14:15 - 30/03/2017
Trị liệu tự kỷ bằng trồng cây, chơi thể thao…
Vài tháng nay, hai khoảng đất xen giữa những khoa của bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng TPHCM biến thành vườn rau và sân cỏ nhân tạo.
Có lẽ chưa bệnh viện nào ở Việt Nam thiết kế kỳ lạ như thế. Nhưng kỳ lạ hơn, đó lại là giải pháp trị liệu cho trẻ tự kỷ.
Hướng đến điều trị toàn diện
Đều mỗi sáng, các trẻ tự kỷ điều trị ngoại trú tại khoa sức khoẻ tâm trí bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng TPHCM được các chuyên viên trị liệu dẫn ra vườn rau và sân bóng đá. Ở đây, chúng được làm vườn hoặc chơi bóng rổ, bóng đá thoả thích. Những hoạt động này với những trẻ tự kỷ là những giải pháp trị liệu hữu ích.
Bác sĩ CK2 Lâm Hiếu Minh, trưởng khoa sức khoẻ tâm trí, nói: “Trị liệu nông nghiệp (horticultural therapy) là hoạt động rất tốt giúp trẻ tự kỷ phát triển nhận thức về sự trưởng thành. Không ai thấy một trái bóng lớn lên được, nhưng chúng ta lại thấy một cái cây lớn lên hàng ngày. Trong khi đó, trị liệu bằng thể thao (sport therapy) lại giúp trẻ tự kỷ phát triển vận động và kỹ năng phối hợp với người khác, hiệu quả mà không trị liệu nào mang lại được”.
Sáng ngày 24/3/2017, nhìn những đứa trẻ tưới cây trong khu vườn nhỏ hoặc nô đùa, nghịch ngợm với bóng trong sân bóng, nhiều bệnh nhân người lớn đang điều trị nội trú và nhân viên y tế cũng ít nhiều giảm bớt sự mệt nhọc trong quá trình điều trị hoặc căng thẳng trong công việc. Và sau một tháng quay lại nơi này, bản thân người viết cũng bất ngờ bởi vườn rau xanh um, sản phẩm từ không ít nỗ lực của trẻ tự kỷ.
Được biết, khi tham gia hoạt động nông nghiệp, trẻ sẽ tự tay gieo hạt. Vài ngày sau trẻ sẽ nhận thấy hạt nẩy mầm, cây phát triển, lớn lên từng ngày rồi thu hoạch. Dưới sự hướng dẫn của chuyên viên trị liệu, trẻ gần như làm hết mọi công đoạn, thậm chí chúng còn tự tay thu hoạch rau, củ mang về cho gia đình chế biến và trong lúc này trẻ cũng được hướng dẫn để gia tăng sự hiểu biết.
Bác sĩ Minh vui mừng nói: “Đây là sản phẩm sạch 100%, nhiều cán bộ nhân viên bệnh viện đăng ký xin, nhưng chúng tôi không thể nào đáp ứng nổi nhu cầu”.
Học nội trú trị liệu tâm lý tại Pháp từ năm 2004 – 2007, sau khi về nước làm việc, bác sĩ Minh luôn ấp ủ giấc mơ áp dụng những gì học được ở nước ngoài cho bệnh nhân trong nước. Sau gần mười năm công tác tại bệnh viện Tâm thần TPHCM, trong vai trò phó trưởng khoa tâm lý tâm thần trẻ em, đầu năm nay anh chuyển về làm việc tại bệnh viện Chỉnh hình và phục hồi chức năng TPHCM, và nhanh chóng có “đất diễn”.
Anh nói: “Ban giám đốc bệnh viện rất ủng hộ các ý tưởng của tôi. Một thuận lợi khác là bệnh viện rất rộng, dễ dàng triển khai được những hoạt động trị liệu cho trẻ tự kỷ mà ít cơ sở y tế nào có được”.
Với mong muốn điều trị toàn diện cho trẻ tự kỷ, bác sĩ Minh cũng đã cộng tác với một đơn vị tư nhân triển khai trị liệu bằng động vật (pet therapy) tại huyện Củ Chi, TPHCM. Ở đây trẻ sẽ giao tiếp với động vật (chủ yếu dê, cừu) để dần dần thoát khỏi vỏ bọc bên trong và hoà nhập với con người. Bằng cách này, trẻ cũng giảm hung tính, không phải dùng thuốc hoặc chỉ cần dùng thuốc rất ít.
“Trị liệu bằng âm nhạc hay trò chơi cũng có ích, nhưng nếu chỉ dựa vào những hoạt động trong nhà, trẻ tự kỷ khó phát triển toàn diện”, bác sĩ Minh nói tiếp.
Cộng đồng chưa nhận thức đủ về tự kỷ
Tự kỷ là vấn đề sức khoẻ ngày càng được quan tâm trong thế giới ngày nay. Một trong những lý do, đó là số người mắc tự kỷ ngày càng nhiều. Bác sĩ Minh chia sẻ: “Tỷ lệ tự kỷ tăng trên thế giới và Việt Nam do sự gia tăng các yếu tố nguy cơ sinh học và thần kinh như sự tấn công của virút, ô nhiễm không khí, ô nhiễm thực phẩm vào bào thai trong ba tháng đầu thai kỳ”.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia sức khoẻ, thách thức về tự kỷ không chỉ từ vấn đề trên mà còn từ nhận thức của cộng đồng về bệnh này chưa đầy đủ. Nhiều bậc cha mẹ không hiểu biết về bệnh này nên bỏ qua những dấu hiệu nhận diện tự kỷ từ sớm, một số khác thì nhầm tự kỷ với những bệnh khác, và cũng không ít gia đình xấu hổ với người chung quanh nên giấu bệnh của trẻ, lâu ngày bệnh nặng rất khó chữa.
Trên trang mạng uy tín “Autism Speaks” (“Tự kỷ lên tiếng”), Paul Wang, chuyên gia nhi khoa phát triển hành vi, đồng thời là phó chủ tịch nghiên cứu y học của tổ chức này, nói: “Đến nay y học vẫn chưa xác lập được một chẩn đoán đáng tin cậy về tự kỷ cho đến khi trẻ hai tuổi, tuy nhiên cha mẹ vẫn có thể nhận diện các triệu chứng trước đó. Thực tế qua phân tích băng hình các buổi tiệc sinh nhật một tuổi của trẻ con, người ta có thể nhận ra dấu hiệu tự kỷ ở ngay lứa tuổi này”.
Theo bác sĩ Minh, thời điểm vàng để can thiệp tự kỷ là 3 – 6 tuổi, càng sớm và tích cực thì khả năng hồi phục của trẻ càng cao.
Nhà nước cần hỗ trợ mở trường tự kỷ
Trong khi ở các thành phố lớn số trường dành cho trẻ tự kỷ khá đầy đủ, thì các tỉnh miền Trung và hầu hết các tỉnh phía Nam hoàn toàn không có bất kỳ trường tự kỷ nào. Để giải quyết, bác sĩ Lâm Hiếu Minh đề nghị Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tư nhân mở các trường tự kỷ (như cho mượn cơ sở làm trường). Ông nói: “Trẻ tự kỷ không được học trường chuyên biệt, hoặc phải học chung với trẻ khuyết tật khác thì sự can thiệp gần như là thất bại”.
Phan Sơn
Theo TGTT
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này