08:48 - 16/11/2016
LS Nguyễn Tiến Tài: ‘Ngưng karaoke, sao kỳ vậy?’
Sau vụ cháy nhà hàng karaoke khiến 13 người chết mới đây tại 68 Trần Thái Tông, Hà Nội, thường trực Thành uỷ nơi đây đã yêu cầu tạm dừng cấp phép kinh doanh karaoke, vũ trường trên địa bàn.
Quyết định này lập tức gây nhiều tranh cãi.
Chúng tôi thử nêu vài ý kiến dưới đây, ngõ hầu góp cái nhìn đa chiều để cùng tìm một biện pháp quản lý nhà nước sao cho quyền lực luôn được kiểm soát và nằm trong giới hạn cho phép.
Để có một quyết định tốt
Theo quan điểm hiện đại, nhà nước lập ra là để phục vụ, trong đó, nhiệm vụ lớn nhất là đảm bảo quyền tự do cho nhân dân.
Nhưng mặt khác, Nhà nước lại được trao quyền lực rất lớn, do đó nếu kiểm soát không chặt chẽ quyền lực ấy có thể bị sử dụng tuỳ tiện, gây ra những tác động tiêu cực lên quyền tự do của nhân dân nói riêng và trật tự xã hội nói chung.
Nói một cách ngắn gọn, quyền lực nhà nước cho dù rất lớn nhưng cũng phải bị giới hạn và giới hạn ấy chính là quyền tự do của nhân dân.
Quyền lực nhà nước thể hiện bằng hành vi và quyết định, trong đó hình thức phổ biến nhất là quyết định hành chính.
Để đảm bảo quyền lực luôn được kiểm soát và nằm trong giới hạn, việc ban hành quyết định hành chính nói trên phải tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau đây.
Một, là phải đảm bảo tính cần thiết (tạm gọi là “nguyên tắc số 1”). Cơ quan ban hành phải chỉ rõ rằng việc ban hành quyết định nhằm mục tiêu gì và có cần thiết hay không.
Hai, phải đảm bảo tính hợp pháp (“nguyên tắc số 2”). Nguyên tắc này yêu cầu mọi quyết định hành chính được ban hành đều phải dựa trên cơ sở pháp lý. Hay nói cách khác, phải đảm bảo có điều luật nào đó cho phép thì mới được ban hành quyết định đó.
Ba, đảm bảo tính hợp lý (“nguyên tắc số 3”). Có nghĩa biện pháp hành chính được sử dụng phải là biện pháp tối ưu (đưa lại nhiều lợi ích nhất, đồng thời ít gây hại nhất so với các biện pháp khác) để đạt được mục tiêu.
Bốn, đảm bảo tính khả thi (“nguyên tắc số 4”). Tức là, quyết định hành chính được ban hành phải đảm bảo thực hiện được trên thực tế.
Vi phạm nguyên tắc số 2 và 3?
Dựa trên những nguyên tắc vừa nêu, cho thấy:
(i) Quyết định tạm ngưng cấp phép kinh doanh karaoke nhằm thắt chặt công tác phòng chống cháy nổ và ngăn ngừa những sự cố tương tự như vụ cháy trên phố Trần Thái Tông, là hoàn toàn cần thiết.
Mặt khác, biện pháp này cũng mang tính khả thi cao, vì nó đương nhiên sẽ phải được các cơ quan cấp phép kinh doanh trên địa bàn tuân thủ thực hiện. Nói cách khác, quyết định của thường trực Thành uỷ sở tại đã thoả mãn nguyên tắc số 1 và nguyên tắc số 4.
(ii) Tuy nhiên, có vẻ như biện pháp trên lại gặp phải vấn đề với các nguyên tắc còn lại. Chúng tôi đã không tìm thấy trong luật Doanh nghiệp hoặc luật Đầu tư, hai đạo luật chuyên ngành trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh có bất kỳ điều khoản nào cho phép cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh, thành phố được quyền ngưng hoặc tạm ngưng cấp phép kinh doanh.
Mặt khác, theo chúng tôi, việc tạm ngưng cấp phép kinh doanh có thể làm xâm hại đến một số quyền của dân chúng như quyền tự do kinh doanh, quyền hưởng thụ và tiếp cận các giá trị văn hoá, tham gia vào đời sống văn hoá… đã được Hiến pháp và pháp luật quy định.
Nói tóm lại, việc tạm ngưng cấp phép kinh doanh karaoke có thể cần thiết, có thể có tính khả thi cao, nhưng rất tiếc quyết định đó lại thiếu cơ sở pháp lý và chưa thể xem là một biện pháp tối ưu để ngăn ngừa các sự cố cháy nổ.
Chúng tôi được biết sau sự cố cháy nhà hàng karaoke ở Hà Nội, một địa phương khác như TPHCM… cũng ban bố lệnh tổng kiểm tra an toàn phòng cháy và chữa cháy đối với toàn bộ cơ sở công cộng, dịch vụ vui chơi giải trí đông người.
Ngoài ra, một biện pháp quản lý khác được tính đến là tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý trực tiếp, đặc biệt là người đứng đầu các cơ quan đó.
Chúng tôi cho rằng những biện pháp này hoàn toàn có thể áp dụng mà vẫn nằm giới hạn cho phép, thay vì một lệnh cấm đoán dưới hình thức tạm ngưng như đã nêu.
LS Nguyễn Tiến Tài
Theo TGTT
Có thể bạn quan tâm
Tết có còn vui?
Một góc nhìn phản biện từ khởi nghiệp tài nguyên bản địa
Ứng xử với sự cố nước mắm
Giáo dục, lại chuyện ‘lạm thu’
Hành trang đưa 6 Ri, Hai Lý bước ra thế giới
Tags:13 người tử vongcdcanbiet2016cháy quánchủ tịch Hà Nộigiấy phép hoạt độngHà Nộikaraokengưng karaokeNguyễn Đức Chungpccc
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này