08:44 - 01/06/2016
Đừng giải cứu các ‘quả đấm thép’
Việc Nhà nước tham gia kinh doanh chưa chắc tốt hơn cho nền kinh tế mà trái lại có khi làm nảy sinh nhiều hệ lụy xấu cho môi trường kinh doanh.
Ngay sau các dự án xơ sợi Đình Vũ và gang thép Thái Nguyên mở rộng giai đoạn 2, lại có thêm một dự án lỗ hàng nghìn tỷ đồng nữa vào danh sách mong chờ được Chính phủ giải cứu – Nhà máy Đạm Ninh Bình – một dự án được đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng và chỉ sau bốn năm hoạt động đã lỗ trên 2.000 tỷ.
Cũng như hai dự án trên, Đạm Ninh Bình là dự án đầu tư để kinh doanh và đều thuộc về “ông chủ” Nhà nước.
Vẫn biết rằng được mất là chuyện bình thường trong kinh doanh, nhưng vấn đề đặt ra là nếu các dự án trên không phải của Nhà nước mà thuộc về một ông chủ tư nhân nào đó thì họ sẽ ứng xử ra sao khi mà hiệu quả đầu tư ngay từ đầu đã là một dấu hỏi lớn?
Chắc chắn sẽ chẳng có ai dám liều mạng đánh đổi hàng nghìn, hàng chục nghìn tỷ đồng đầu tư vào những dự án để đánh đổi lấy sự mơ hồ về hiệu quả.
Điều đáng lo ngại là thời gian qua những dự án đầu tư được quyết định dựa trên ý chí chủ quan nhiều hơn là theo tín hiệu của thị trường như vậy lại khá phổ biến ở Việt Nam và những dự án kém hiệu quả đó đã và đang góp phần làm suy yếu sức phát triển của nền kinh tế.
Giải pháp duy nhất để khắc phục tình trạng này là Nhà nước nên đoạn tuyệt với hoạt động kinh doanh để tập trung vào vai trò kiến tạo phát triển, cầm lái nền kinh tế.
Vì chỉ khi đồng tiền gắn liền với khúc ruột của người ra quyết định, thì mới tránh được những quyết định đầu tư duy ý chí.
Việc Nhà nước tham gia kinh doanh chưa chắc tốt hơn cho nền kinh tế mà trái lại có khi làm nảy sinh nhiều hệ lụy xấu cho môi trường kinh doanh.
Vì vậy, từ nhiều năm trước, các chuyên gia kinh tế đã liên tục khuyến nghị Nhà nước nên sớm từ bỏ hoạt động kinh doanh thuần túy để tập trung vào xây dựng chính sách, cải thiện môi trường kinh doanh và Chính phủ cũng đã đồng thuận với quan điểm này.
Từ năm 2011, Chính phủ đã xác định vai trò của Nhà nước là cầm lái và Nhà nước không cạnh tranh với doanh nghiệp.
Từ định hướng đó, Chính phủ đã có những quyết định để rút dần khỏi chuyện kinh doanh thuần túy, như mở rộng đối tượng doanh nghiệp nhà nước có thể cổ phần hóa, giảm mạnh tỷ lệ sở hữu của Nhà nước trong doanh nghiệp… và gần đây là quyết định thoái vốn khỏi nhiều doanh nghiệp lớn, có hiệu quả cao mà Nhà nước còn nắm cổ phần chi phối đồng thời với việc nới room cho nhà đầu tư nước ngoài.
Nhưng cũng thật đáng tiếc là đường hướng trên không phải lúc nào cũng được thực thi một cách quyết liệt.
Tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước trong những năm gần đây đã chậm lại. Việc thoái vốn nhà nước khỏi những doanh nghiệp lớn vẫn gặp nhiều khó khăn.
Điều đó cho thấy vẫn còn không ít người chưa muốn từ bỏ chỗ dựa nhà nước để làm kinh doanh và có thể đây là một trong những lý do để những quyết định đầu tư mang tính chủ quan vẫn được đưa ra và danh sách dự án kém hiệu quả, thua lỗ nặng của Nhà nước thì tiếp tục kéo dài.
Đã đến lúc Nhà nước phải trả lại vai trò kinh doanh cho doanh nghiệp, bằng không sẽ lại có những gang thép Thái Nguyên, Đạm Ninh Bình mới và Nhà nước sẽ lại bị cuốn vào chuyện giải quyết hậu quả cho những đứa con đẻ của mình.
Theo TBKTSG
(*) Tựa bài và sapô do Tiếp Thị Thế Giới đặt lại.
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này