09:17 - 25/02/2016
Việt Nam: Thế chân tường và bài toán năng suất lao động
Dư địa tăng trưởng dựa trên vốn và lao động xem ra đã hết, nên để đạt được mức thu nhập vào khối trung bình cao, tức khoảng 7.000 USD vào năm 2035, không còn cách nào khác chính là tăng năng suất lao động.
Đấy chính là thông điệp xuyên suốt trong chương về Kinh tế trong Báo cáo Việt Nam 2035, do chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, một trong những người tổng hợp báo cáo, trao đổi với báo giới và một số chuyên gia tại TPHCM mới đây.
Báo cáo Việt Nam 2035, với chủ đề Hướng tới thịnh vượng, sáng tạo công bằng và dân chủ do Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới (WB) phối hợp thực hiện.
Năng suất lao động đang là một vấn đề của Việt Nam trong nhiều năm qua khi mà các con số cho thấy năng suất ở Singapore cao gấp 15 lần so với Việt Nam.
Theo bà Lan, các chuyên gia đều nhận thấy rằng trong những năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn được duy trì với mức cao, tuy nhiên năng suất lại đang giảm mạnh, và nếu không khéo thì sẽ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, và càng không khéo sẽ rơi vào nhóm thu nhập trung bình thấp.
Kịch bản tươi sáng nhất cho kinh tế Việt Nam trong 20 năm tới, tức là đến 2035, với tốc độ tăng trưởng bình quân 7%/năm, thu nhập bình quân đầu người Việt Nam sẽ ở mức hơn 7.000 USD. Con số này tính theo sức mua tương đương (PPP) là khoảng 18.000 USD/đầu người.
“Ngay cả đạt mức đó thì cũng mới chỉ đạt mức bằng Malaysia 2010”, bà Lan nhấn mạnh.
Để đạt được mức tăng trưởng đó thì phía Việt Nam, theo nghiên cứu này, phải tiến hành cải cách thể chế.
Nếu không cải cách thì dự báo thu nhập bình quân năm 2035 tối đa chỉ ở mức 4.500 USD, tức khoảng 12.000 USD tính theo PPP.
GDP bình quân đầu người của Việt Nam tính vào thời điểm năm 2014 ở mức 2.052 USD, tức khoảng 5.370 USD tính theo PPP.
Theo bà Lan, vì thế, để có thể đạt mức tăng trưởng đến 7.000 USD vào 20 năm sau thì yếu tố năng suất phải đóng góp đến 92% vào tăng trưởng.
Tăng trưởng từ trước đến nay có được, theo bà Lan, là nhờ vào vốn (với chừng 35-40%) và lao động, nhưng dư địa coi như không còn nữa mà chỉ còn năng suất.
Theo đó thì để tăng được năng suất lên cao như kỳ vọng cần phải tính đến nhiều yếu tố, từ dịch chuyển giữa các ngành với nhau, tăng tỷ lệ ngành dịch vụ, tăng năng suất lao động cho đến đô thị hóa…
“Khu vực tư nhân phải đóng góp chính và động lực chính của tăng trưởng”, bà Lan nhấn mạnh và nói thêm rằng, “khối doanh nghiệp nhà nước cần phải được giảm xuống chỉ còn chừng 20 doanh nghiệp trong 20 năm tới”.
Trong khi đó, khối đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có vai trò lớn, “nhưng họ không chuyển giao công nghệ, không làn tỏa năng suất, thậm chí góp phần cho năng suất khu vực tư nhân Việt Nam thấp đi, vì lấy đi nhiều nguồn lực, ưu đãi”.
Báo cáo cũng đưa ra các khuyến nghị về gỡ khó cho khối doanh nghiệp tư nhân, từ công nhận quyền tài sản, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và quyền tiếp cận vốn và các nguồn lực khác.
“Đó là ba chốt cốt lõi, nếu giải đáp được ba điều này thì sẽ giúp cho các doanh nghiệp tư nhân đáng kể”, bà Lan kết luận.
Trần Phi Tuấn
Theo BSA
Ý kiến của bạn về bài viết
Không có chức năng bình luận cho bài viết này