15:05 - 10/03/2016
Lãi suất bước vào chu kỳ tăng?
Lãi suất huy động kỳ hạn ngắn dưới tháng ở nhiều ngân hàng đã kịch trần quy định (5,5%). Lãi suất huy động kỳ hạn dài có nơi đã trên mức 8%.
Như vậy lãi suất cho vay không có cửa giảm theo lạm phát như kỳ vọng, trái lại, nhiều khả năng sẽ tăng lên trong thời gian sắp tới, đè nặng lên vai doanh nghiệp.
Từ cuối tháng 1 kéo dài đến cuối tháng 2, liên tiếp nhiều ngân hàng tung ra chương trình khuyến mãi quà tặng, gửi tiền có cơ hội trúng thưởng.
Nếu tính cả chi phí khuyến mãi, lãi suất thưởng cho khách hàng gửi tiền thì một vài ngân hàng trên đã vượt trần lãi suất huy động.
Theo ngân hàng Nhà nước (NHNN), thời điểm cuối tháng 1, mặt bằng lãi suất huy động VND phổ biến ở mức 4,5 – 5,4%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,4 – 6,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng…
Mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường ở mức 6,8 – 9%/năm đối với ngắn hạn; 9,3 – 11%/năm đối với trung và dài hạn.
Theo NHNN, đến ngày 21/12/2015, huy động vốn tăng 13,59% so với cuối năm trước, trong khi tín dụng tăng 17,17% so với đầu năm.
Tín dụng đã tăng cao hơn huy động và mặt bằng lãi suất thị trường cả năm 2015 chỉ giảm được 0,2 – 0,5%/năm. Với định hướng tín dụng 2016 dư nợ tín dụng tăng khoảng 18 – 20% trong khi thực tế huy động năm 2015 tăng thấp, từ tháng 12/2015, cũng đã có ngân hàng nâng lãi suất huy động lên mức kịch trần.
Tín hiệu lãi suất huy động phát đi từ cuối năm 2015 xua tan hy vọng giảm lãi suất cho vay theo lạm phát của các doanh nghiệp.
Biến động lãi suất gần đây còn được cho là có liên quan đến dự thảo sửa đổi thông tư 36 của NHNN. Theo dự thảo này, tỷ lệ vốn ngắn hạn được phép cho vay trung – dài hạn giảm từ mức 60% xuống còn 40% và hệ số rủi ro đối với cho vay bất động sản tăng từ mức 150% lên 250%.
Các ngân hàng thương mại lâu nay dùng nhiều vốn ngắn hạn (huy động lãi suất thấp) để cho vay trung và dài hạn (lãi suất cao) sẽ phải cân đối lại nguồn vốn, do vậy, lãi suất huy động được đẩy lên.
Dự thảo thông tư kể trên nếu thông qua sẽ gây áp lực lên lãi suất, đặc biệt là đối với kỳ hạn dài.
Ngoài ra, do thâm hụt ngân sách và nợ công, Chính phủ phải phát hành trái phiếu bù đắp, tạo sức ép lên mặt bằng lãi suất.
Trong báo cáo kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 – 2020 mới đây, bộ trưởng Kế hoạch và đầu tư Bùi Quang Vinh đã nêu ra lo ngại một số bộ, ngành có thể sẽ không còn tiền đầu tư trong 5 năm tới nếu trong trung hạn bố trí để thanh toán hết số nợ và số vốn ứng trước.
Trong các phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ gần đây lãi suất trúng thầu tại kỳ hạn năm năm là 6,3%. Các kỳ hạn 10 năm và 15 năm, mức lãi suất lần lượt là 6,9% và 7,65%. Trái phiếu chính phủ vừa hút bớt nguồn cung vốn cho doanh nghiệp, vừa là chốt chặn dưới của lãi suất, khiến lãi suất cho vay không thể giảm.
Chi phí cho nợ xấu khiến lãi suất cao vẫn là vấn đề bị các chuyên gia đánh giá là nan giải. Theo NHNN, đến cuối tháng 11.2015, tỷ lệ nợ xấu của toàn hệ thống được đưa về mức 2,72%. Dù vậy, thống đốc NHNN Việt Nam trong chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và bảo đảm hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2016, nợ xấu vẫn là vấn đề nổi cộm, khi chỉ thị này vẫn yêu cầu “tiếp tục triển khai quyết liệt các biện pháp xử lý nợ xấu”.
TS Nguyễn Đình Cung, viện trưởng viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, cho rằng: “Nợ xấu vẫn nằm ở đâu đó, và vẫn có người phải trả chi phí cho nó”. Đó chính là một nguyên nhân khiến lãi suất không thể giảm, dù lạm phát ở mức thấp.
Thanh Trúc
Thế Giới Tiếp Thị
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này