09:41 - 06/06/2018
Xây thương hiệu quốc gia cho ngành chế biến gỗ
Nhiều chuyên gia trong ngành chế biến gỗ cho rằng, từ xưa cho đến nay, Việt Nam có đội ngũ thợ tài hoa, nhưng giá trị và tên tuổi của các sản phẩm gỗ chưa được vinh danh trên thị trường thế giới.
Ông Nguyễn Quốc Khanh, chủ tịch hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM (Hawa) cho rằng đến lúc phải xây dựng thương hiệu quốc gia cho ngành gỗ…
Giá trị ngày càng tăng
Năm tháng đầu năm 2018, theo số liệu của hải quan, giá trị xuất khẩu ngành gỗ chế biến Việt Nam là 3,5 tỷ USD, bằng 43,8% so với năm 2017. “Việt Nam là quốc gia đứng thứ 5 xuất khẩu đồ gỗ cho thế giới, sau Trung Quốc, Đức, Ý và Ba Lan. Nếu khai thác đủ chiều sâu, giá trị của công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam còn cao hơn”, Nguyễn Quốc Khanh nói.
Ông Huỳnh Văn Hạnh, phó chủ tịch thường trực Hawa, cho biết: “Hiện nay cả nước có khoảng 1.500 doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu trực tiếp. Năm ngoái, ngành chế biến gỗ mang về 8 tỷ USD, doanh nghiệp nội chiếm trên 53%, phần còn lại là các doanh nghiệp nước ngoài (FDI). Đây là năm thứ ba liên tiếp, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của các doanh nghiệp trong nước qua mặt các doanh nghiệp FDI”.
Còn chủ tịch Hawa Nguyễn Quốc Khanh chia sẻ: “Với giá trị xuất khẩu các sản phẩm gỗ trong ba năm qua, Việt Nam không chỉ là quốc gia xuất khẩu đứng thứ 5 toàn cầu, thứ 2 châu Á, mà còn là thứ nhất khu vực Đông Nam Á. Riêng thị trường nội địa, hằng năm tiêu thụ khoảng 1,65 tỷ USD so với 70 triệu USD/năm của hàng nhập khẩu!”. Theo khảo sát của Thế Giới Tiếp Thị, giá trị tiêu thụ nội địa còn lớn hơn vì chưa thể thống kê doanh số của những cửa hàng nhỏ lẻ, các cơ sở mộc…
So với nhiều ngành nghề khác, ngành chế biến gỗ là ngành kinh tế xuất siêu trên 70%, với giá trị gia tăng trên 40%. Nhiều ý kiến cho rằng, giá trị ngành chế biến gỗ gia tăng sẽ kích thích tình trạng phá rừng, tác động xấu đến môi trường thiên nhiên… Nhưng theo quan điểm của ông Khanh, hàng chục năm nay, trước khi có quyết định Chính phủ đóng cửa rừng (cuối năm 2014), nguyên liệu sản xuất được khai thác từ nguồn rừng trồng và nhập khẩu. Ông Nguyễn Chiến Thắng, chủ tịch Scansia Pacific (TP.HCM) cho biết, năm 2017, giá trị chế biến nguồn gỗ rừng trồng là 2,5 tỷ USD, đáp ứng 52% nguyên liệu sản xuất. Còn giá trị của dịch vụ môi trường rừng khoảng 1.650 tỷ đồng.
Trong một báo cáo nghiên cứu gần đây của Hawa, tỷ lệ sản xuất của ngành chế biến gỗ Việt Nam hiện chỉ ở mức 2,06% so với nhu cầu tiêu thụ trên thị trường toàn cầu; còn so sánh với tổng giá trị thương mại đồ gỗ của 100 quốc gia xuất khẩu, phần giá trị đồ gỗ Việt Nam mới chiếm 6%.
Xây dựng thương hiệu quốc gia
“Ngành chế biến gỗ Việt Nam còn nhiều “đất” để gia tăng giá trị. Nhưng bằng cách nào?Ngoài chuyện từng doanh nghiệp tạo ra sản phẩm mới, tăng thị phần tại các thị trường nước ngoài, giá trị cốt lõi của ngành chế biến gỗ là phải xây dựng cho được thương hiệu quốc gia”, ông Khanh bày tỏ.Vị chủ tịch này ví von, Nhật Bản nổi tiếng với món sushi và các sản phẩm điện tử, Thuỵ Sĩ gắn liền với đồng hồ, chocolate; Pháp không thể tách rời với những pho mát, rượu vang, nước hoa…; Hàn Quốc với công nghiệp giải phẫu thẩm mỹ, điện ảnh huê tình và K-pop… “Còn Việt Nam, với những gì ngành gỗ đã làm trong những năm qua, chúng tôi tin là đủ điều kiện để xây dựng thương hiệu quốc gia!”, ông Khanh nói.
Ông Khanh chỉ ra những điểm mới và mạnh của nhiều doanh nghiệp chế biến gỗ trong vài năm qua, như đầu tư công nghệ hiện đại để giảm thâm dụng lao động, điển hình là công ty gỗ An Cường đầu tư vài chục tỷ đồng xây dựng hệ thống quản trị tổng thể nguồn lực doanh nghiệp (ERP) của SAP; nguồn nguyên liệu hợp pháp như cây keo (còn gọi là tràm bông vàng) từ rừng trồng theo chương trình 327CT, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu sản xuất của ngành; tốc độ tăng trưởng của ngành chế biến gỗ từ 8 – 15%/năm; nhiều quốc gia vẫn chuộng hàng gỗ Việt Nam, ngay Trung Quốc dù là quốc gia xuất khẩu hàng gỗ lớn, nhưng vẫn nhập hàng Việt Nam để tiêu thụ trong nước…
Một trong những giá trị nội lực “vô cùng quý báu”, theo ông Khanh, là bàn tay tài hoa của người thợ mộc Việt Nam với nhóm hàng thủ công mỹ nghệ. Hiện nay, ngành chế biến gỗ đang sử dụng hơn 420.000 lao động với giá trị lao động bình quân ước khoảng 23.000 USD/người/năm. Ngoài ra, còn hơn 1,2 triệu lao động trồng rừng, chăm sóc rừng…
Dự báo từ thị trường đồ gỗ toàn cầu năm 2018 tăng 3,5% so với con số 428 tỷ USD năm 2017. Một doanh nghiệp cho biết, các sản phẩm gỗ của Việt Nam đã xuất hiện từ căn hộ gia đình cho đến các công trình lớn, như khách sạn Park Hyatt St Kitts (đảo Caribbean), khách sạn 6 sao Rosewood Phnom Penh (Camuchia)…
Ngoài những việc mà doanh nghiệp phải nghĩ và làm riêng, để xây dựng hình ảnh thương hiệu của một quốc gia có thế mạnh về hàng gỗ chế biến, “cần có sự đồng hành của Chính phủ bằng những chính sách, chiến lược để các doanh nghiệp, ngành gỗ chế biến có những bước đi vững chãi hơn; khởi tạo các dự án khởi nghiệp, đào tạo nhân lực có tay nghề cao, thành lập viện thiết kế nội thất Việt Nam, tổ chức các giải thưởng thiết kế để quy tụ đội ngũ, nhất là giới trẻ để gia tăng chất xám trong từng sản phẩm; cần làm mới hoạt động thương mại như xây dựng các trung tâm giao dịch – triển lãm hội chợ đúng tầm, hội chợ đồ gỗ quốc tế và nội địa; các hiệp hội có chương trình xúc tiến hỗ trợ hội viên xây dựng thương hiệu riêng…”, ông Khanh đề nghị.
Dù giá trị của ngành gỗ chế biến Việt Nam đã tăng trong nhiều năm qua, nhưng theo các doanh nghiệp, tỷ lệ hàng sản xuất theo dạng OEM (sản xuất theo đúng đơn hàng của khách) còn chiếm đến 80%, điều đó có nghĩa, hiệu suất kinh tế còn thấp. Ngành gỗ chế biến Việt Nam đang thực hiện khẩu hiệu: “bạn là thiết kế, tôi là nghệ nhân” để chuyển sang mô hình sản xuất ODM (khách hàng chỉ phác thảo ý tưởng, phần còn lại do nhà sản xuất chịu trách nhiệm) với tỷ lệ 80% trong mười năm tới.
Hoàng Triều (theo TGTT)
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này