17:05 - 24/03/2017
Vì sao TKV điện lực thua lỗ?
Trong khi các dự án, các nhà máy điện do tư nhân đầu tư có lãi thì Thanh tra Bộ Tài chính mới đây công bố, tình hình kinh doanh tại Tông công ty Điện lực thuộc Tập đoàn Vinacomin lỗ liên tục. Nguyên nhân nào dẫn đến điều này?
Liên tục thua lỗ
Theo báo cáo, Công ty mẹ –Vinacomin lỗ lớn, nguyên nhân chủ yếu là do phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá ngoại tệ lớn (từ năm 2005 đến 2015 lên tới hơn 3043 tỷ đồng) nhưng chưa được tính hết trong cơ cấu giá bán điện.
Được thành lập năm 2009 100% vốn nhà nước với vốn điều lệ 6800 tỷ đồng, doanh nghiệp này hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất điện và khai thác, kinh doanh than. Hiện TKV Điện lực là nhà cung cấp điện thứ 3 với 5 nhà máy nhiệt điện đang vận hành có tổng công suất 1.550 MW gồm Cao Ngạn, Na Dương, Sơn Động, Nông Sơn, Cẩm Phả 1 và 2, Đông Triều.
Mặc dù có nhiều thuận lợi trong hoạt động sản xuất khi nằm ở khu vực gần mỏ than, nguồn nước đảm bảo cung cấp đủ nguồn, tiết kiệm chi phí vận chuyển, nhưng Cty này liên tục rơi vào tình trạng thua lỗ.
Liên tục thua lỗ khiến vốn chủ sở hữu của Vinacomin tại TKV điện lực luôn thấp hơn vốn đầu tư ban đầu. Cụ thể, năm 2014 vốn giảm còn 5177 tỷ đồng, năm 2015 là 5767 tỷ đồng… 857 tỷ đồng là lỗ lũy kế tính đến hết năm 2016 của TKV Điện lực, cho dù trước đo công bố lãi sau thuế 98 tỷ đồng.
Sau khi chuyển sang mô hình cổ phần từ tháng 1/2016, 6 tháng đầu năm 2016, TCty công bố đạt doanh thu 3.294 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 98 tỷ đồng.
Tuy nhiên, ngay sau đó, TKV Điện lực phải có báo cáo giải trình lên Ủy ban chứng khoán Nhà nước sau khi soát xét tài chính. Kết quả cho thấy TKV Điện lực đã chuyển từ lãi 98 tỷ đồng xuống lỗ gần nghìn tỷ… Năm 2016, Điện lực TKV đã có lãi 111 tỷ đồng, song lỗ luỹ kế tính đến hết năm 2016 vẫn lên tới 857 tỷ đồng…
Ban Lãnh đạo công ty này cho biết, nguyên nhân lỗ chủ yếu do sau khi chuyển sang mô hình cổ phần, Tổng công ty phải trích lập dự phòng đầu tư tài chính tại các Công ty con, Công ty nhận vốn góp theo quy định hiện hành. Trong đó, trích lập dự phòng 896 tỷ đồng tại Nhiệt điện Cẩm Phả, 196 tỷ đồng vào Nhiệt điện Quảng Ninh.
Nhận quá nhiều ưu đãi
Năm 2015, TKV Điện lực tiến hành CPH, bán cổ phần lần đầu ra công chúng. Kết quả chỉ bán được chưa đầy 1,2 triệu cổ phần với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Sau CPH, Vinacomin – Công ty mẹ vẫn nắm giữ 99,67% vốn điều lệ.
Đầu tháng 12/2016, số lượng 680 triệu cổ phiếu của TKV Điện lực được giao dịch trên sàn UpCom với giá 14.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, tính đến phiên ngày 21/3 cổ phiếu của TKV Điện lực hầu hết không có giao dịch trên sàn UpCom…
Tính đến thời điểm chuyển sang mô hình cổ phần vào ngày 15/1/2016, TKV Điện lực được hạch toán các khoản đầu tư tài chính dài hạn theo giá sổ sách trong trường hợp giá trị thực tế thấp hơn so với giá trị sổ sách. Tuy vậy, tại thời điểm chuyển đổi mô hình sang DN cổ phần, lỗ luỹ kế Cty vẫn lên tới 1016 tỷ đồng.
Rất nhiều ý kiến cho rằng, lâu nay TKV điện lực trực thuộc Vinacomin nhận được nhiều ưu đãi trong khi họ chỉ khai thác tài nguyên quốc gia gần nguồn than, nguồn nước, thuận tiện cho vận chuyển.
Điều này tạo ra sự bất bình đẳng với các DN kinh doanh điện lực tư nhân khác, khi họ không có lợi thế này…
“TKV điện lực nhận quá nhiều “đặc quyền, đặc lợi” với các khoản lỗ này và bản thân Tổng công ty đang dần dần tự “đánh mất mình”. Và trong vài năm tới, với vai trò trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia của DN sẽ ngày càng giảm” – một chuyên gia nhận định.
Do vậy các chuyên gia đề nghị Chính phủ ngoài việc thực hiện CPH 100% đối với TKV Điện lực và để DN này hoạt này hoạt động theo mô hình Luật Doanh nghiệp. Ngoài ra, cũng có ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo tổ chức đấu thầu khai thác các mỏ tài nguyên thiên nhiên như than, nước… đã được cấp phép cho TKV Điện lực và nhiều DNNN khác để giúp các DN kinh doanh có hiệu quả ,có cơ hội tham gia, tạo thêm nguồn thu ngân sách quốc gia…
Đường nào cho TKV điện lực?
Theo các chuyên gia kiểm toán, tất cả những khoản lỗ của DNNN khi đầu tư dàn trải và ngoài ngành đều dễ hiểu và bắt nguồn từ các lý do như: Đầu tư theo kiểu không phải tiền của mình nên hiệu quả không cao; quyết định đầu tư thường bị chi phối bởi lợi ích nhóm…
Giống như nhiều DNNN khác, để hạn chế lỗ của TKV điện lực cần phải thực hiện ngay các giải pháp cơ bản. Thứ nhất là cắt lỗ. Dù đau một lần nhưng vẫn phải cắt lỗ ngay để những khoản lỗ đó không ngày càng lỗ nặng nữa. Thứ hai, Tập đoàn Vinacomin bắt buộc phải thoái vốn DNNN. Và cuối cùng, theo như tinh thần của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nêu ra mới đây, DNNN tự vay, tự trả. Trong trường hợp TKV Điện lực hay nhiều DNNN khác không đủ khả năng trả nợ thì thực hiện thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật hiện hành…
Nghiên cứu mới đây của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, có tới 90% tổng nguồn điện hiện có tại VN được đầu tư bởi các DNNN.Tuy nhiên, khối ngành điện thuộc DNNN đầu tư và hoạt động không có hiệu quả bằng các dự án của DN tư nhân… Bởi vậy, việc thu hút đầu tư từ khối tư nhân được các chuyên gia WB xem là một trong những giải pháp cơ bản.
Việc thúc đẩy sự tham gia của các nhà đầu tư tư nhân vào xây nhà máy điện, đặc biệt là những nhà máy điện có quy mô lớn cũng đòi hỏi có môi trường đầu tư thuận lợi hơn. Theo tính toán, nếu trên 70% vốn đầu tư vào các nguồn điện mới hiện nay đến từ khu vực tư nhân thông qua các dự án IPP và các thoả thuận hình thức tham gia khác đều hoạt động có hiệu quả hơn so với các dự án của DNNN…
Do vậy, nếu các DNNN ngành điện hoạt đông không hiệu quả thì nên chuyển cho tư nhân vận hành, trong đó Nhà nước tham gia làm cổ đông, hoạt động theo Luật DN. Với trường hợp TKV Điện lực đã chuyển đổi thành Cty cổ phần nên tách ra hoạt động độc lập, tự hạch toán lỗ lãi, tự chịu trách nhiệm với kết quả kinh doanh của mình, Tập đoàn Vinacomin nên thoái hết vốn tại DN này… Đây cũng là giải pháp đang được bàn tới, tuy nhiên, để điều này thành hiện thực đang chờ đợi việc tái cơ cấu lại toàn bộ hoạt động của Tập đoàn Vinacomin trong thời gian tới…
Theo DĐDN
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này