09:52 - 10/11/2016
Phòng chống HIV/AIDS bắt đầu cam go
26 năm sau ca nhiễm HIV đầu tiên ở Việt Nam – tháng 12/1990, cả nước có 220.000 trường hợp nhiễm HIV còn sống, quản lý được số bệnh nhân này là một thách thức cực lớn khi nguồn viện trợ phòng, chống HIV/AIDS đang bị cắt giảm và có thể dừng lại sau năm 2017.
Những số phận bấp bênh
Giảm viện trợ đồng nghĩa với thuốc ARV bệnh nhân lãnh miễn phí từ trước đến nay bị cắt giảm, thậm chí không còn.
Vì thế để bảo đảm nguồn lực cho công tác phòng chống HIV/AIDS giai đoạn 2013 – 2020, Chính phủ yêu cầu chuyển nhiệm vụ điều trị HIV/AIDS từ các chương trình, dự án viện trợ sang quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT).
Theo lộ trình, công tác cần được kiện toàn hoàn chỉnh trước ngày 30/6/2016, nhưng gần hết năm, mọi thứ vẫn dang dở.
Tháng qua, tại phòng khám và điều trị ngoại trú quận 10, TPHCM, bác sĩ Bùi Thị Thu Phượng, cho biết từ khi vận động người nhiễm HIV mua BHYT đầu năm 2016 đến nay có khoảng 60% người tham gia.
Nhưng đó là số người được quản lý và điều trị thuốc kháng virút ARV, chứ tính chung số bệnh nhân HIV/AIDS trên địa bàn, theo sở Y tế TPHCM, chỉ 20% người có thẻ BHYT.
Lê, 40 tuổi, bệnh nhân HIV, ngụ tại phường 13, quận 10, TPHCM, nói: “Phòng khám vận động tôi mua BHYT, mấy tháng nay tôi đi làm và dành dụm được ít tiền, nhưng khi ra phường họ lại bắt mua cả hộ. Trong hộ còn bốn người, ai cũng làm nghề tự do, bữa có tiền bữa không, nhà nghèo quá, ăn còn không có sao mua nổi BHYT”.
Theo bác sĩ Phượng, nếu chính sách BHYT thoáng hơn thì có lẽ số bệnh nhân HIV/AIDS mua BHYT sẽ tăng lên. “Chẳng hạn người có bệnh và nghèo thì phường ưu tiên bán cho cá nhân họ thôi”, bà đề nghị.
Đó là một ý tưởng hay, nhưng thực tế không có mấy người nhiễm HIV/AIDS dám tiết lộ căn bệnh của mình.
“Tôi sẵn sàng nói mình bị nhiễm HIV nếu phường chịu bán BHYT cho một mình tôi, thay vì bắt cả nhà tôi mua”, Lê nói chắc nịch.
Nhưng Thành, 52 tuổi, ngụ tại Vũng Tàu lại từ chối. Sáng 4.11.2016, tại phòng khám và điều trị ngoại trú bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM, anh tâm sự: “Tôi chữa bệnh ở đây mười năm, giờ bắt mua BHYT tôi phải quay về địa phương, nhưng về đó tôi phải khai mình có bệnh họ mới chuyển lên đây khám. Khi đó chắc tôi phải bỏ trị vì không muốn ai biết mình có bệnh”.
Hàng rào kỳ thị còn lớn
Gắn bó với nghiên cứu và điều trị HIV/AIDS hàng chục năm, bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM, khá băn khoăn: “Nếu tham gia BHYT bệnh nhân phải khai rõ thông tin và muốn chuyển lên tuyến trên họ phải nói mình có bệnh gì. Nhưng cách làm BHYT hiện nay lại không có tính bảo mật, bệnh nhân sợ bị kỳ thị sẽ co lại và bỏ trị”.
Tại các phòng khám và điều trị ngoại trú trên địa bàn TPHCM, mỗi sáng vẫn có hàng chục bệnh nhân HIV/AIDS định kỳ hàng tháng đến lãnh thuốc và theo dõi bệnh.
Nhưng đặc điểm chung của họ là tất cả đều mang khẩu trang, thậm chí có người còn đội nón lụp xụp như muốn che hết phần còn lại của khuôn mặt mình để không ai hay biết.
Chờ lãnh thuốc tại phòng khám và điều trị ngoại trú quận 8, TPHCM, Hoa, 38 tuổi, nhân viên một công ty phân phối thức ăn tư nhân, là một người trong số đó.
Chị nói qua tấm khẩu trang che mặt: “Tôi đi làm nên được công ty mua BHYT cho, chứ bây giờ kêu tôi mua BHYT để chữa bệnh thì tôi chịu. Biết tôi nhiễm HIV, công ty sẽ sa thải tôi ngay”.
Nguồn lực tài trợ quốc tế cạn dần, đã đến lúc cuộc chiến phòng chống HIV/AIDS ở nước ta phải đi trên đôi chân của mình. Từng tham gia nhiều cuộc họp với bảo hiểm xã hội tháo gỡ vướng mắc cho bệnh nhân HIV/AIDS, bác sĩ Khanh chia sẻ: “Kết thúc buổi họp nào, đại diện bảo hiểm xã hội cũng nói một câu “huề tiền”: “Chúng tôi rất muốn hợp tác với anh chị, nhưng xin làm… theo hướng dẫn”. Nói thế cũng bằng không vì có hướng dẫn đâu mà làm”.
Cũng có ý kiến hãy để cho bệnh nhân HIV/AIDS tự lo. Hết còn được nhận thuốc miễn phí, họ sẽ phải bỏ tiền tham gia BHYT để chữa tiếp.
Theo bác sĩ Khanh, đây là quan niệm sai lầm. “Chỉ cần 15% bệnh nhân HIV/AIDS không tự lo được và bỏ trị thì hậu quả là rất lớn, vì khi đó kháng thuốc có thể xảy ra và bệnh dễ lây lan trong cộng đồng”, ông cảnh báo.
bài, ảnh Phan Sơn
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này