20:50 - 02/11/2016
Giá cá tra, đủ trò ma giáo
Nông dân luôn điêu đứng vì trò tung hoả mù trên thị trường giữa các nhóm doanh nghiệp có nguồn cá nuôi và không nuôi cá…
Sáng thứ hai đầu tuần, thị trường cá tra tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) vẫn nóng hôi hổi.
Nhiều doanh nghiệp lớn, sau khi nhận thấy sản lượng hụt nghiêm trọng, bắt đầu “ém” cá nhà lại, xua quân ra thị trường bắt cá của dân.
Giá cứ thế được thổi lên, từ 19.000 đồng/kg lên gần 22.500 đồng, chỉ sau vài tuần. Điều này khiến những doanh nghiệp không nuôi cá ngồi trên đống lửa, bởi trước đó họ đã ký hợp đồng xuất khẩu giá thấp đến hết năm.
Có người “thổi” giá lên thì phải có ai đó “kéo” giá xuống. Đúng y như vậy, ngày thứ tư giữa tuần, trên một tờ báo lớn nhất ở Sài Gòn, xuất hiện thông tin:“doanh nghiệp mua gần đủ cá cho các hợp đồng xuất khẩu cuối năm”.
Tin này lập tức khiến người nuôi hoang mang. Lẽ ra, đã xuất hiện một đợt bán tống bán tháo cá tra, nhưng rất may, một số doanh nghiệp khác liền chơi trò “gậy ông đập lưng ông”, nâng tiếp giá cá tra thêm 200 đồng, lên mức 22.700 – 23.000 đồng…
Từ tung tin thất thiệt…
8 giờ sáng thứ tư, từ huyện Châu Phú, tỉnh An Giang, bà Na, sở hữu bốn hầm cá tra, như thường lệ ra sạp báo gần nhà. Vừa lật vài trang báo, bà giật mình với thông tin giá cá tra có xu hướng giảm.
Lật đật bấm điện thoại hỏi thăm vài nơi, nhiều người cũng bảo mới nghe thông tin trên báo. Chừng một giờ sau, cả thị trường cá tra ở ĐBSCL hoảng loạn. Các chủ trại kháo nhau, đồn thổi, nhưng có người vẫn tỉnh táo đặt nghi vấn tại sao giá cá giảm vào thời điểm thiếu cá.
Theo bà Na, mới chiều hôm trước, có hai nhân viên của công ty xuất khẩu cá tra hàng đầu ở Đồng Tháp xuống đặt vấn đề mổ cá. Đây là thủ tục, trước khi bắt phải mổ cá kiểm tra chất lượng.
Sau khi kiểm tra, họ đồng ý mua, nhưng chỉ trả giá có 21.500 đồng/kg, trong khi lúc này thị trường đang giao dịch 22.500 đồng trả tiền liền.
“Tui thắc mắc tại sao mua rẻ như vậy, thì họ gằn giọng: ‘chỉ mua được mức như vậy, không bán thì thôi, rồi giải thích các doanh nghiệp đã mua gần đủ sản lượng để xuất khẩu hết năm. Không bán thì mai mốt giá giảm nữa ráng chịu’”, bà Na tâm sự, đồng thời nói ngay ngày hôm sau thấy báo đăng tin giống như mấy nhân viên giải thích nên cũng hoang mang.
Vì sao đang đùng đùng lên, giá cá tra lại đùng đùng giảm như vậy? Nhìn kỹ sẽ thấy, đây là một chiêu đẩy tin xấu để kéo giá cá xuống hòng trục lợi của một nhóm doanh nghiệp.
Nhóm nay đang cố tung tin để “dìm giá xuống”. Nhưng trên thị trường, một nhóm khác lại đang tìm mọi cách để đẩy giá lên.
Chuyện không lạ! Đơn giản là các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra đang sở hữu khoảng 70 nhà máy chế biến, vốn đã giảm 1/3 so với cách nay vài năm.
Số này chia làm hai phe. Một phe có đầu tư vùng nuôi (tự túc tới 60 – 70% sản lượng). Phe còn lại phải dựa cả vào cá nuôi của dân hoặc liên kết theo cách đầu tư thức ăn, nhưng mua theo giá thị trường.
Khi sản lượng cá nguyên liệu khan hiếm, giá tăng thì nhóm doanh nghiệp không có vùng nuôi chịu thiệt thòi nhiều nhất.
Nhóm có vùng nuôi thì ngược lại, lúc nào cũng mong giá nguyên liệu tăng, làm cơ sở nâng giá xuất khẩu để có lợi đôi đường. Vậy là các chiêu trò đẩy kéo giá cứ được tung ra vì mâu thuẫn lợi ích.
Trước khi đưa ra thông tin “giảm mua cá”, phe doanh nghiệp không nuôi cá đã “xua” nhân viên xuống các vùng nuôi cá để “phao tin” nhà máy mua đủ cá xuất khẩu đến hết năm để giảm giá.
Sự thực thế nào? Là người xuất khẩu cá tra lâu năm, ông Ông Hàn Văn, phó tổng giám đốc công ty cổ phần thuỷ sản Trường Giang, khẳng định sản lượng cá tra còn lại của năm 2016 không đáp ứng đủ cho nhu cầu xuất khẩu nên giá cá tra sẽ không thể giảm được.
Việc một số nhà máy phao tin giá cá giảm hay đã mua đủ sản lượng chỉ là chiêu trò ép dân hòng trục lợi bất chính.
Đến đổ vấy cho nước ngoài
Có người nói, lâu nay con cá tra phải gánh “một cổ hai tròng”: trong nước thì bị doanh nghiệp chơi trò bẩn ép giá, còn bên ngoài thì liên tục bị bôi xấu hình ảnh.
Điều nay, dẫn tới hậu quả từ chỗ là loài “cá vua”, chỉ Việt Nam có lợi thế nuôi, con cá tra chỉ bán được với mức giá của kẻ ăn mày.
Nhìn kỹ, các chiêu trò bẩn của chính các doanh nghiệp, từ đội – đạp giá đến gian lận
chất lượng, đã dẫn đến tình trạng đó.
Theo VASEP, kim ngạch xuất khẩu cá tra chín tháng đầu năm 2016 tăng trưởng gần 7% về sản lượng và trị giá xuất khẩu, đạt gần 1,2 tỉ USD. Riêng thị trường Trung Quốc tăng đến 63%.
Một điều cần cảnh giác: thị trường xuất khẩu cũng ăn tất cả loại cá tra có size cỡ khác nhau chứ tuyệt đối không “chê” loại nào như các báo đưa tin.
Theo thống kê, thị trường đang nhập khẩu tới 65% loại cá có size từ 500g – 1,2kg; cá từ 1,2 – 2kg là 35%. Tỷ lệ này, so với lượng cá đang nuôi tại Việt Nam thì rõ ràng, không có size nào là không xuất khẩu được.
Một số thị trường như châu Mỹ, Trung Đông, châu Á… chỉ mua cá có trọng lượng từ 1,3 – 2kg. Như vậy, trong suốt chín tháng năm 2016, thị trường xuất khẩu cá tra nhìn chung khá thuận lợi, nhu cầu và giá xuất khẩu vẫn tăng đều đặn. Vậy mà, trên mặt báo lại thường xuyên xuất hiện thông tin đầu ra bất lợi.
Điển hình nhất là thông tin thương lái Trung Quốc đột ngột đẩy mạnh mua cá tra cỡ lớn hồi tháng 4, sau đó đến tháng 5 tháng 6 thì các báo lại thông tin họ ngưng mua, khiến người nuôi hoang mang phải bán đổ bán tháo.
Từ đây, xuất hiện thêm thông tin dư thừa loại cá quá lứa từ 1,2kg trở lên dẫn tới giá cá trong tháng 5, 6 và 7 xuống còn 17.500 – 18.000 đồng.
Thông thường, cứ hễ có một thông tin nào liên quan đến việc thương lái Trung Quốc tăng/giảm mua cá tra thì người phát ngôn là của hiệp hội, hoặc là VASEP hoặc là hiệp hội Cá tra.
Ngặt một nỗi, người phát ngôn những thông tin này lại không hề nuôi cá, họ chỉ mang danh cán bộ hiệp hội, đi tập hợp thông tin từ doanh nghiệp và không loại trừ, chỉ đưa tin có lợi cho một nhóm doanh nghiệp nào đó. Dĩ nhiên, giá cá bị “đánh” xuống thì nhóm doanh nghiệp không nuôi cá sẽ có lợi.
bài, ảnh Bảo Ngọc
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này