang tây vào các ngày 3 – 5/4 và 8 – 10/9, khách mê lạ có thể ngắm hoàng hôn xuyên 15 cửa đền đó nhưng theo hướng ngược lại vào các ngày 4 – 7/3 và 5 – 8/10 (xê xích tí tuỳ năm).
Giờ, những khi nắng sớm hay chiều muộn xuyên đền xưa là mùa hè hội tưng bừng Phanom Rung. Phần lễ với những nghi thức Hindu giáo hiếm thấy nhiều màu sắc, lạ lẫm từ bao đời xưa cũ giờ được phục dựng làm đền xưa thêm lung linh sắc. Phần hội đa dạng, từ chợ phiên bán những phẩm vật, đặc sản địa phương theo chương trình OTOP (One Tambon One Product – Mỗi làng xã một sản phẩm) khá thành công xứ này đến các quầy ẩm thực, lưu niệm… cuốn hút. Trẻ con người lớn đều có những sân chơi riêng chung rộn rã. Từ những trò chơi dân gian đến nhảy múa hát hò trong khuôn viên rộng lớn râm mát những cội già um tùm…
Tôi khá may, đến Phanom Rung lần hai đã gặp bình minh nắng đẹp, ngắm những ngón tay hồng của thần mặt trời chói loá xuyên 15 khung cửa. Thêm ngày dài hội hè, một đêm mê mẩn sô diễn nghệ thuật lóng lánh huyền hoặc đền xưa tháp cổ. Nhưng vẫn còn hoài mơ một hoàng hôn nắng muộn xuyên Phanom Rung!
bài, ảnh Thái Hoãn
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này