09:32 - 22/01/2016
Nghề nông ở Mỹ hết ngon ăn
Tờ BusinessWeek của Bloomberg vừa có một bài báo nói về ngành nông nghiệp của Mỹ đang gặp khá nhiều khó khăn.
Tờ này cho rằng thời bùng nổ của ngành nông nghiệp Mỹ coi như đã kết thúc và bây giờ giới nông dân nước này bắt đầu tính chuyện phải thắt lưng buộc bụng.
Nguyên nhân là giá trị đất xuống thấp nhất từ trước đến nay, vừa giữa lúc sự dư thừa nông sản trên thế giới khiến cho giá cả giảm xuống. Đã vậy USD mạnh lên khiến cho hàng nhập còn rẻ hơn cả hàng sản xuất trong nước.
Báo này cho biết sự dư thừa sản lượng nông sản trên toàn cầu đã đẩy giá bắp và đậu nành xuống thấp hơn giá thành sản xuất. Trong khi đó, dư nợ vay trong ngành nông nghiệp so với thu nhập thì đang phình to lên, cao nhất trong ba thập kỷ qua. Cho nên điều này sẽ trở thành một gánh nặng khi FED vừa mới nâng lãi suất cho vay lên sau nhiều năm giữ lãi suất cho vay gần như bằng 0%.
Dĩ nhiên, giới làm nông nghiệp ở Mỹ nhiều người vẫn có lợi nhuận, tuy nhiên, giá cả hàng hoá trên toàn cầu đã xuống làm gia tăng sức ép lên các tiểu bang vùng Trung Tây của nước Mỹ, vốn dường như không hề hấn gì từ cuộc khủng hoảng tài chính của thế giới, do giá nông sản tăng cao và giá trị đất đai cũng tăng lên.
Nhu cầu về nhiên liệu ethanol tăng cao kỷ lục, cộng thêm sức mua về lương thực đang ngày một gia tăng từ các quốc gia châu Á nữa, khiến cho nền kinh tế nông nghiệp Mỹ có một khoảng thời gian đầy sắc hồng trong 5 – 6 năm qua.
Giờ giá dầu đang xuống dốc thê thảm ăn mòn vào lợi nhuận của ethanol do ngành lọc dầu sử dụng ít phụ gia hơn. Lãi suất tăng lên khiến cho đồng đôla mạnh đang làm giảm sức mạnh xuất khẩu của nông sản Mỹ.
Năm 2015, thu nhập ngành nông nghiệp của Mỹ rớt thê thảm còn 55,9 tỷ USD, giảm 55% so với mức kỷ lục 123,3 tỷ USD năm 2013, theo ước tính của bộ Nông nghiệp nước này.
Trong khi đó, số nợ của các nông dân Mỹ năm 2015 lớn hơn 6,6 lần so với thu nhập của họ, tăng 3,8 lần so với một năm trước đây. Đó là tỷ lệ cao nhất kể từ năm 1984, khi là thời điểm mà ở Mỹ diễn ra chuyện tịch thu tài sản thế chấp vay nợ nhiều nhất kể từ cuộc Đại suy thoái hồi năm 2009. Và đó là một tín hiệu đáng báo động chứ không thể phớt lờ.
Sự dư thừa nông sản ở Mỹ có thể trở nên tồi tệ hơn. Tồn trữ bắp, lúa mạch và đậu nành cách đây chừng một tháng lớn hơn so với một năm trước, theo báo cáo của bộ Nông nghiệp Mỹ đưa ra trong tháng 1 này, khi mà nông dân Mỹ cất giữ trong kho để chờ giá lên mới bán ra.
Một báo cáo độc lập khác của chính phủ nước này cũng dự đoán sản lượng lúa mạch trên toàn cầu sẽ tiếp tục tăng cao kỷ lục. Trong khi sự dư thừa đẩy giá bán đi xuống, thì nhu cầu xuất khẩu nông sản của Mỹ cũng đang giảm. Việc đồng đôla mạnh lên khiến cho việc nhập khẩu từ các nhà cung cấp nông sản từ các quốc gia khác như Brazil hay Ukraine rẻ hơn.
Và với chuyện xuất khẩu của Mỹ giảm mạnh trong vòng sáu năm qua và nhập khẩu đang tăng lên, thì thặng dư buôn bán nông sản của nước này sẽ chỉ còn 9,5 tỷ USD trong năm 2016, giảm 78% so với con số 43,1 tỷ USD năm 2014.
Thêm vào đó khuynh hướng chi phí vay sẽ cao hơn, vốn khiến cho những người làm nông ở Mỹ khó khăn hơn trong hoạt động tài chính hay mua đất đai và thiết bị. FED mới đây đã nâng lãi suất lên 0,25 điểm phần trăm và cho biết sẽ còn tăng cao hơn nữa trong thời gian tới.
Cả một thập kỷ vừa qua, các khoản vay lãi suất thấp và giá nông sản cao đã giúp cho sự bùng nổ về giá của đất nông nghiệp Mỹ lên tới gấp đôi, vượt quá giá trị thật. Giờ lãi suất cao lên thì có tác dụng ngược lại, làm giảm giá trị đất xuống mà theo dự đoán sẽ lên tới 15% trong vòng hai năm, theo lời ông Jim Farrrel, chủ tịch Farmer National, một tổ chức có hơn 5.000 nông trại và hoạt động trên 24 tiểu bang.
Khi giá đất đai nông nghiệp giảm xuống thì câu hỏi đặt ra là các nông dân Mỹ có nhân cơ hội này đầu tư mua thêm đất để mở rộng sản xuất? Câu trả lời, theo Bloomberg, có lẽ là không; bởi lẽ giá đất giảm chẳng đáng là bao so với mức giá nông sản giám khiến cho thu nhập của người nông dân bị giảm theo. Vì thế, lúc này, việc nghĩ đến mua thêm đất canh tác sẽ là quyết định rất khó khăn.
Báo này dẫn lời ông Anthony Bush, một nông dân có 600ha trồng bắp, đậu nành và lúa mạch ở Mount Gilead, Ohio, thì lãi suất tăng lên là một chỉ dấu cho thấy tình hình đang thay đổi. Ông này cho biết là đang tiên liệu đến một giai đoạn khó khăn. “Vào mùa xuân này, tôi cần vay thêm tiền để trang trải chi phí mà mình đã bù đắp cho việc giá rớt, vì khi anh phải mua hạt giống, mua phân bón, thì ngay lập tức anh cũng phải gánh nợ”.
Dù vậy, thì ngay cả chuyện chi phí tăng đó, ông Bush vẫn hy vọng là giới làm nông vẫn có tương lai. “Nếu muốn gắn với nghề này thì lúc nào cũng cần phải lạc quan. “Nhưng chúng tôi cũng phải ăn nữa chứ”.
Trần Hoàng Phi
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này